Bài 18. Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất

I.Tục ngữ là gì?
1.Khái niệm
-Tục ngữ là một trong những thể loại của văn học dân gian. Khác với ca dao, dân ca là những khúc hát tâm tình, thiên về khía cạnh tinh thần, tình cảm, tục ngữ có chức năng chủ yếu là đúc kết kinh nghiệm sống trên rất nhiều lĩnh vực của cuộc sống hằng ngày. Vì thế, tục ngữ được xem là kho kinh nghiệm và tri thức thực tiễn vô cùng phong phú.
2.Ví dụ
Phần lớn các câu tục ngữ có hình thức ngắn, có vần hoặc không vần:
- Tre già măng mọc,
-Gần mực thì đen, gần đèn thì rạng,
- Ếch kêu uôm uôm, ao chuôm đầy nước,...
Một số khác có hình thức câu dài, nhiều vế: Của làm ra để trên gác, của cờ bạc để ngoài sân, của phù vân để ngoài ngõ. Có câu còn có hình thức của một câu ca dao, thể lục bát:
Chuồn chuồn bay thấp thì mưa
Bay cao thì nắng, bay vừa thì râm
Tiết 73:Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất
II.Tìm hiểu chung
1.Đọc, hiểu chú thích
2.Bố cục
-Chia làm 2 phần:
+Nhóm câu tục ngữ về thiên nhiên:1,2,3,4
+Nhóm câu tục ngữ về lao đọng sản xuất:5,6,7,8
Tiết 73:Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất
III.Tìm hiểu văn bản
Nhóm câu tục ngữ về thiên nhiên
a, Câu 1:
-Nghệ thuật:đối, phạm xưng
-Ý nghĩa: +mùa hè đêm nhắn ngày dài
+mùa đông đêm dài ngày ngắn
b, Câu 2:
-NT: đối
-YN:+đêm trước trời nhiều sao hôm sau trời sẽ nắng
+trời ít sao hôm sau sẽ mưa

Tiết 73:Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất
Tiết 73:Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất
c, Câu 3:
-YN: khi chân trời xuất hiện sắc vàng màu mỡ gà tức là sắp có bão thì phải chống đỡ nhà cửa cẩn thận
d, Câu 4:
-NT: đối
-YN:kiến bò ra vào tháng 7 thì sắp có mưa to->lụt
Tiết 73:Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất
2.Nhóm câu tục ngữ về lao động sản xuất
a, Câu 5:
-Nt:đối
-YN:đất quý như vàng
b, Câu 6;
-NT: liệt kê
-YN:chỉ thứ tự lợi ích của các nghề nuôi cá, làm vườn, làm ruộng
Tiết 73:Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất
c, Câu 7:
-Nt:liệt kê
-YN:nghề trồng lúa cần phải đủ 4 yếu tố: nước, phân, chuyên cần, giống, trông đó quan trọng hàng đầu là nước
d, Câu 8:
-NT: câu rút gọn, đối xứng
-YN: trong trồng trọt cần đảm bảo 2 yếu tố thời vụ và đất đai trong đó yếu tố thời vụ là quan trọng hàng đầu
IV.Tổng kết
Tiết 73:Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất
SGK/5