Bài 18. Chương trình địa phương (phần Văn và Tập làm văn)

KÍNH CHÀO QUÍ THẦY CÔ GIÁO CÙNG CÁC BẠN HỌC SINH
BÀI TẬP CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG
MÔN NGỮ VĂN 7
PHAN NGỌC LAM KHUÊ
LÊ NGUYỄN HÀ PHƯƠNG
Miền đất nào cũng lưu truyền một số câu ca dao, tục ngữ, về Đà Nẵng, Quảng Nam cũng không ngoại lệ. Đó là những sáng tác dân gian giàu tính trữ tình, là những bài thơ dân dã ca ngợi vẻ đẹp của quê hương, làng xóm, ca ngợi tình yêu lứa đôi và bộc lộ suy nghĩ, tình cảm của người dân địa phương trước những vấn đề xã hội.

Ngoài đặc điểm chung về thể loại, những câu ca dao, tục ngữ sưu tầm được đã góp phần thể hiện một số nét riêng của vùng đất và con người Đà Nẵng, Quảng Nam. Những vẻ đẹp tuyệt vời của cảnh sông nước mây trời, những truyền thống văn hóa đặc sắc, đời sống sinh hoạt của con người cùng những kinh nghiệm quý báu của ông cha ta được đúc kết từ thế hệ này qua thế hệ khác được tóm gọn qua những câu ca dao, tục ngữ ngắn gọn mà hàm súc
Là một trong những địa danh nổi tiếng của miền Trung, nơi ghi dấu chiến tích bao lịch sử lẫy lừng của dân tộc, Đèo Hải Vân đã để lại dấu ấn và vẻ đẹp riêng trong lòng mỗi người dân miền Trung nói riêng và mỗi người đã một lần đặt chân đến nơi này. Bởi sự hùng vĩ của đèo cao, vực sâu, của nước biển xanh ngắt một màu và sự bạt ngàn của cây lá. Thế nên, nơi này được gọi với một cái tên thật hào hùng như những gì vốn có “Hải Vân- Đệ nhất hùng quan”. Ca dao xưa đã từng ca ngợi:
Hải Vân bát ngát ngàn trùng
Hòn Hành ở đó là trong vịnh Hàn
Xưa nay qua đó còn truyền
Lối đi Lô Giản thẳng miền ra khơi.

Hay:
Chiều chiều mây phủ Hải Vân
Chim kêu gành đá, gẫm thân lại buồn.
 
Tiến sâu hơn về phía nam thành phố Đà Nẵng ta lại không khỏi ngỡ ngàng với cảnh non xanh nước biếc của “Núi trong lòng thành phố, phố trong lòng biển khơi”… Ngũ Hành Sơn được biết đến là một quần thể di tích lịch sử gồm năm ngọn tương ứng với ngũ hành vì thế có tên gọi Kim, Hỏa, Thủy, Mộc, Thổ. Mỗi ngọn có những nét đẹp riêng. Dưới chân núi được bao bọc bởi làng nghề điêu khắc đá Non Nước nổi tiếng khắp đó đây. Hằng năm, nơi đây thu hút hàng nghìn lượt khách du lịch ghé thăm. Thật đáng tự hào về Đà Nẵng:
Quê em có núi Ngũ Hành
Có nghề khắc đá lừng danh khắp vùng.
Không chỉ có vậy, Đà Nẵng còn nổi tiếng với những cây cầu bắc qua dòng Hàn Giang thơ mộng, với đỉnh Sơn Trà quanh năm mây phủ. Cảnh đẹp nên thơ, sông núi hiền hòa, con người ân nghĩa thủy chung:
Chiều chiều mây phủ Sơn Trà
Lòng ta thương bạn, nước mắt và trộn cơm.

Ai vào Đà Nẵng mà nghe
Nói thơ chàng Lía, hát về Quãng Nam

Nói đến Đà Nẵng thì không thể không kể về Quảng Nam- người anh em ruột thịt. Về đất Quảng Nam để nghe những làn điệu dân ca đêm đêm vang vọng trên sông Hoài, để thưởng thức vị cay nồng của quế Trà My, để ăn tô mì Quảng rồi cả đời nhớ thương:
“Đất Quảng Nam, chưa mưa đã thấm
Rượu Hồng Đào chưa nhấm đã say
Bạn về đừng ngủ gác tay
Nơi mô nghĩa nặng, ân đầy thì theo ”
Ai đi phố Hội, Chùa Cầu
Để thương, để nhớ, để sầu cho ai,
Để sầu cho khách vãng lai,
Để thương để nhớ cho ai chịu sầu.
Hội An đất hẹp người đông
Nhân tình thuần hậu lá bông đủ màu
Dạo từ sông trước, xóm sau
Dưới thì Âm Bổn, chùa Cầu ở trên.
 
Hội An bán gấm, bán điều
Kim Bồng bán cải, Trà Nhiêu bán hành
Nem chả Hòa Vang
Bánh tổ Hội An
Khoai lang Tiên Ðỏa
Thơm rượu Tam Kỳ 
Ai đi cách trở sơn khê,
Nhớ tô mì Quảng,tình quê mặn nồng .
Quế Trà Mi thứ cay thứ ngọt,
Nhờ tay thợ rừng mới lọt tay anh,
Phân du, bạch chỉ rành rành,
Cân tiểu ly mới xứng, ngọc liên thành mới cân.
Hay:
Trà My sông núi đượm tình,
Nơi đây là chỗ Thượng Kinh chan hoà.
Cái đẹp và đặc sắc của Đà Nẵng- Quảng Nam không chỉ dừng lại ở những danh lam thắng cảnh nổi tiếng mà nó còn được thể hiện trong nét đẹp văn hóa ẩm thực phong phú, đa dạng:
Nước mắm Nam Ô, cá rô Xuân Thiều.

Cá bống kho tiêu, cá thiều kho nghệ.
Quảng Nam nổi tiếng boòng boong 
Chà viên Bình Ðịnh vừa ngon vừa lành 
Chín mùi da vẫn còn xanh 
Mùi thơm cơm nếp vị thanh đường phèn
 
Quảng Nam sản phẩm muôn ngàn 
Trà Mi Rừng Quế, kho vàng Bồng Miêu 
 
Sông Thu chẳng thiếu đò đưa
Bùi khoai Chợ Được, mát dừa Kiến Tân, 
Quế Sơn cau mít mấy tầng
Mê lòn bon Đại Lộc, nhớ rượu cần Trà Mi
Quảng Nam có lụa Phú Bông 
Có khoai Trà Đỏa, có sông Thu Bồn . 
Quảng Nam- Đà Nẵng mang một vẻ đẹp thuần túy, vừa truyền thống, cổ xưa của phố cổ Hội An, của những làng nghề truyền thống lại vừa mang vẻ hiện đại của một thành phố trẻ đang trên đà phát triển lớn mạnh. Vậy nên mời bạn hãy về thăm quê tôi- Đà Nẵng để cảm nhận và thấu hiểu hết ân tình của mảnh đất này. Đà Nẵng- thành phố trong tôi,thành phố đáng sống!
CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÍ THẦY CÔ VÀ
CÁC BẠN ĐÃ THEO DÕI
Chúng em rất mong nhận được sự góp ý để bài làm hoàn thiện hơn. Trân trọng!