Bài 18. Prôtêin

TIẾT 18: BÀI 18: PRÔTÊIN
I.Cấu trúc của prôtêin :
Quan sát sơ đồ cấu trúc hoá học phân tử prôtêin
? Trình bày cấu trúc hóa học của prôtêin ?
Có cấu tạo một hay nhiều chuỗi axit amin
Là các axit amin
C, H, O, N và 1 số nguyên tố khác
KT: 0,1 micrômét
KL: Đạt hàng triệu đv C
TIẾT 18: PRÔTÊIN
I.Cấu trúc của prôtêin :
-Prôtêin là hợp chất hữu cơ gồm các nguyên tố chính là: C, H, O, N.
-Prôtêin là đại phân tử được cấu trúc theo nguyên tắc đa phân, bao gồm hàng trăm đơn phân là axitamin thuộc hơn 20 loại khác nhau.
TIẾT 18: PRÔTÊIN
I.Cấu trúc của prôtêin :
+Tính đặc thù của prôtêin được thể hiện như thế nào?
+Yếu tố nào xác định sự đa dạng của prôtêin ?
+Tính đặc thù thể hiện ở số lượng thành phần và trình tự của axitamin .
+Sự đa dạng do cách sắp xếp khác nhau của 20 loại axitamin .
Cấu trúc bậc 1:
Là trình tự sắp xếp các axitamin trong chuỗi axitamin .
TIẾT 18: PRÔTÊIN
I.Cấu trúc của prôtêin :
Trình bày đặc điểm cấu tạo các bậc cấu trúc của prôtêin ?
TIẾT 18: PRÔTÊIN
I.Cấu trúc của prôtêin :
Trình bày các bậc cấu trúc của phân tử prôtêin ?
Cấu trúc bậc 1:
Cấu trúc bậc 4:
Cấu trúc bậc 3:
Cấu trúc bậc 2:
Là trình tự sắp xếp các axitamin trong chuỗi axitamin .
Là chuỗi axitamin tạo các vòng xoắn lò xo đều đặn.
Là hình dạng không gian 3 chiều của prôtêin do cấu trúc bậc 2 cuộn xếp tạo thành kiểu đặc trưng cho từng loại prôtêin
Là cấu trúc của một số loại prôtêin gồm 2 hoặc nhiều chuỗi axitamin cùng loại hay khác loại kết hợp với nhau.
TIẾT 18: PRÔTÊIN
I.Cấu trúc của prôtêin :
-Prôtêin là hợp chất hữu cơ gồm các nguyên tố chính là: C, H, O, N.
-Prôtêin là đại phân tử được cấu trúc theo nguyên tắc đa phân, bao gồm hàng trăm đơn phân là axitamin thuộc hơn 20 loại khác nhau.
- Prôtêin có tính đa dạng, đặc trưng, đặc thù .
TIẾT 18: PRÔTÊIN
I.Cấu trúc của prôtêin :
- Tính đặc trưng của prôtêin còn biểu hiện ở cấu trúc bậc 3 (cuộn xếp theo kiểu đặc trưng cho từng loại prôtêin ), bậc 4 (số lượng, số loại chuỗi axit amin ).
8
-Tùy theo sự sắp xếp của mạch, các prôtêin được phân thành 2 nhóm: prôtêin dạng sợi và prôtêin hạt (viên hay hình cầu)
-ở prôtêin sợi, các mạch duỗi thẳng và do đó các phân tử dai như sợi dây. Một phần do thế mà các prôtêin sợi không tan và bền vững với biến động của nhiệt độ và pH. Các tính chất này làm cho prôtêin sợi trở thành nguyên liệu cấu trúc lí tưởng (ví dụ như collagen-prôtêin chủ yếu của da và mô liên kết; keratin-prôtêin có trong tóc, móng sừng và lông
-ở prôtêin dạng hạt, các mạch gấp cuộn lại theo các cách rất phức tạp để tạo nên phân tử ở dạng hình cầu. Các prôtêin dễ dàng hoà tan để tạo dung dịch keo và thường nhạy cảm với sự thay đổi nhiệt độ và pH. Prôtêin viên mới là prôtêin hoạt động chính thức trong quá trình trao đổi chất của tế bào với các vai trò enzim xúc tác, hoóc môn.
TIẾT 18: PRÔTÊIN
I.Cấu trúc của prôtêin :
II. Chức năng của prôtêin :
▼-Vì sao prôtêin dạng sợi là nguyên liệu cấu trúc rất tốt?
-Nêu vai trò của một số enzim đối với sự tiêu hóa thức ăn ở miệng và dạ dày.
-Giải thích nguyên nhân của bệnh tiểu đường?
-Prôtêin dạng sợi là nguyên liệu cấu trúc rất tốt vì các vòng xoắn dạng sợi được bện lại với nhau thành kiểu dây thừng tạo cho sợi chịu lực khỏe hơn.
Amilaza trong nước bọt ở khoang miệng biến đổi một phần tinh bột trong thức ăn thành đường mantôzơ. Enzim pepsin trong dịch vị dạ dày có tác dụng phân giải chuỗi dài axitamin thành các chuỗi ngắn gồm 3 – 10 axitamin .
Do sự rối loạn trong hoạt động nội tiết của tuyến tụy ( sự thay đổi bất thường insulin) dẫn tới tính trạng tiểu đường .
TIẾT 18: PRÔTÊIN
I.Cấu trúc của prôtêin :
II. Chức năng của prôtêin :
Prôtêin có chức năng gì?
Chức năng cấu trúc.
Chức năng xúc tác các quá trình trao đổi chất.
Chức năng điều hòa các quá trình trao đổi chất.
Ngoài các chức năng trên, theo em prôtêin còn có vai trò nào khác?
+Vai trò vận chuyển và chuyển động
+Vai trò bảo vệ
+Vai trò cung cấp năng lượng.
+Vai trò chống đỡ cơ học.
+ Vai trò truyền đạt xung thần kinh.
TIẾT 18: PRÔTÊIN
I.Cấu trúc của prôtêin :
II. Chức năng của prôtêin :
1/Chức năng cấu trúc : Là thành phần quan trọng xây dựng các bào quan và màng sinh chất → hình thành các đặc điểm của mô, cơ quan, cơ thể .
2/Vai trò xúc tác các quá trình trao đổi chất: Bản chất của enzim là prôtêin , tham gia các phản ứng sinh hóa.
3/Vai trò điều hòa các quá trình trao đổi chất: Các hoocmôn phần lớn là prôtêin →điều hòa các quá trình sinh lí trong cơ thể .
*Ngoài ra prôtêin còn đảm nhiệm nhiều chức năng khác như: bảo vệ cơ thể( kháng thể), vận chuyển, cung cấp năng lượng… liên quan đến toàn bộ hoạt động sống của tế bào, biểu hiện thành các tính trạng của cơ thể.
Bài tập
Câu 1: Hãy đánh khoanh tròn vào câu trả lời đúng nhất trong các câu sau: Tính đa dạng và tính đặc thù của prôtêin được quy định bởi những yếu tố nào?
A- ở trình tự sắp xếp, số lượng và thành phần các axit amin.
B- ở chức năng quan trọng của prôtêin.
C- ở các dạng cấu trúc không gian của prôtêin.
D- Cả A và C.
Câu 2: Hãy đánh khoanh tròn vào câu trả lời đúng nhất trong các câu sau: Vai trò quan trọng của prôtêin đối với cơ thể là gì?
A - Là thành phần cấu trúc tế bào và bảo vệ cơ thể.
B - Làm chất xúc tác và điều hoà trong quá trình trao đổi chất.
C - Biểu hiện tính trạng cơ thể thông qua các hoạt động
D - Cả A,B và C
Câu 3: Hãy đánh khoanh tròn vào câu trả lời đúng nhất trong các câu sau: Prôtêin thực hiện được chức năng chủ yếu ở những bậc cấu trúc nào sau đây?
A - Cấu trúc bậc 1
B - Cấu trúc bậc 1 và bậc 2
C - Cấu trúc bậc 2 và bậc 3
D - Cấu trúc bậc 3 và 4