Bài 18. Sự nở vì nhiệt của chất rắn

Chào mừng thầy cô và các em học sinh
Môn vật lý 6
Ch­¬ng II: NhiÖt häc
* C¸c chÊt d·n në v× nhiÖt nh­ thÕ nµo?
* sù nãng ch¶y, sù ®«ng ®Æc, sù bay h¬i, sù ng­ng tô lµ g×?
* Lµm thÕ nµo ®Ó t×m hiÓu t¸c ®éng cña mét yÕu tè lªn
mét hiÖn t­îng khi cã nhiÒu yÕu tè cïng t¸c ®éng mét lóc?
* Lµm thÕ nµo ®Ó kiÓm tra mét dù ®o¸n?
Epphen ( 1832- 1923 )
?
§©y lµ c«ng tr×nh næi tiÕng nµo?
Th¸p Epphen lµm b»ng thÐp, cao 320m, do kÜ s­ ng­êi Ph¸p tªn lµ Epphen thiÕt kÕ. Th¸p ®­îc x©y dùng vµo n¨m 1889 t¹i qu¶ng tr­êng Mars, nh©n dÞp héi chî quèc tÕ lÇn thø nhÊt t¹i Pari.
01-01-1890
01-07-1890
C¸c phÐp ®o cho thÊy trong vßng 6 th¸ng th¸p Epphen cao thªm ®­îc h¬n 10cm. Tại sao có sự kỳ lạ đó? Chẳng lẽ cái tháp bằng thép lại “lớn lên” được hay sao?
Ch­¬ng II: NhiÖt häc
TiÕt 21: Sù në v× nhiÖt cña chÊt r¾n

Ch­¬ng II: NhiÖt häc
TiÕt 21: Sù në v× nhiÖt cña chÊt r¾n
1- Lµm thÝ nghiÖm
?
Em h·y nªu nh÷ng dông cô chÝnh ®Ó tiÕn hµnh thÝ nghiÖm?
H 18.1

- Dụng cụ: quả cầu kim loại, vòng kim loại, đèn cồn, chậu nước, giẻ lau.
Tiến hành:
+ Bước 1:Trước khi hơ nóng thả quả cầu qua vòng kim loại rồi quan sát hiện tượng.
+ Bước 2: Hơ nóng quả cầu rồi thả qua vòng kim loại, quan sát hiện tượng
+ Bước 3: nhúng quả cầu vào nước lạnh rồi thả qua vòng kim loại, quan sát hiện tượng.
Ch­¬ng II: NhiÖt häc
TiÕt 21: Sù në v× nhiÖt cña chÊt r¾n
1- Lµm thÝ nghiÖm
2- Tr¶ lêi c©u hái
3- Rót ra kÕt luËn

C1: vì quả cầu nở ra khi nóng lên
C2: Vì quả cầu co lại khi lạnh đi.
Chän tõ thÝch hîp trong khung ®Ó ®iÒn vµo chç trèng cña c¸c c©u sau:
c3
Nãng lªn
L¹nh ®i
T¨ng
Gi¶m
a, ThÓ tÝch qu¶ cÇu (1)............khi qu¶ cÇu nãng lªn
b, ThÓ tÝch cña qu¶ cÇu gi¶m khi qu¶ cÇu (2).................
t¨ng
l¹nh ®i

Ch­¬ng II: NhiÖt häc
TiÕt 21: Sù në v× nhiÖt cña chÊt r¾n
1- Lµm thÝ nghiÖm
2- Tr¶ lêi c©u hái
3- Rót ra kÕt luËn
ChÊt r¾n në ra khi nãng lªn,
co l¹i khi l¹nh ®i.
Qua thÝ nghiÖm,
em h·y rót ra kÕt luËn
vÒ sù në v× nhiÖt
cña vËt r¾n nãi chung?

Chó ý:
- Sự nở vì nhiệt của chất rắn theo chiều dài gọi là sự nở dài. Sự nở dài được ứng dụng nhiều trong thực tế.
- Sù në v× nhiÖt cña chÊt r¾n theo thÓ tÝch gäi lµ
sù në khèi.
Ch­¬ng II: NhiÖt häc
TiÕt 21: Sù në v× nhiÖt cña chÊt r¾n
1- Lµm thÝ nghiÖm
2- Tr¶ lêi c©u hái
3- Rót ra kÕt luËn
Chất r¾n në ra khi nãng lªn, co l¹i khi l¹nh ®i.
B¶ng ®é t¨ng chiÒu dµi cña c¸c kim lo¹i kh¸c nhau cã cïng c¸c kÝch th­íc, chiÒu dµi ban ®Çu lµ 100 cm khi nhiÖt ®é t¨ng thªm 50 0C :
?
C4:Tõ b¶ng trªn em h·y rót ra
nhËn xÐt vÒ sù në v× nhiÖt cña
c¸c chÊt kh¸c nhau?

-Các chất rắn khác nhau nở vì nhiệt khác nhau
Ch­¬ng II: NhiÖt häc
TiÕt 21: Sù në v× nhiÖt cña chÊt r¾n
1- Lµm thÝ nghiÖm
2- Tr¶ lêi c©u hái
3- Rót ra kÕt luËn
4- VËn dông

Chất rắn nở ra khi nóng lên, co lại khi lạnh đi.
Các chất rắn khác nhau nở vì nhiệt khác nhau.
Ch­¬ng II: NhiÖt häc
TiÕt 21: Sù në v× nhiÖt cña chÊt r¾n
1- Lµm thÝ nghiÖm
2- Tr¶ lêi c©u hái
3- Rót ra kÕt luËn
Chất rắn nở ra khi nóng lên, co lại khi lạnh đi.
Các chất rắn khác nhau nở vì nhiệt khác nhau.
4- VËn dông
C5: Ở đầu cán (chuôi) dao, liềm bằng gỗ, thường có một đai bằng sắt, gọi là khâu dùng để giữ chặt lưỡi dao hay liềm. Tại sao khi lắp khâu, người thợ rèn phải nung nóng khâu rồi mới tra vào cán?
C5:Vì khi bị nung nóng khâu nở ra dễ nắp vào cán hơn, khi nguội khâu co lại xiết chặt vào cán.
C6: Hãy nghĩ cách làm cho quả cầu trong thí nghiệm ở hình 18.1, dù đang nóng vẫn có thể lọt qua vòng kim loại.
C6: Nung nóng vòng kim loại.
C7: Hãy trả lời câu hỏi ở đầu bài. Biết ở Pháp tháng 1 đang là mùa đông, còn tháng 7 là mùa hè.
C7: Vào mùa hè nhiệt độ tăng nên thép nở ra, nên thép dài ra

* Chất rắn nở ra khi nóng lên, co lại khi lạnh đi.

* Các chất rắn khác nhau nở vì nhiệt khác nhau.
Ghi nhí
Bài tập
Câu 1:Hiện tượng nào sau đây sẽ xảy ra khi nung nóng một vật rắn ?
A. Khối lượng của vật tăng.
B. Khối lượng của vật giảm.
C. Khối lượng riêng của vật tăng.
D. khối lượng riêng của vật giảm.
Câu 2: Một lọ thuỷ tinh được đậy bằng nút thuỷ tinh. Nút bị kẹt. Hỏi phải mở nút bằng cách nào trong các cách sau đây?
A. Hơ nóng nút.
B. Hơ nóng cổ lọ.
C. Hơ nóng cả nút và cổ lọ.
D. Hơ nóng đáy lọ.
Bài tập
*- T×m vµ gi¶i thÝch mét sè hiÖn t­îng vÒ sù në v× nhiÖt cña chÊt r¾n
*- Häc kiÕn thøc cÇn ghi nhí
*- Lµm bµi tËp 18.1 – 18.5 SBT
*- §äc tr­íc bµi 19