Bài 19. Mối quan hệ giữa gen và tính trạng

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ ĐẾN DỰ GIỜ
MÔN SINH HỌC
Nemo
Tiết 19 BÀI 19: MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNG
I. Mối quan hệ giữa ARN và protein:
Gen mang thông tin cấu trúc của prôtêin.
Prôtêin được hình thành
Ở trong nhân tế bào là chủ yếu
ở chất tế bào
mARN
? Giữa gen và prôtêin có quan hệ với nhau thông qua cấu trúc trung gian nào? vai trò của cấu trúc đó.
- mARN là dạng trung gian trong mối quan hệ giữa gen và protein, có vai trò truyền đạt thông tin về cấu trúc protein.
Trung gian?
Nemo
Tiết 19: MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNG
? Nêu các thành phần tham gia tổng hợp chuỗi axit amin
mARN, tARN, axit amin, riboxom.
I.Mối quan hệ giữa ARN và protein
- mARN là dạng trung gian -> truyền đạt thông tin về cấu trúc của prôtêin sắp được tổng hợp từ nhân ra chất tế bào.
Nemo
G
G
X
ribôxôm
tARN
nuclêotit
Nemo
MET
PRO
mARN
Nemo
MET
PRO
CYS
mARN
Nemo
MET
PRO
CYS
PRO
mARN
Nemo
MET
PRO
CYS
PRO
THR
mARN
Nemo
MET
PRO
CYS
PRO
THR
mARN
Nemo
MET
PRO
CYS
PRO
THR
mARN
Chuỗi axit amin
Nemo
? Các loại nuclêôtit nào ở mARN và tARN liên kết với nhau.
? Tương quan về số lượng giữa axit amin và nuclêôtit của mARN khi ở trong ribôxôm.
Thảo luận nhóm bàn (2`) trả lời câu hỏi:
Nemo
? Các loại nuclêôtit nào ở mARN và tARN liên kết với nhau.
? Tương quan về số lượng giữa axit amin và nuclêôtit của mARN khi ở trong ribôxôm.
Các loại Nu li�n k�t theo NTBS: A-U; U-A; G-X; X-G.
T��ng quan: 3 Nu = 1 a.a
Nemo
G
G
X
ribôxôm
tARN
nuclêotit
Nemo
MET
PRO
mARN
Nemo
MET
PRO
CYS
mARN
Nemo
MET
PRO
CYS
PRO
mARN
Nemo
MET
PRO
CYS
PRO
THR
mARN
Nemo
MET
PRO
CYS
PRO
THR
mARN
Nemo
MET
PRO
CYS
PRO
THR
mARN
Nemo
MET
PRO
CYS
PRO
THR
mARN
Chuỗi axit amin
Nemo
? Trình bày quá trình hình thành chuỗi axit amin.
Tiết 19: MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNG
I.Mối quan hệ giữa ARN và protein
- mARN là dạng trung gian -> truyền đạt thông tin về cấu trúc của Prôtêin sắp được tổng hợp từ nhân ra chất tế bào.
+ Khi Ribôxôm dịch chuyển hết chiều dài mARN -> chuỗi axit amin tổng hợp song
- Sự hình thành chuỗi axit amin:
+ mARN rời khỏi nhân đến Ribôxôm để tổng hợp Prôtêin.
+ Các tARN mang axit amin vào Ribôxôm khớp với mARN đặt axit amin vào đúng vị trí.
+ Khi Ribôxôm dịch một nấc trên mARN -> 1 axit amin được nối tiếp.
? Vậy sự tạo thành chuỗi axit amin dựa vào những nguyên tắc nào.
- Nguyên tắc : + Khuôn mẫu(mARN)
+ Bổ sung: A-U;G-X
?Mối quan hệ giữa ARN và protein .
- Mối quan hệ:trình tự nuclêôtit trên mARN qui định trình tự các axit amin trong prôtêin.
Nemo
Tiết 19: MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNG
I.Mối quan hệ giữa ARN và protein
- mARN là dạng trung gian -> truyền đạt thông tin về cấu trúc của Prôtêin sắp được tổng hợp từ nhân ra chất tế bào.
- Sự hình thành chuỗi axit amin:
+ m ARN rời khỏi nhân đến Ribôxôm để tổng hợp Prôtêin.
+ Các tARN mang axit amin vào Ribôxôm khớp với mARN theo đặt axit amin vào đúng vị trí
+ Khi Ribôxôm dịch một nấc trên mARN -> 1 axit amin được nối tiếp.
+ Khi Ribôxôm dịch chuyển hết chiều dài mARN -> chuỗi axit amin tổng hợp song
- Nguyên tắc : + Khuôn mẫu( mARN)
+ Bổ sung: A-U;G-X
- Mối quan hệ:trình tự nuclêôtit trên mARN qui định trình tự các axit amin trong prôtêin.
II.Mối quan hệ giữa gen và tính trạng
- Sơ đồ: Gen ( 1 đoạn ADN) -> mARN -> Prôtêin -> tính trạng
Nemo
Hãy quan sát các sơ đồ sau:
Thảo luận nhóm (3 phút): Hãy giải thích
1. Mối liên hệ giữa các thành phần trong sơ đồ theo trật tự 1, 2, 3.
2. Bản chất của mối liên hệ trong sơ đồ.
1
1
2
2
3
Tiết 19: MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNG
Nemo
1. Mối liên hệ giữa các thành phần trong sơ đồ theo trật tự 1, 2, 3?
1. ADN là khuôn mẫu tổng hợp mARN
2. mARN là khuôn mẫu tổng hợp chuỗi axit amin. Cấu trúc bậc 1 Prôtêin.
3. Prôtêin trực tiếp tham gia vào cấu trúc và hoạt động sinh lí của tế bào biểu hiện thành tính trang.
1
2
Tiết 19: MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNG
Nemo
1
2
2. Bản chất của mối liên hệ trong sơ đồ?
Trình tự các Nu trên ADN quy định trình tự các Nu trong mARN, trình tự các Nu trên mARN quy định trình tự các axit amin trong chuỗi axit amin cấu thành protein và biểu hiện thành tính trạng.
Tiết 19: MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNG
Nemo
Tiết 19: MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNG
I.Mối quan hệ giữa ARN và protein
- mARN là dạng trung gian -> truyền đạt thông tin về cấu trúc của Prôtêin sắp được tổng hợp từ nhân ra chất tế bào.
- Sự hình thành chuỗi axit amin:
+ m ARN rời khỏi nhân đến Ribôxôm để tổng hợp Prôtêin.
+ Các tARN mang axit amin vào Ribôxôm khớp với mARN theo đặt axit amin vào đúng vị trí
+ Khi Ribôxôm dịch một nấc trên mARN->1axit amin được nối tiếp.
+ Khi Ribôxôm dịch chuyển hết chiều dài mARN -> chuỗi axit amin tổng hợp song
- Nguyên tắc tổng hợp: + Khuôn mẫu (mARN)
+ Bổ sung: A-U;G-X
- Mối quan hệ:trình tự nuclêôtit trên mARN qui định trình tự các axit amin trong prôtêin.
II.Mối quan hệ giữa gen và tính trạng
- Sơ đồ: Gen ( 1 đoạn ADN) -> mARN -> Prôtêin -> tính trạng
- Mối liên hệ: gen là khuôn mẫu để tổng hợp mARN, mARN là khuôn mẫu để tổng hợp chuỗi axitamin cấu tạo nên prôtêin.Prôtêin biểu hiện thành tính trạng.
- Bản chất: trình tự các Nuclêotit trong ADN quy định trình tự các Nuclêotit trong mARN, qua đó quy định trình tự các axit amin của phân tử Prôtêin. Prôtêin tham gia vào các hoạt động của tế bào, biểu hiện thành tính trạng.
Nemo
Trò chơi giải ô chữ
Đ a P h â n
A R N
N u c l ê ô t i t
t í n h t r ạ n g
a x i t n u c l ê i c
R i b ô x ô m
A x i t a m i n
1
2
3
4
5
6
7
Loại axit nuclêic có cấu trúc một mạch?
Nguyên tắc cấu tạo của ADN, ARN và Prôtêin?
Đơn phân cấu tạo nên mARN?
Đặc điểm hình thái, sinh lý, cấu tạo của cơ thể được gọi là gì?
Tên gọi chung của ADN và ARN?
Nơi tổng hợp prôtêin?
Đơn phân cấu tạo nên prôtêin?
Đáp án
Nemo
Kiểm tra đánh giá
Sự hình thành chuỗi (1) ……………………được thực hiện dựa trên (2) ……………………… của mARN. Mối quan hệ giữa (3) …………………… và tính trạng được thể hiện trong (4) …………… Gen (một đoạn ADN) mARN  protein  tính trạng.
Trong đó, trình tự (5) ………………………… trên ADN quy định quy định trình tự các nucleotit trong mARN, thông qua đó ADN (6) …………………… trình tự các axitamin trong chuỗi axit amin cấu thành protein và biểu hiện thành tính trạng.
Axit amin
Khuôn mẫu
gen
sơ đồ
các nucleotit
quy định
* Điền cụm từ thích hợp cho sẵn (Axit amin, khuôn mẫu, gen, sơ đồ, các nucleotit, quy định) điền vào chỗ trống để hoàn chỉnh các câu sau:
Nemo
DẶN DÒ
- Học bài và làm bài tập 2, 3 SGK trang 59
- Chuẩn bị giờ sau thực hành quan sát và lắp ráp mô hình ADN (Xem lại bài 15: ADN)