Bài 18. Sự nở vì nhiệt của chất rắn

Tháp Épphen (Eiffel) ở Pari, thủ đô nước Pháp là thép bằng thép nổi tiếng thế giới. Các phép đo chiều cao vào ngày 01/01/1890 và ngày 01/07/1890 cho thấy, trong vòng 6 tháng tháp cao thêm hơn 10cm. Tại sao lại có sự kì lạ đó? Chẳng lẽ một cái tháp bằng thép lại có thể “lớn lên” được hay sao?
Bài này sẽ giúp các em trả lời câu hỏi trên
Bước1:Thả quả cầu vào vòng kim loại trước khi hơ nóng
Bước2: Hơ nóng quả cầu rồi thả vào vòng kim loại
Bước3: Nhúng quả cầu vào nước rồi thả vào vòng kim loại

1 Thí nghiệm:

2 Trả lời câu hỏi:
Quả cầu lọt qua vòng kim loại
Quả cầu không lọt qua vòng kim loại
Quả cầu lọt qua vòng kim loại
C1
Tại sao khi bị hơ nóng quả cầu không lọt qua vòng kim loại?
Vì quả cầu nở ra khi nóng lên
C2
Tại sao khi nhúng vào nước lạnh, quả cầu lại lọt qua vòng kim loại?
Vì quả cầu co lại khi lạnh đi
C3
a) Thể tích quả cầu(1) ……..khi quả cầu nóng lên.
b) Thể tích quả cầu giảm khi quả cầu(2)….............
NHẬN XÉT:

QUẢ CẦU NỞ RA KHI NÓNG LÊN,
CO LẠI KHI LẠNH ĐI.
nóng lên
nóng lên
lạnh đi
lạnh đi

tăng
tăng
giảm
giảm

1 Thí nghiệm:

2 Trả lời câu hỏi:
QUẢ CẦU NỞ RA KHI NÓNG LÊN,
CO LẠI KHI LẠNH ĐI.
3 So sánh sự nở dài
của các kim loại khác nhau:
NHÔM 0.12cm
ĐỒNG 0.086cm
SẮT 0.060cm
C4
Từ bảng trên rút ra nhận xét gì?
Các chất rắn khác nhau nở vì nhiệt khác nhau. Nhôm nở
nhiều hơn đồng, đồng nở nhiều hơn sắt.
CÁC CHẤT RẮN KHÁC NHAU NỞ
VÌ NHIỆT KHÁC NHAU.
NHÔM NỞ NHIỀU HƠN ĐỒNG,
ĐỒNG NỞ NHIỀU HƠN SẮT
4 Vận dụng:
C5
Ở đầu cán(chuôi) dao, liềm bằng gỗ, thường có một cái đai bằng sắt, gọi
là cái khâu dùng để giữ chặt lưỡi dao hay lưỡi liềm. Tại saokhi lắp khâu, người thợ rèn phải nung nấu khâu rồi mới tra vào cán?
C6
Hãy nghĩ cách làm cho quả cầu trong thí nhiệm ở hình 18.1, dù đang nóng vẫn có thể lọt qua vòng kim loại. Hãy làm thí nghiệm kiểm chứng.
C7
Hãy tự trả lời câu hỏi đã nêu ở đầu bài học. Biết rằng, ở Pháp tháng Một đang là mùa Đông, còn tháng Bảy đang là mùa Hạ

2 Trả lời câu hỏi:

1 Thí nghiệm:
QUẢ CẦU NỞ RA KHI NÓNG LÊN,
CO LẠI KHI LẠNH ĐI.
3 So sánh sự nở dài
của các kim loại khác nhau:
CÁC CHẤT RẮN KHÁC NHAU NỞ
VÌ NHIỆT KHÁC NHAU.
NHÔM NỞ NHIỀU HƠN ĐỒNG,
ĐỒNG NỞ NHIỀU HƠN SẮT
4 Ghi nhớ
CHẤT RẮN NỞ RA KHI NÓNG LÊN,
CO LẠI KHI LẠNH ĐI.
CÁC CHẤT RẮN KHÁC NHAU NỞ
VÌ NHIỆT KHÁC NHAU.
5 Bài tập:

18.1
Hiện tượng nào sau đây sẽ xảy ra khi nung nóng một vật rắn:
A. Khối lượng của vật tăng
B. Khối lượng của vật giảm
C. Khối lượng riêng của vật tăng
D. Khối lượng riêng của vật giảm
18.2
Một lọ thuỷ tinh được đậy bằng nút thuỷ tinh. Nút bị kẹp. Hỏi phải mở nút bằng cách nào trong các cách sau đây?
A Hơ nóng nút
B Hơ nóng cổ lọ
C Hơ nóng cả nút và cổ
D Hơ nóng đáy lọ
Các em về làm các bài tập còn lại từ 18.3 đến 18.5