Bài 17. Mối quan hệ giữa gen và ARN

Trường Trung học cơ sở Xuân Hòa
Kiểm tra bài cũ:
Câu 1: Quá trình tự nhân đôi của AND diễn ra theo những nguyên tắc nào? Vì sao 2 AND con được tạo ra giống hệt AND mẹ?
Câu 2: Một đoạn của AND có cấu trúc như sau:
Mạch 1 : – A – G – T – X – X – T –

Mạch 2 : – T – X – A – G – G – A –
Viết cấu trúc của 2 đoạn AND con được tạo thành sau khi đoạn mạch AND mẹ nói trên kết thúc quá trình tự nhân đôi?

Tiết 17- Bài 17
MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ ARN
I. ARN ( axit ribônuclêic)
Câu 1: ARN có thành phần hóa học như thế nào?
Câu 2: ARN được cấu tạo như thế nào?
 I. ARN:
- ARN cấu tạo từ các nguyên tố: C, H, O, N và P.
- ARN cấu tạo theo nguyên tắc đa phân mà đơn phân là 4 loại nuclêôtit: A, U, G, X
Chức năng của ARN
Căn cứ vào đâu mà chia ARN thành các loại khác nhau?
Có mấy loại ARN? Chức năng của mỗi loại là gì?
 - Có 3 loại ARN
+ mARN :Truyền đạt thông tin quy định cấu trúc prôtêin.
+ tARN :Vận chuyển axit amin.
+ rARN: Cấu tạo nên ribôxôm – nơi tổng hợp prôtêin.
Mối quan hệ gữa các ARN?

Thảo luận nhóm ( 2 phút)

So sánh cấu tạo của ARN với AND thông qua thành bảng sau:
II. ARN được tổng hợp theo những nguyên tắc nào?
1/ Xác định không gian và thời gian xảy ra quá trình tổng hợp ARN?
2/ Khuôn mẫu để tổng hợp nên phân tử ARN là gì?
1/ Một phân tử ARN được tổng hợp dựa vào một mạch hay hai mạch đơn của gen?
2/ Các loại nucleotit nào liên kết với nhau để tạo cặp trong quá trình hình thành mạch ARN?
3/ Có nhận xét gì về trình tự các loại đơn phân trên mạch ARN so với mỗi mạch đơn của gen?
 II. ARN được tổng hợp theo nguyên tắc nào ?
- Quá trình tổng hợp ARN tại NST ở kì trung gian.
- Quá trình tổng hợp ARN:
+ Gen tháo xoắn và tách dần 2 mạch đơn.
+ Các Nu ở mạch khuôn liên kết với Nu tự do theo NTBS.
+ Khi tổng hợp xong, ARN tách khỏi gen ra chất TB.
II. ARN được tổng hợp theo những nguyên tắc nào?
Hoạt đông nhóm (2 phút)
1. Quá trình tổng ARN diễn ra theo những nguyên tắc nào?
2. Nêu bản chất mối quan hệ gen và ARN.
 - Nguyên tắc tổng hợp:
+ khuôn mẫu: dựa trên một mạch đơn của gen.
+ Bổ sung:
A-U; T-A; G-X; X-G
- Mối quan hệ giữa gen và ARN: Trình tự các Nu trên mạch khuôn quy định trình tự các Nu trên ARN.
So sánh quá trình tự nhân đôi của AND với quá trình tổng hợp ARN?
So sánh quá trình tổng hợp ARN và nhân đôi ADN
Tiết 17
Mối quan hệ gữa gen và ARN
I. ARN:
- ARN cấu tạo từ các nguyên tố: C, H, O, N và P.
- ARN cấu tạo theo nguyên tắc đa phân mà đơn phân là 4 loại nuclêôtit: A, U, G, X
- Có 3 loại ARN
+ mARN :Truyền đạt thông tin quy định cấu trúc prôtêin.
+ tARN :Vận chuyển axit amin.
+ rARN: Cấu tạo nên ribôxôm – nơi tổng hợp prôtêin.
II. ARN được tổng hợp theo nguyên tắc nào ?
- Quá trình tổng hợp ARN tại NST ở kì trung gian.
- Quá trình tổng hợp ARN:
+ Gen tháo xoắn và tách dần 2 mạch đơn.
+ Các Nu ở mạch khuôn liên kết với Nu tự do theo NTBS.
+ Khi tổng hợp xong, ARN tách khỏi gen ra chất TB.
- Nguyên tắc tổng hợp:
+ khuôn mẫu: dựa trên một mạch đơn của gen.
+ Bổ sung:
A-U; T-A; G-X; X-G
- Mối quan hệ giữa gen và ARN: Trình tự các Nu trên mạch khuôn quy định trình tự các Nu trên ARN.
? Bài tập :

Một đoạn mạch ARN có trình tự các nuclêôtit như sau:
- A - U - G - X - U - U - G - A - X -
Xác định trình tự các nuclêôtit trong đoạn gen đã tổng ra đoạn mạch ARN trên.
Chọn câu trả lời đúng nhất
1. Loại ARN nào sau đây có chức năng truyền đạt thông tin di truyền:
a) tARN b) mARN
c) rARN d) Cả 3 loại trên
2. Đoạn mạch phân tử được dùng để tổng hợp ARN gọi là:
Mạch đơn b) mạch khuôn
c) Mạch kép d) cả a,b và c
Trò chơi ô chữ
Luật chơi:
Gồm 4 người chơi. (Đại diện cho 4 nhóm)
Ô chữ hàng dọc gồm 7 chữ cái, tương ứng với 7 hàng ngang.
Mỗi ô chữ hàng ngang nếu trả lời đúng được 10 điểm.
Ô chữ hàng dọc chỉ được đoán sau lượt chơi thứ nhất.
Nếu trả lời đúng ô hàng dọc thì được 30 điểm.
Người cao điểm nhất là người thắng cuộc và được nhận điểm 10.
1
2
3
6
7
5
4
Trò chơi ô chữ
Đoạn mạch phân tử ADN dùng để tổng hợn phân tử ARN
được gọi là gì?
M
U
Ô
N
H
ẫ
U
K
Trong quá trình tổng hợp phân tử ARN, Ađênin liên kết với
loại nuclêôtit nào?
U
R
A
x
I
N
tARN có chức năng gì?
V
ậ
N
H
C
U
Y
ể
N
Quá trình tổng hợp ARN diễn ra ở đâu?
N
T
Â
N
H
ế
B
à
O
Trong phân tử ARN loại nuclêôtit nào được kí hiệu là chữ A?
A
N
Ê
Đ
I
N
Các nuclêôtit cấu tạo nên phân tử ARN được gọi là gì?
Đ
H
N
P
Ơ
Â
N
Trong quá trình tổng hợp phân tử ARN các nuclêôtit trong
mạch khuôn liên kết với các nuclêôtit tự do trong môi trường
nội bào theo nguyên tắc nào?
N
T
B
S
1
2
3
6
7
5
4
Trò chơi ô chữ
Đoạn mạch phân tử ADN dùng để tổng hợn phân tử ARN
được gọi là gì?
M
U
Ô
N
H
ẫ
U
K
Trong quá trình tổng hợp phân tử ARN, Ađênin liên kết với
loại nuclêôtit nào?
U
R
A
x
I
N
tARN có chức năng gì?
V
ậ
N
H
C
U
Y
ể
N
Quá trình tổng hợp ARN diễn ra ở đâu?
N
T
Â
N
H
ế
B
à
O
Trong phân tử ARN loại nuclêôtit nào được kí hiệu là chữ A?
A
N
Ê
Đ
I
N
Các nuclêôtit cấu tạo nên phân tử ARN được gọi là gì?
Đ
H
N
P
Ơ
Â
N
Trong quá trình tổng hợp phân tử ARN các nuclêôtit trong
mạch khuôn liên kết với các nuclêôtit tự do trong môi trường
nội bào theo nguyên tắc nào?
N
T
B
S
1
2
3
6
5
4
L
U
Trò chơi ô chữ
Đoạn mạch phân tử ADN dùng để tổng hợn phân tử ARN
được gọi là gì?
B
T
S
N
Trong quá trình tổng hợp phân tử ARN, Ađênin liên kết với
loại nuclêôtit nào?
A
X
I
T
A
M
tARN có chức năng gì?
N
C
T
E
I
T
Quá trình tổng hợp ARN diễn ra ở đâu?
N
A
I
N
N
G
Trong phân tử ARN loại nuclêôtit nào được kí hiệu là chữ A?
A
N
D
I
Các nuclêôtit cấu tạo nên phân tử ARN được gọi là gì?
T
N
M
I
I
Trong quá trình tổng hợp phân tử ARN các nuclêôtit trong
mạch khuôn liên kết với các nuclêôtit tự do trong môi trường
nội bào theo nguyên tắc nào?
N
1
2
3
6
5
4
L
U
Trò chơi ô chữ
Đoạn mạch phân tử ADN dùng để tổng hợn phân tử ARN
được gọi là gì?
B
T
S
N
Trong quá trình tổng hợp phân tử ARN, Ađênin liên kết với
loại nuclêôtit nào?
A
X
I
T
A
M
tARN có chức năng gì?
N
C
T
E
I
T
Quá trình tổng hợp ARN diễn ra ở đâu?
N
A
I
N
N
G
Trong phân tử ARN loại nuclêôtit nào được kí hiệu là chữ A?
A
N
D
I
Các nuclêôtit cấu tạo nên phân tử ARN được gọi là gì?
T
N
M
I
I
Trong quá trình tổng hợp phân tử ARN các nuclêôtit trong
mạch khuôn liên kết với các nuclêôtit tự do trong môi trường
nội bào theo nguyên tắc nào?
N
DẶN DÒ
. Một đoạn mạch ARN có trình tự các nuclêôtit như sau:
– A – U – G – X – U – U – G – A – X –
Xác định trình tự các nuclêôtit trong đoạn gen đã tổng hợp ra đoạn mạch ARN nói trên.
Đoạn gen đã tổng hợp ARN nói trên:
Mạch khuôn: – T – A – X – G – A – A – X – T – G –
Mạch bổ sung: – A – T – G – X – T – T – G – A – X –
5

Xin chân thành cảm ơn
các thầy cô giáo
cùng toàn thể các em học sinh!