Bài 18. Sự nở vì nhiệt của chất rắn

Các em hãy quan sát các hình sau:
Tại sao ráp đường ray tàu hỏa, người ta thường đặt hai đầu thanh ray cách nhau chừng vài centimet?
SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA CHẤT RẮN
BÀI 18.
CHƯƠNG II. NHIỆT HỌC
Bài 18: SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA CHẤT RẮN
1. Làm thí nghiệm
Dụng cụ:
Quả cầu kim loại (sắt)
Vòng kim loại (sắt)
Đèn cồn
Cốc nước lạnh
TN
TLCH
Quả cầu lọt qua vòng kim loại
Quả cầu không lọt qua vòng kim loại
Quả cầu lọt qua vòng kim loại
- Bước 3:Nhúng quả cầu đã được hơ nóng vào nước lạnh rồi thả xem quả cầu có lọt qua vòng kim loại không?
Tại sao khi bị hơ nóng, quả cầu lại không lọt qua vòng kim loại?
* TL : Vì quả cầu nở ra khi nóng lên.
2. Trả lời câu hỏi
Bài 18: SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA CHẤT RẮN
2. Trả lời câu hỏi
Tại sao khi được nhúng vào nước lạnh, quả cầu lại lọt qua vòng kim loại?
* TL : Vì quả cầu co lại khi lạnh đi.
C2
3. Rút ra kết luận
Chọn từ thích hợp trong khung để điền vào chỗ trống của các câu sau :
C3
a) Thể tích quả cầu ……… khi quả cầu nóng lên.
b) Thể tích quả cầu giảm khi quả cầu ………......
giảm
nóng lên
lạnh đi
tăng
-
-
-
-
3. Rút ra kết luận
***Chất rắn nở ra khi nóng lên, co lại khi lạnh đi
* Chú ý: Sự nở vì nhiệt theo chiều dài (sự nở dài) của vật rắn có nhiều ứng dụng trong đời sống và kĩ thuật.
Giải thích: Khi ráp đường ray tàu hỏa, người ta thường đặt hai đầu thanh ray cách nhau chừng vài centimét để vào những ngày trời nắng, nhiệt độ tăng cao, các thanh ray nở ra không bị đội lên nhau làm hỏng đường tàu.
Ở giữa các nhịp cầu nối đều có những khe hở nhỏ

* Chú ý: Sự nở vì nhiệt theo chiều dài (sự nở dài) của vật rắn có nhiều ứng dụng trong đời sống và kĩ thuật.
Tại sao tôn lợp nhà thường có dạng lượn sóng?
Giải thích: Sở dĩ người ta thường chế tạo tôn lợp mái nhà có dạng hình gợn sóng mà không làm tôn phẳng là vì khi thời tiết nóng tôn có dạng gợn sóng sẽ dãn nở dễ dàng cò tôn phẳng khi dãn nở có thể làm cho mặt tôn bị vênh.
Bảng bên ghi độ tăng chiều dài của các thanh kim loại khác nhau có chiều dài ban đầu là 100cm khi nhiệt độ tăng thêm 500C.
- Từ bảng trên có thể rút ra nhận xét gì về sự nở vì nhiệt của các chất rắn khác nhau?
TL: Các chất rắn khác nhau nở vì nhiệt khác nhau. Nhôm nở nhiều nhất, rồi đến đồng, sắt.
Qua bài học em rút ra kết luận gì
Chất rắn nở ra khi nóng lên, co lại khi lạnh đi.
Các chất rắn khác nhau nở vì nhiệt khác nhau.
GHI NHỚ
Ở đầu cán (chuôi) dao, liềm bằng gỗ, thường có một đai bằng sắt, gọi là cái khâu dùng để giữ chặt lưỡi dao hay lưỡi liềm. Tại sao khi lắp khâu, người thợ rèn phải nung nóng khâu rồi mới tra vào cán ?
C5
4. Vận dụng
cán (chuôi) dao
cái khâu
lưỡi liềm
4. Vận dụng
Phải nung nóng khâu dao, liềm vì khi được nung nóng, khâu nở ra dễ lắp vào cán, khi nguội đi khâu co lại xiết chặt vào cán.
Trả lời :
Hãy nghĩ cách làm cho quả cầu trong thí nghiệm lúc đầu dù đang nóng vẫn có thể lọt qua vòng kim loại. Hãy làm thí nghiệm kiểm chứng.
C6
4. Vận dụng
Trả lời : Nung nóng vòng kim loại.
Hãy trả lời câu hỏi đã nêu ra ở đầu bài học. Biết rằng, ở Pháp tháng Một đang là mùa Đông, còn tháng Bảy đang là mùa Hạ.
C7
4. Vận dụng
Trả lời : Vào mùa Hạ nhiệt độ tăng lên, thép nở ra, làm cho tháp cao
Mùa đông
Mùa hè
BÀI 18. SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA CHẤT RẮN
Ghi nhớ










 Chất rắn nở ra khi nóng lên, co lại khi lạnh đi.
 Các chất rắn khác nhau nở vì nhiệt khác nhau.
Bài tập
1. Một lọ thủy tinh được đậy bằng nút thủy tinh. Nút bị kẹt. Hỏi phải mở nút bằng cách nào trong các cách sau đây ?
Hơ nóng nút.
Hơ nóng cổ lọ.
Hơ nóng cả nút và cổ lọ.
Hơ nóng đáy lọ.
BÀI 18. SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA CHẤT RẮN
Ghi nhớ





 Chất rắn nở ra khi nóng lên, co lại khi lạnh đi.
 Các chất rắn khác nhau nở vì nhiệt khác nhau.
Bài tập
2. Hiện tượng nào sau đây sẽ xảy ra khi nung nóng một vật rắn ?
Khối lượng của vật tăng.
Khối lượng của vật giảm.
Khối lượng riêng của vật tăng.
Khối lượng riêng của vật giảm.
Dặn dò
Về nhà học bài, đọc phần có thể em chưa biết.
Làm các bài tập 18.1 – 18.5 SBT.
Xem trước Bài 19. Sự nở vì nhiệt của chất lỏng.
KÍNH CHÀO QUÍ THẦY CÔ
CHÚC QUÍ THẦY CÔ MẠNH KHỎE