Bài 18. Sự nở vì nhiệt của chất rắn

CHƯƠNG II
NHIỆT HỌC

- Các chất dãn nở vì nhiệt như thế nào?

Sự nóng chảy, sự đông đặc, sự bay hơi, sự ngưng tụ là gì?

Làm thế nào để tìm hiểu tác động của một yếu tố lên một hiện tượng khi có nhiều yếu tố cùng tác động một lúc?

Làm thế nào để kiểm tra một dự đoán?
Eiffel ( 1832- 1923 )
Tháp Epphen làm bằng thép, cao 320m, do kĩ sư người Pháp tên là Epphen thiết kế. Tháp được xây dựng vào năm 1889 tại quảng trường Mars, nhân dịp hội chợ quốc tế lần thứ nhất tại Pari.
Đây là công trình kiến trúc nào? Được làm bằng gì và xây dựng ở đâu?
01-01-1890
01-07-1890
Các phép đo chiều cao tháp vào ngày 01/01/1890 và ngày 01/07/1890 cho thấy, trong vòng 6 tháng tháp cao thêm hơn 10cm. Tại sao có sự kì lạ đó? Chẳng lẽ một cái tháp bằng thép lại có thể “lớn lên” được hay sao?








CHƯƠNG II. NHIỆT HỌC

TIẾT 21 BÀI 18. SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA CHẤT RẮN.
Hình 18.1
Quan sát hình 18.1 em hãy nêu những dụng cụ chính để tiến hành thí nghiệm?
1.Làm thí nghiệm.
- Dụng cụ:
+ Một quả cầu kim loại.
+ Một vòng kim loại.
+ Đèn cồn.
+ Một ca nước lạnh.
+ Một dẻ khô.
- Tiến hành thí nghiệm
Bước1:Thả quả cầu vào vòng kim loại trước khi hơ nóng
Bước2: Hơ nóng quả cầu rồi thả vào vòng kim loại
Bước3: Nhúng quả cầu vào nước rồi thả vào vòng kim loại

CHƯƠNG II. NHIỆT HỌC

TIẾT 21. BÀI 18. SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA CHẤT RẮN.
KẾT QUẢ THÍ NGHIỆM
Quả cầu lọt qua vòng kim loại
Quả cầu lọt qua vòng kim loại
Quả cầu không lọt qua vòng
kim loại

CHƯƠNG II. NHIỆT HỌC

TIẾT 21. BÀI 18. SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA CHẤT RẮN.
Làm thí nghiệm.
Trả lời câu hỏi.
C1. Tại sao khi bị hơ nóng, quả cầu lại không lọt qua vòng kim loại?
- Vì quả cầu nở ra khi nóng lên.
C2. Tại sao khi được nhúng vào nước lạnh, quả cầu lại lọt qua vòng kim loại?
- Vì quả cầu co lại khi lạnh đi.
3. Rút ra kết luận.
nóng lên
lạnh đi
tăng
giảm
tăng
lạnh đi
C3. Chọn từ thích hợp trong khung để điền vào chỗ trống của các câu sau:

Thể tích quả cầu (1) ........khi quả cầu nóng lên.

Thể tích quả cầu giảm khi quả cầu (2) ............

CHƯƠNG II. NHIỆT HỌC

TIẾT 21. BÀI 18. SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA CHẤT RẮN.
Làm thí nghiệm.
Trả lời câu hỏi.
Rút ra kết luận.

Chất rắn nở ra khi nóng lên, co lại khi lạnh đi.
* Chú ý: Sự nở vì nhiệt theo chiều dài (sự nở dài) của vật rắn có nhiều ứng dụng trong đời sống và kĩ thuật.

CHƯƠNG II. NHIỆT HỌC

TIẾT 21. BÀI 18. SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA CHẤT RẮN.
Làm thí nghiệm.
Trả lời câu hỏi.
Rút ra kết luận.

Chất rắn nở ra khi nóng lên, co lại khi lạnh đi.
Bảng ghi độ tăng chiều dài của các thanh kim loại khác nhau có chiều dài ban đầu là 100cm khi nhiệt độ tăng thêm 50˚C.
C4. Từ bảng trên có thể rút ra nhận xét gì về sự nở vì nhiệt của các chất rắn khác nhau?

Các chất rắn khác nhau nở vì nhiệt khác nhau.

CHƯƠNG II. NHIỆT HỌC

TIẾT 21. BÀI 18. SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA CHẤT RẮN.
1. Làm thí nghiệm.
2. Trả lời câu hỏi.
3. Rút ra kết luận.
Chất rắn nở ra khi nóng lên, co lại khi lạnh đi.
Các chất rắn khác nhau nở vì nhiệt khác nhau.
4. Vận dụng.
C6.
C7.
Khâu dao, liềm phải được nung nóng cho nở ra để dễ nắp vào cán dao. Khi nguội đi khâu co lại thắt chặt vào cán dao.
Ở đầu cán (chuôi) dao, liềm bằng gỗ, thường có một đai bằng sắt, gọi là cái khâu dùng để giữ chặt lưỡi dao hay lưỡi liềm. Tại sao khi nắp khâu, người thợ rèn phải nung nóng khâu rồi mới tra vào cán?
C5.
Hãy nghĩ cách làm cho quả cầu trong thí nghiệm hình 18.1, dù đang nóng vẫn có thể lọt qua vòng kim loại. Hãy làm thí nghiệm kiểm chứng.
Nung nóng vòng kim loại.
Vào mùa hè, nhiệt độ tăng nên thép nở ra dẫn đến tháp cao hơn so với mùa đông.
Hãy tự trả lời câu hỏi đã nêu ở đầu bài học. Biết rằng ở Pháp tháng Một đang là mùa đông, còng tháng Bảy là mùa Hạ.
Có thể em
chưa biết ?
Bê tông được làm từ xi măng trộn với nước và cát, sỏi, nở vì nhiệt như thép. Nhờ đó mà các trụ bê tông cốt thép không bị nứt khi nhiệt độ ngoài trời thay đổi.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

- Học thuộc nội dung ghi nhớ trong sách giáo khoa.
Làm bài tập 18.3 đến 18.5 trong sách bài tập.
Đọc trước bài sự nở vì nhiệt của chất lỏng.
CHÚC CÁC EM HỌC GIỎI