Bài 19. Đặc điểm của văn bản nghị luận

Tiết PPCT 7 9 Tập làm văn
ĐẶC ĐIỂM CỦA VĂN BẢN NGHỊ LUẬN
NHÓM 2:
?Để ý kiến có sức thuyết phục, bài viết đã nêu ra những lí lẽ và dẫn chứng nào?Hãy liệt kê
?Trong bài viết lí lẽ và dẫn chứng đóng vai trò gì?
?Để có sức thuyết phục, lí lẽ và dẫn chứng phải đạt yêu cầu gì?
NHÓM 3,4:
?Hãy chỉ ra trình tự sắp xếp của văn bản nghị luận?
?Lập luận như vậy là theo trình tự nào?
?Sắp xếp như vậy đã hợp lí và chặt chẽ chưa?
? Tác dụng của cách sắp xếp này?
NHÓM 1:
? Luận điểm chính của bài viết là gì?
?Luận điểm đó được nêu ra dưới dạng nào và cụ thể hóa thành những câu văn như thế nào?
? Luận điểm đóng vai trò gì trong bài văn nghị luận?
? Muốn luận điểm có sức thuyết phục thì luận điểm phải đạt yêu cầu gì?
HOẠT ĐỘNG NHÓM (7 phút)
Xét văn bản: “Chống nạn thất học” (Hồ Chí Minh)
Hệ thống luận điểm, câu mang luận điểm.
Chống nạn thất học
Sự cần thiết phải nâng cao dân trí.
Kêu gọi mọi người cùng tham gia chống nạn thất học.
Luận điểm chính
Luận điểm phụ
Câu nêu luận điểm
ĐẶC ĐIỂM CỦA VĂN BẢN NGHỊ LUẬN
I .Luận điểm:
Mỗi bài văn có thể có một luận điểm chính và các luận điểm phụ.
Luận điểm là ý thể hiện tư tưởng, quan điểm của bài văn được nêu ra dưới hình thức câu khẳng định (hay phủ định), được diễn đạt sáng tỏ, dễ hiểu, nhất quán.
Là linh hồn của bài viết, nó thống nhất các đoạn vănthành một khối.
Luận điểm phải đúng đắn, chân thật, đáp ứng nhu cầu thực tế thì mới có sức thuyết phục.
LUẬN CỨ (Hệ thống lí lẽ, dẫn chứng)
1.Trước Cách mạng tháng Tám, dưới ách đô hộ của thực dân Pháp, nhân dân ta phải chịu cảnh thất học, mù chữ
1. Thực dân Pháp thi hành chính sách ngu dân, hạn chế mở trường học.
2.Nay đã giành được độc lập; để xây dựng đất nước thì không thể không học, mọi người phải biết đọc, biết viết.
3.Biến việc học thành việc làm rộng khắp, với các hình thức cụ thể có thể áp dụng mọi lúc, mọi nơi.
2. 95 phần trăm dân số Việt Nam không biết chữ.
1. Phong trào truyền bá chữ Quốc ngữ giúp đồng bào thất học trong những năm qua
2. Vợ chưa biết - chồng bảo, em chưa biết - anh bảo, cha mẹ không biết - con bảo, người ăn người làm không biết - chủ nhà bảo,.....
ĐẶC ĐIỂM CỦA VĂN BẢN NGHỊ LUẬN
I. Luận điểm:
II. Luận cứ:

- Là lí lẽ, dẫn chứng đưa ra làm cơ sở cho luận điểm.
- Luận cứ phải chân thật, đúng đắn, tiêu biểu thì mới khiến cho luận điểm có sức thuyết phục.
Chống nạn thất học
Lí do chống nạn thất học
Mục đích của chống nạn thất học
Biện pháp chống nạn thất học
=> Lập luận
Trình tự, sắp xếp luận cứ:
ĐẶC ĐIỂM CỦA VĂN BẢN NGHỊ LUẬN
I. Luận điểm:
II. Luận cứ:
III. Lập luận:
ĐẶC ĐIỂM CỦA VĂN BẢN NGHỊ LUẬN
I. Luận điểm:
II. Luận cứ:

- Là lí lẽ, dẫn chứng đưa ra làm cơ sở cho luận điểm.
- Luận cứ phải chân thật, đúng đắn, tiêu biểu thì mới khiến cho luận điểm có sức thuyết phục.
III. Lập luận:
- Là cách nêu luận cứ để dẫn đến luận điểm.
- Lập luận phải chặt chẽ, hợp lí thì bài văn mới có sức thuyết phục.
II. Luyện tập :
Đọc văn bản Cần tạo ra thói quen tốt trong đời sống xã hội ( bài 18 ) và cho biết luận điểm , luận cứ , lập luận trong bài . Nhận xét về sức thuyết phục của văn bản ấy ?
Cần tạo ra thói quen tốt trong đời sống xã hội
Có thói quen tốt
Thói quen xấu
- Lí lẽ : Tạo được thói quen tốt là rất khó.
- D/c : Luôn dậy sớm , luôn đúng hẹn , luôn giữ lời hứa, luôn đọc sách..
Lí lẽ : vì đã thành thói quen nên rất khó bỏ... Nhiễm thói xấu thì rất dễ.
D/c : Hút thuốc lá hay cáu giận ,mất trật tự...vứt rác bừa bãi ,ném ra đường cốc vỡ .....
Hãy tự xem lại mình để tạo ra nếp sống đẹp , văn minh cho xã hội.
III. Hướng dẫn về nhà :
Học ghi nhớ SGK .
Đọc VB : Học thầy , học bạn . Tìm luận điểm , luận cứ và nhận xét về lập luận ?