Bài 17. Mối quan hệ giữa gen và ARN

Người thực hiện: Nguyễn Công Sảnh
Môn Sinh học 9
Lớp9D - THCS chu văn An
Kiểm tra
1.Mô tả sơ lược quá trình tự nhân đôi của ADN
Bàitập : Một đoạn mạch ADN có 3000 nuclêôtit, trong đó nuclêôtit loại A chiếm 20% tổng số nuclêôtit có trong mạch.
Tính số nuclêôtit các loại còn lại?
Nếu phân tử ADN nói trên nhân đôi liên tiếp 3 lần thì môi trường nội bµocần cung cấp bao nhiêu nuclêôtit mỗi loại?
Giải:
– Số nuclêôtit loại A: A = 20%.3000 = 600 (nu)
Theo NTBS: T = A = 600 (Nu)
Mặt khác: A + T + G + X = 3000 và X = G (NTBS)
=> X = G =(3000 - A - T) : 2 = 900 (nu)
b. Số nuclêôtit mỗi loại mà môi trường nội cần cung cấp cho phân tử ADN nói trên nhân đôi liên tiếp 3 lần:
Amt = Tmt = 600.(23 – 1) = 4200 (nu)
Gmt = Xmt = 900.(23 – 1) = 6300 (nu)
Bài 17: MỐI LIÊN HỆ GIỮA GEN VÀ ARN
I. ARN.
Đọc thông tin, quan sát hình 17.1 cho biết:
? ARN có thành phần hoá học như thế nào.
? Trình bày cấu tạo ARN.




Bài 17: MỐI LIÊN HỆ GIỮA GEN VÀ ARN
I. ARN.
- ARN cấu tạo từ các nguyên tố: C, H, O, N và P.
- ARN cấu tạo theo nguyên tắc đa phân mà đơn phân là 4 loại nuclêôtit: A, U, G, X
? ARN có thành phần hoá học như thế nào.
? Trình bày cấu tạo ARN.




Bài 17: MỐI LIÊN HỆ GIỮA GEN VÀ ARN
I. ARN.
So sánh cấu tạo của ARN và ADN




1
2
A, U, G, X
A, T, G, X
Nhỏ
Lớn
Bài 17: MỐI LIÊN HỆ GIỮA GEN VÀ ARN
I. ARN.
- ARN gồm 3 loại:
+ mARN (ARN thông tin)
Truyền đạt thông tin quy định cấu trúc prôtêin.
+ tARN (ARN vận chuyển)
Vận chuyển axit amin.
+ rARN (ARN ribôxôm)
Cấu tạo nên ribôxôm – nơi tổng hợp prôtêin.

? Có mấy loại ARN

Bài 17: MỐI LIÊN HỆ GIỮA GEN VÀ ARN
I. ARN.
II. ARN được tổng hợp theo nguyên tắc nào ?
Quá trình tổng hợp ARN tại NST ở kì trung gian.


? ARN được tổng hợp ở đâu
Bài 17: MỐI LIÊN HỆ GIỮA GEN VÀ ARN
I. ARN.
II. ARN được tổng hợp theo nguyên tắc nào ?
Quá trình tổng hợp ARN tại NST ở kì trung gian.
- ARN được tổng hợp dựa trênmột mạch đơn của gen,mạch đơn này gọi là khuôn mẫu
Quan sát hình 17.2
Thảo luận các câu hỏi:
SGK
Một phân tửARN được tổng hợp dựa trên một hay hai mạch đơn?
Bài 17: MỐI LIÊN HỆ GIỮA GEN VÀ ARN
I. ARN.
II. ARN được tổng hợp theo nguyên tắc nào ?
Quá trình tổng hợp ARN tại NST ở kì trung gian.
ARN được tổng hợp dựa trênmột mạch đơn của gen,mạch đơn này gọi là khuôn mẫu
Các nu liên kết với nhau:A-U; T-A; G-X; X-G
Quan sát hình 17.2
Các loại nucêôtit nào liên kết với nhau để tạo cặp trong quá trình hình thành mạch ARN ?

Bài 17: MỐI LIÊN HỆ GIỮA GEN VÀ ARN
I. ARN.
II. ARN được tổng hợp theo nguyên tắc nào ?
- ARN được tổng hợp dựa trênmột mạch đơn của gen,mạch đơn này gọi là khuôn mẫu
Liên kết theo NTBS:
A-U; T-A; G-X; X-G
Quan sát hình 17.2
Có nhận xét gì về trình tự các loại đơn phân trên mạch ARN so với mỗi mạch đơn của gen ?
Bài 17: MỐI LIÊN HỆ GIỮA GEN VÀ ARN
I. ARN.
II. ARN được tổng hợp theo nguyên tắc nào ?
- Quá trình tổng hợp ARN:
+ Gen thao xoắn và tách dần 2 mạch đơn.
+ Các Nu ở mạch khuôn liên kết với Nu tự do theo NTBS.
+ Khi tổng hợp xong, ARN tách khỏi gen ra chất TB.


Mô tả quá trình tổng hợp ARN
Bài 17: MỐI LIÊN HỆ GIỮA GEN VÀ ARN
I. ARN.
II. ARN được tổng hợp theo nguyên tắc nào ?
- Nguyên tắc tổng hợp:
Dựa trên mạch khuôn của gen và diễn ra theo nguyên tắc bổ sung.
A-U; T-A; G-X; X-G

? Quá trình tổng hợp ARN theo nguyên tắc nào.















Quá trình tổng hợp ARN
Bài 17: MỐI LIÊN HỆ GIỮA GEN VÀ ARN
I. ARN.
II. ARN được tổng hợp theo nguyên tắc nào ?
- Nguyên tắc tổng hợp:
+ khuôn mẫu: dựa trên một mạch đơn của gen.
+ Bổ sung:
A-U; T-A; G-X; X-G
- Mối quan hệ giữa gen và ARN: trình tự các Nu trên mạch khuôn quy định trình tự các Nu trên ARN.

? Nêu mối quan hệ giữa gen với ARN.
CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP
ARN được tổng hợp dựa trên những nguyên tắc nào ? Nêu bản chất của mối quan hệ theo sơ đồ gen  ARN.
Một đoạn mạch của gen có cấu trúc như sau:
Mạch 1: – A – T – G – X – T – X – G –
Mạch 2: – T – A – X – G – A – G – X –
Xác định trình tự các đơn phân của đoạn mạch ARN được tổng hợp từ mạch 2.
ARN: – A – U – G – X – U – X – G –
CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP
4. Một đoạn mạch ARN có trình tự các nuclêôtit như sau:
– A – U – G – X – U – U – G – A – X –
Xác định trình tự các nuclêôtit trong đoạn gen đã tổng hợp ra đoạn mạch ARN nói trên.
Đoạn gen đã tổng hợp ARN nói trên:
Mạch khuôn: – T – A – X – G – A – A – X – T – G –
Mạch bổ sung: – A – T – G – X – T – T – G – A – X –
5. Loại ARN nào sau đây có chức năng truyền đạt thông tin di truyền:
a) tARN b) mARN c) rARN d) Cả 3 loại trên
Bài tập
1. Một đoạn mạch ARN có trình tự các nuclêôtit như sau:
- A- U- G- X- U- U- G- A- X-
Xác định trình tự các nuclêôtit trong đoạn gen đã tổng hợp ra đoạn mạch ARN trên
2. Loại ARN nào sau đây có chức năng truyền đạt thông tin di truyền?
a/ tARN
b/ mARN
c/ rARN
d/ Cả 3 loại ARN trên
3. Loại N nào có ở ARN mà không có ở ADN ?
A/ Ađênin B/ Timin C/ Uraxin D/ Guanin
DẶN DÒ VỀ NHÀ
Học bài 17, 18.
Trả lời câu hỏi và bài tập SGK tr 53,
- Đọc trước bài 18, SGK.