Bài 18. Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất

CHàO MừNG CáC THầY CÔ Và CáC EM
Đã Có MặT TRONG BUổI HọC HÔM NAY !
CHúC CáC EM MộT NĂM MớI TRàN ĐầY SứC KHOẻ
ĐạT NHIềU KếT QUả CAO TRONG HọC TậP
TiÕt 73: Bµi 18:
TụC NGữ
Về THIÊN NHIÊN Và LAO Động sản Xuất
NGữ VĂN:
A ? Kết quả cần đạt
Hiểu thế nào là tục ngữ.
Hiểu nội dung, ý nghĩa và một số hình thức nghệ thuật (kết cấu, nhịp điệu, cách lập luận) của những câu tục ngữ trong bài học.
Học thuộc những câu tục ngữ đó.
I ? Tìm hiểu chung
Đọc phần chú thích sách giáo khoa cho biết :

Thế nào là tục ngữ ?
I ? Tìm hiểu chung

GHI

- Là những câu nói dân gian
ngắn gọn, ổn định, có nhịp điệu, hình ảnh
? Thể hiện những kinh nghiệm của nhân dân về mọi mặt (tự nhiên, lao động, sản xuất ,..) được nhân dân vận dụng vào đời sống hằng ngày.
- Đây là một thể loại văn học dân gian.
II ? TìM HIểU CHI TIếT
CÂU TụC NGữ 1:
Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng,
Ngày tháng mười chưa cười đã tối.
Vào tháng năm (âm lịch) thì đêm ngắn, ngày dài; Ngược lại, vào tháng 10 (âm lịch) thì đêm dài ngày ngắn.
Có hiện tượng đó là do sự vận động tự quay quanh trục của Trái Đất và vị trí của Việt Nam trên địa cầu.
? Câu tục ngữ này giúp con người có ý thức chủ động nhìn nhận, sử dụng thời gian công việc và chú ý đến sức khỏe của mình vào các thời điểm khác nhau trong một năm.
2. C¢U TôC NG÷ THø 2
Mau sao thì nắng, vắng sao thì mưa.

Vào mùa hè, nếu ban đêm trên bầu trời đầy sao ? còn nắng lâu; Ngược lại, nếu trời nhiều mây, ít sao ? sắp có mưa.
Mật độ các ngôi sao trên trời cũng là tín hiệu để dự đoán thời tiết.
? Câu tục ngữ này giúp con người có ý thức biết nhìn mật độ sao trên bầu trời vào mùa hè để dự đoán thời tiết, sắp xếp công việc.
3. C¢U TôC NG÷ THø 3
RáNG Mỡ Gà Có NHà THì GIữ.
Khi trên bầu trời xuất hiện ráng có màu sắc màu mỡ gà.
Trời sắp có bão
Phải chú ý để có biện pháp giữ gìn nhà cửa, cây cối, đê điều,.
- Đây là một kinh nghiệm dự đoán bão.
Sẽ có ý thức chủ động bảo vệ con người, nhà cửa , hoa màu.
4. C¢U TôC NG÷ THø 4
TháNG bảy kiến bò chỉ lo lại lụt.

- Vào tháng bảy ( âm lịch ), kiến bò nhiều là dấu hiệu báo sắp có mưa to và có thể lụt.
? Đây là câu tục ngữ giúp con người có ý thức dự đoán lũ lụt để đề phòng và có biện pháp phòng tránh.
5. C¢U TôC NG÷ THø 5
Tấc đất, tấc vàng.
Đất được coi như vàng, quý như vàng.
Đất quý giá vì:
+ Đất nuôi sống con người.
+ Đất như người ở
+ Người phải nhờ lao động và đổ mồ hôi, thậm chí cả xương máu mới có đất và mới có thể bảo vệ đất.
Câu tục ngữ nhắc nhở người ta phải biết quý trọng đất.
Người ta cũng có thể dùng câu tục ngữ này để phê phán trường hợp lãng phí đất.
6. C¢U TôC NG÷ THø 6
NHấT CANH TRì ,NHị CANH VIÊN ,TAM CANH ĐIềN
Trong các nghề ở nông thôn, nghề đem lại lợi ích kinh tế nhất là nghề nuôi cá, tiếp theo là nghề làm vườn, rồi đế nghề làm ruộng.
Câu tục ngữ thể hiện về giá trị, khả năng đem lại nguồn lợi kinh tế của các nghề ở nông thôn.
? Câu tục ngữ khuyên nhủ con người cần biết khai thác, phát huy các nguồn lợi kinh tế đó.
7. C©u tôc ng÷ thø 7
NHấT NƯớc, nhì PHÂN, TAM CầN, Tứ GIốNG
Câu tục ngữ này khẳng định thứ tự quan trọng của các yếu tố (nước, phân, công chăm sóc, giống lúa) trong nghề trồng lúa nước.
Tầm quân trọng của từng yếu tố theo thứ tự được nêu trong câu tục ngữ đề có cơ sở khoa học.
? Giúp nhà nông thấy được tầm quan trọng của nước, phân , công, giống lúa và mối quan hệ giữa các yếu tố trên.
? Nó rất có ích đối với đất nướcmà phần lớn dân số sống bằng nghề nông.
8. C¢U TôC NG÷ THø 8
Nhất thì, nhì thục
Câu này khẳng định tầm quan trọng của thời vụ và khâu làm đất (đất đai được cày bừa kĩ, chăm bón cẩn thận) trong nghề trồng trọt.
Tầm quan trọng của thì và thục có cơ sở khoa học.
HãY NGắT NHịP CáC CÂU TụC NGữ TRONG BàI HọC.
LUYệN TậP
đáP áN:
Đêm tháng năm / chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười / chưa cười đã tối.
2. Mau sao thì nắng / vắng sao thì mưa.
3. Ráng mỡ gà / có nhà thì giữ.
4. Tháng bảy kiến bò / chỉ lo lại lụt.
5. Tấc đất / tấc vàng.
6. Nhất canh trì / nhị canh viên / tam canh điền.
7. Nhất nước / nhì phân / tam cần / tứ giống.
8. Nhất thì / nhì thục.
LUYệN TậP
BUổI HọC KếT THúC
CHúC THầY CÔ & CáC EM Có MộT BUổI HọC VUI Vẻ !