Bài 18. Sự nở vì nhiệt của chất rắn

1
Tiết 18: Sự Nở Vì Nhiệt Của Chất Rắn.
1. Làm thí nghiệm.
Thí nghiệm với bộ thí nghiệm hình 18.1.
2. Trả lời câu hỏi.
C1: Tại sao khi hơ nóng, quả cầu lại không lọt qua vòng kim loại?
Vì khi sau khi nung nóng quả cầu nở lớn ra.
C2: Tại sao khi được nhúng vào nước lạnh, quả cầu lại lọt qua vòng kim loại?
Vì khi sau khi gặp lạnh quả cầu co nhỏ lại.
3. Rút ra kết luận.
C3: Chọn từ thích hợp trong khung để điền vào chổ trống của các câu sau:
nóng lên
lạnh đi
tăng
giảm
a) Thể tích quả cầu khi quả cầu nóng lên.
tăng
b) Thể tích quả cầu giảm khi quả cầu .
lạnh đi
Vậy:
Chất rắn nở ra khi nóng lên, co lại khi lạnh đi.
Chú ý:
Sự nở vì nhiệt theo chiều dài (sự nở dài) của vật rắn có nhiều ứng dụng trong đời sống và kỷ thuật.
2
Bảng bên ghi độ tăng chiều dài của các thanh kim loại khác nhau có chiều dài ban đầu là 100cm khi nhiệt độ tăng thêm 50oC.
C4: Từ bảng trên có thể rút ra nhận xét gì về sự nở vì nhiệt của các chất rắn khác nhau?
Các chất khác nhau nở vì nhiệt khác nhau.
4. Rút ra kết luận.
C5: Ở đầu cán (chuôi) dao, liềm bằng gỗ, thường có một dai bằng sắt gọi là cái khâu (hình 18.2) dùng để giữ chặt lưỡi dao, liềm. Tại sao khi lắp khâu người thợ rèn phải nung nóng khâu rồi mới tra vào cán?
Vì khi nung nóng khâu sẽ nở rộng ra, khi tra vào cán xong một lúc sau khâu nguội lại và co lại sẽ giữ chặt chuôi hơn.
C6: Hãy nghĩ cách làm cho quả cầu trong thí nghiệm hình 18.1, dù đang nóng vẫn có thể lọt qua vòng kim loại. Hãy làm thí nghiệm kiểm chứng.
Ta nung nóng quả cầu và vòng kim loại cùng một lúc. Cho cả hai cùng nở.
3
C7: Hãy tự trả lời câu hỏi nêu ở đầu bài học. Biết rằng, ở Pháp tháng 1 đang là mùa Đông, còn tháng 7 đang là mùa Hè.
Vì tháng 1 là mùa Đông (lạnh) nên thép co lại, đến tháng 7 là mùa Hè (nóng) nên thép nở ra nên ta thấy tháp cao lên.