Bài 18. Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất

Chào Mừng Thầy Cô
Về Dự Tiết Học
Tiết 73:
TỤC NGỮ VỀ THIÊN NHIÊN VÀ LAO ĐỘNG SẢN XUẤT
Tiết 73:
TỤC NGỮ VỀ THIÊN NHIÊN VÀ LAO ĐỘNG SẢN XUẤT
I – TÌM HIỂU CHUNG:
1. Khái niệm tục ngữ:
- Một thể loại văn học dân gian ,
- Là những câu nói, ngắn gọn, ổn định, có nhịp điệu, hình ảnh,
- Thể hiện những kinh nghiệm của nhân dân về mọi mặt,
- Được nhân dân vận dụng vào đời sống, suy nghĩ và lời ăn tiếng nói hàng ngày.
2. Bố cục:


Hai phần:

Những câu tục ngữ về thiên nhiên.
Câu 1, 2, 3, 4.
Những câu tục ngữ về lao động sản xuất.
Câu 5, 6, 7, 8.
Tiết 73:
TỤC NGỮ VỀ THIÊN NHIÊN VÀ LAO ĐỘNG SẢN XUẤT
I – TÌM HIỂU CHUNG:
Tiết 73:
TỤC NGỮ VỀ THIÊN NHIÊN VÀ LAO ĐỘNG SẢN XUẤT
I – TÌM HIỂU CHUNG:
II – PHÂN TÍCH:
1. Những câu tục ngữ về thiên nhiên:
Câu 1: Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng,
Ngày tháng mười chưa cười đã tối.
Nghệ thuật
+ Gieo vần, đối xứng.
+ Đối lập, phóng đại.
Nội dung: Kinh nghiệm về thời gian theo mùa.
 Đêm tháng năm và ngày tháng mười rất ngắn; cần tranh thủ chủ động sắp xếp công việc thời gian cho hợp lí.
Mau sao: Sao nhiều và dày
… thì nắng
Vắng sao
… thì mưa
Tiết 73:
TỤC NGỮ VỀ THIÊN NHIÊN VÀ LAO ĐỘNG SẢN XUẤT
Câu 2:
Mau sao thì nắng , vắng sao thì mưa.
I – TÌM HIỂU CHUNG:
II – PHÂN TÍCH:
1. Những câu tục ngữ về thiên nhiên:
Nghệ thuật
+ Câu hai vế, gieo vần, đối lập.
+ Kết cấu: nhân-quả.
thì
thì
Tiết 73:
Câu 2:
Mau sao thì nắng , vắng sao thì mưa.
I – TÌM HIỂU CHUNG:
II – PHÂN TÍCH:
1. Những câu tục ngữ về thiên nhiên:
Nghệ thuật
+ Câu hai vế, gieo vần, đối lập.
+ Kết cấu: nhân-quả.
Nội dung: Dự báo thời tiết qua quan sát sao.
 Cần chủ động sắp xếp công việc tránh rủi ro
TỤC NGỮ VỀ THIÊN NHIÊN VÀ LAO ĐỘNG SẢN XUẤT
Ráng mỡ gà: ráng có sắc vàng như màu mỡ gà.
(sắp có dông bão)
… có nhà thì giữ
… có nhà thì giữ
Tiết 73:
Câu 3:
Ráng mỡ gà, có nhà thì giữ.
I – TÌM HIỂU CHUNG:
II – PHÂN TÍCH:
1. Những câu tục ngữ về thiên nhiên:
Nghệ thuật:
+ Hình thức: Câu hai vế, gieo vần,
+ Hoán dụ.
+ kết cấu: nhân-quả.
TỤC NGỮ VỀ THIÊN NHIÊN VÀ LAO ĐỘNG SẢN XUẤT
Tiết 73:
Câu 3:
Ráng mỡ gà, có nhà thì giữ.
I – TÌM HIỂU CHUNG:
II – PHÂN TÍCH:
1. Những câu tục ngữ về thiên nhiên:
Nghệ thuật:
+ Hình thức: Câu hai vế, gieo vần,
+ Hoán dụ.
+ kết cấu: nhân-quả.
Nội dung: Dự báo thời tiết qua quan sát mây buổi chiều tà.
Hàm ý: Cần chủ động chuẩn bị gìn giữ nhà cửa, hoa màu… tránh rủi ro, thiệt hại.
TỤC NGỮ VỀ THIÊN NHIÊN VÀ LAO ĐỘNG SẢN XUẤT
Tháng bảy kiến bò
chỉ lo lại lụt
Tiết 73:
I – TÌM HIỂU CHUNG:
II – PHÂN TÍCH:
1. Những câu tục ngữ về thiên nhiên:
Câu 4:
Tháng bảy kiến bò, chỉ lo lại lụt.
Nghệ thuật
+ Hình thức: Câu hai vế, gieo vần.
+ kết cấu: nhân-quả.
TỤC NGỮ VỀ THIÊN NHIÊN VÀ LAO ĐỘNG SẢN XUẤT
Tiết 73:
I – TÌM HIỂU CHUNG:
II – PHÂN TÍCH:
1. Những câu tục ngữ về thiên nhiên:
Câu 4:
Tháng bảy kiến bò, chỉ lo lại lụt.
Nghệ thuật
+ Hình thức: Câu hai vế, gieo vần.
+ kết cấu: nhân-quả.
Nội dung:Dự báo thời tiết qua quan sát hiện tượng kiến di chuyển chỗ ở lên nơi cao hơn vào tháng 7 âm lịch.
Cần chủ động chuẩn bị gìn giữ nhà cửa, hoa màu… tránh rủi ro, thiệt hại.
TỤC NGỮ VỀ THIÊN NHIÊN VÀ LAO ĐỘNG SẢN XUẤT
Tấc đất
Tấc vàng
Tiết 73:
I – TÌM HIỂU CHUNG:
II – PHÂN TÍCH:
1. Những câu tục ngữ về thiên nhiên:
2. Những câu tục ngữ về lao động sản xuất:
Câu 5:
Tấc đất tấc vàng.
Nghệ thuật
+Hình thức: Gieo vần.
+So sánh.
(bằng)
TỤC NGỮ VỀ THIÊN NHIÊN VÀ LAO ĐỘNG SẢN XUẤT
Tiết 73:
I – TÌM HIỂU CHUNG:
II – PHÂN TÍCH:
1. Những câu tục ngữ về thiên nhiên:
2. Những câu tục ngữ về lao động sản xuất:
Câu 5:
Tấc đất tấc vàng.
Nghệ thuật
+Hình thức: Gieo vần.
+So sánh.
Nội dung: Giá trị một tấc đất bằng một tấc vàng.
 Giá trị của đất đai trong sản xuất nông nghiệp, khuyên con người cần sử dụng đất đai có hiệu quả.
TỤC NGỮ VỀ THIÊN NHIÊN VÀ LAO ĐỘNG SẢN XUẤT
Nhất canh trì
Nhị canh viên
tam canh điền
Tiết 73:
I – TÌM HIỂU CHUNG:
II – PHÂN TÍCH:
2. Những câu tục ngữ về lao động sản xuất:
Câu 6: Nhất canh trì, nhị canh viên, tam canh điền.
Nghệ thuật
+Hình thức: Gieo vần.
+Liệt kê.
TỤC NGỮ VỀ THIÊN NHIÊN VÀ LAO ĐỘNG SẢN XUẤT
Tiết 73:
I – TÌM HIỂU CHUNG:
II – PHÂN TÍCH:
2. Những câu tục ngữ về lao động sản xuất:
Câu 6: Nhất canh trì, nhị canh viên, tam canh điền.
Nghệ thuật
+Hình thức: Gieo vần.
+Liệt kê.
Nội dung: Khẳng định thứ tự lợi ích các nghề .Nuôi cá -> làm vườn -> làm ruộng.
TỤC NGỮ VỀ THIÊN NHIÊN VÀ LAO ĐỘNG SẢN XUẤT
Nhất nước
Tam cần
Nhì phân
Tứ giống
Tiết 73:
I – TÌM HIỂU CHUNG:
II – PHÂN TÍCH:
2. Những câu tục ngữ về lao động sản xuất:
Câu 7: Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống.
Nghệ thuật:
+Hình thức: Gieo vần.
+Liệt kê.
TỤC NGỮ VỀ THIÊN NHIÊN VÀ LAO ĐỘNG SẢN XUẤT
Tiết 73:
I – TÌM HIỂU CHUNG:
II – PHÂN TÍCH:
2. Những câu tục ngữ về lao động sản xuất:
Câu 7: Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống.
Nghệ thuật:
+Hình thức: Gieo vần.
+Liệt kê.
Nội dung: Khẳng định thứ tự quan trọng của các yếu tố: nước, phân, chuyên cần, giống với trồng trọt nông nghiệp.
 Đảm bảo 4 yếu tố để mùa màng bội thu.
TỤC NGỮ VỀ THIÊN NHIÊN VÀ LAO ĐỘNG SẢN XUẤT
Tiết 73:
I – TÌM HIỂU CHUNG:
II – PHÂN TÍCH:
2. Những câu tục ngữ về lao động sản xuất:
Câu 8:
Nhất thì, nhì thục.
Nghệ thuật:
+ Hình thức: Gieo vần.
+ Liệt kê.
TỤC NGỮ VỀ THIÊN NHIÊN VÀ LAO ĐỘNG SẢN XUẤT
Tiết 73:
I – TÌM HIỂU CHUNG:
II – PHÂN TÍCH:
2. Những câu tục ngữ về lao động sản xuất:
Câu 8:
Nhất thì, nhì thục.
Nghệ thuật:
+ Hình thức: Gieo vần.
+ Liệt kê.
Nội dung: Nhất thời vụ, thứ nhì mới đến cày, bừa cuốc xới.
 Thời vụ, đất đai là hai yếu tố quan trọng với nhà nông.
TỤC NGỮ VỀ THIÊN NHIÊN VÀ LAO ĐỘNG SẢN XUẤT
Tiết 73:
I – TÌM HIỂU CHUNG:
II – PHÂN TÍCH:
III – TỔNG KẾT:
1. Nghệ thuật:
- Cách diễn đạt ngắn gọn, cô đúc.
- Kết cấu diễn đạt theo kiểu đối xứng, nhân quả, hiện tượng và ứng xử cần thiết.
- Tạo vần, nhịp cho câu văn dễ nhớ, dễ vận dụng.
2. Nội dung:
Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất là những kinh nghiệm từ quan sát và là bài học quý giá của nhân dân ta.
TỤC NGỮ VỀ THIÊN NHIÊN VÀ LAO ĐỘNG SẢN XUẤT
IV – LUYỆN TẬP:
I – TÌM HIỂU CHUNG:
II – PHÂN TÍCH:
III – TỔNG KẾT:
Tiết 73:
Trò chơi:
Ai nhanh hơn?
TỤC NGỮ VỀ THIÊN NHIÊN VÀ LAO ĐỘNG SẢN XUẤT
Con trâu là đầu cơ nghiệp
Trò chơi: Ai nhanh hơn?
Chuồn chuồn bay thấp thì mưa,
Bay cao thì nắng, bay vừa thì râm.
Trò chơi: Ai nhanh hơn?
Tấc đất
Tấc vàng
Được mùa cau, đau mùa lúa.
Lúa lép
Cau sai quả
Trò chơi: Ai nhanh hơn?
Trăng quầng trời hạn, trăng tán trời mưa
Trò chơi: Ai nhanh hơn?
*Học bài, làm bài tập.
* Sưu tầm thêm những câu tục ngữ cùng chủ đề
*Soạn: Tục ngữ về con người và xã hội
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ:
Tạm biệt !
Chúc thầy cô và các em mạnh khoẻ!