Bài 16. ADN và bản chất của gen

Môn : Sinh Học 9
KIỂM TRA BÀI CŨ
1. Trình bày cấu trúc không gian của phân tử ADN?
2. Một đoạn mạch đơn của phân tử ADN có trình tự
sắp xếp như sau:
- A – T – G – X – X – T – G – A – T - G –
Hãy viết đoạn mạch đơn bổ sung với nó?
ADN có ở đâu trong tế bào?
ADN có trong nhân tế bào, tại các NST
Vậy ADN tự nhân đôi ở đâu và vào thời điểm nào?
ADN tự nhân đôi trong nhân tế bào, tại các NST ở kì trung gian
Phiếu học tập 1: Hãy trả lời câu hỏi sau vào vở bài tập:
1, Qua trình tự nhân đôi diễn ra trên mấy mạch?
2, Trong quá trình tự nhân đôi, các loại nuclêôtit nào liên kết với nhau để tạo thành cặp?
3, Sự hình thành mạch mới ở ADN con diễn ra như thế nào?
4, Em có nhận xét gì về cấu tạo giữa 2 ADN con và AD mẹN
Phiếu học tập 2: Hãy trả lời câu hỏi sau vào vở ghi:
1, Mô tả quá trình tự nhân đôi của ADN.
2, Quá trình tự nhân đôi ADN này tuân theo những nguyên tắc nào?
Phiếu học tập 1: Hãy trả lời câu hỏi sau vào vở bài tập:
1, Một đoạn gen có trình tự cấu trúc như sau:
Mạch 1: –A–T–G–X–T–X–G–
Mạch 2: –T–A–X–G–A–G–X–
Xác định trình tự các đơn phân của 2 phân tử ADN con được tạo từ đoạn AD Ntrên.
2, Một mạch của ADN con có trình tự các nuclêôtit như sau:
–A–T–G–X–T–T–G–A–X–
Hãy xác định trình tự các nuclêotit trong đoạn ADN đã tổng hợp lên đoạn AdN trên?
03:00
02:59
02:58
02:57
02:56
02:55
02:54
02:53
02:52
02:51
02:50
02:49
02:48
02:47
02:46
02:45
02:44
02:43
02:42
02:41
02:40
02:39
02:38
02:37
02:36
02:35
02:34
02:33
02:32
02:31
02:30
02:29
02:28
02:27
02:26
02:25
02:24
02:23
02:22
02:21
02:20
02:19
02:18
02:17
02:16
02:15
02:14
02:13
02:12
02:11
02:10
02:09
02:08
02:07
02:06
02:05
02:04
02:03
02:02
02:01
02:00
01:59
01:58
01:57
01:56
01:55
01:54
01:53
01:52
01:51
01:50
01:49
01:48
01:47
01:46
01:45
01:44
01:43
01:42
01:41
01:40
01:39
01:38
01:37
01:36
01:35
01:34
01:33
01:32
01:31
01:30
01:29
01:28
01:27
01:26
01:25
01:24
01:23
01:22
01:21
01:20
01:19
01:18
01:17
01:16
01:15
01:14
01:13
01:12
01:11
01:10
01:09
01:08
01:07
01:06
01:05
01:04
01:03
01:02
01:01
01:00
00:59
00:58
00:57
00:56
00:55
00:54
00:53
00:52
00:51
00:50
00:49
00:48
00:47
00:46
00:45
00:44
00:43
00:42
00:41
00:40
00:39
00:38
00:37
00:36
00:35
00:34
00:33
00:32
00:31
00:30
00:29
00:28
00:27
00:26
00:25
00:24
00:23
00:22
00:21
00:20
00:19
00:18
00:17
00:16
00:15
00:14
00:13
00:12
00:11
00:10
00:09
00:08
00:07
00:06
00:05
00:04
00:03
00:02
00:01
00:00
Hết giờ
03:00
Vòng cuối cùng sẽ trả lời các yêu cầu vào bảng nhóm.
? Quan sát hình ảnh dưới đây, thảo luận trả lời câu hỏi sau:
Phiếu học tập 1
Diễn ra trên hai mạch của ADN
Các nucleotit trên mạch khuôn liên kết với các nucleotit tự do trong môi trường nội bào theo NTBS: A-T, G-X
2 mạch mới của 2 ADN con được hình thành dựa trên mạch khuôn của ADN mẹ và ngược chiều nhau.
2 ADN con giống nhau và giống hệt mẹ.
Mạch 1
Mạch 2
Mạch 2
ADN mẹ .
ADN con.
ADN con.
Mạch 1
Xem mô hình sau và hoàn thành nội dung phiếu học tập 2.
Mạch mới
Mạch mới
Enzim
- Quá trình tự nhân đôi:
+ Phân tử ADN tháo xoắn, tách dần nhau thành hai mạch đơn .
+ Các nuclêôtít trên 2 mạch đơn lần lượt liên kết với các nuclêôtít tự do trong môi trường nội bào theo NTBS để hình thành mạch mới.
+ 2 phân tử ADN con dần hình thành rồi đóng xoắn.
=> Kết quả: Qua quá trình tự nhân đôi, từ 1 AND mẹ ban đầu tạo ra 2 ADN con giống nhau và giống với ADN mẹ.
+ Nguyên tắc giữ lại một nửa (nguyên tắc bán bảo toàn). Trong mçi ADN con cã mét m¹ch cña ADN mÑ m¹ch cßn l¹i ®­îc tæng hîp míi.
Quá trình tự nhân đôi của phân tử ADN diễn ra theo những nguyên tắc nào?
- Nguyên tắc nhân đôi:
+ Nguyên tắc bổ sung: M¹ch míi cña ADN con ®­îc tæng hîp dùa trªn m¹ch khu«n cña ADN mÑ c¸c Nu ë m¹ch khu«n liªn kÕt víi c¸c Nu tù do trong m«i tr­êng néi bµo : A liªn kÕt víi T, G liªn kÕt víi X
+ Nguyên tắc khuôn mẫu: 2 mạch mới của 2 ADN được hình thành dựa trên mạch khuôn của ADN mẹ.
Cromatit
Histon
ADN
gen
A
a
600-> 1500 cặp Nu
Có trình tự xác định
Cặp NST tương đồng
Gen
II. Bản chất của gen:
- Gen là 1 đoạn của phân tử ADN có chức năng di truyền xác định. Mỗi TB có nhiều gen. VD ruối giấm có 4000 gen, ở người có 35 vạn gen...
- Các gen thường được phân chia làm nhiều loại, xét 2 loại chính:
+ Gen cấu trúc: mang thông tin quy định cấu trúc của một loại Prôtêin.
+ Gen điều hòa: là những gen mã hóa các chuỗi poolipeptit
Bản chất hóa học của gen là ADN
Việc giải mã bộ gen người, được tiến hành vào năm 1990 và hoàn thiện vào năm 2003 có vai trò rất quan trọng trong nhiều lĩnh vực.
Dựa vào xét nghiệm ADN qua các mẫu (tóc, móng tay, máu, xương, tinh dịch.) người ta có thể xác định được:
+ Những người có quan hệ huyết thống với nhau;
+ Trong khoa học hình sự có thể tìm ra được thủ phạm gây án.
III. Chức năng của ADN:
Đặc điểm nào giúp ADN lưu giữ thông tin di truyền?


Đặc điểm nào giúp ADN truyền đạt thông tin di truyền?
Chức năng của ADN là gì?
-ADN là nơi lưu giữ thông tin di truyền.
-ADN truyền đạt thông tin di truyền qua các thế hệ tế bào và cơ thể.
Thông tin di truyền được mã hoá bằng trình tự các nuclêôtit trong ADN.
ADN có khả năng tự nhân đôi ( đảm bảo cho thông tin di truyền được truyền đạt một cách chính xác qua các thế hệ tế bào và cơ thể).
BÀI TẬP CỦNG CỐ
B�i 1. ADN được nhân đôi dựa trên những nguyên tắc nào ?
A. Nguyên tắc bổ sung.
B. Nguyên tắc khuôn mẫu.
C. Nguyên tắc bán bảo toàn.
D. Cả A, B, C đều đúng.
Bài 2. ADN cã chøc n¨ng g× ?
A. Tù nh©n ®«i ®Ó duy tr× sù æn ®Þnh qua c¸c thÕ hÖ.
B. L­u tr÷ vµ truyÒn ®¹t th«ng tin di truyÒn
C. §iÒu khiÓn mäi ho¹t ®éng sèng cña tÕ bµo.
D. C¶ A, B, C ®Òu ®óng.
Bài 3: (Bài 4 SGK trang 50)
Một đoạn mạch ADN có cấu trúc như sau:
Mạch 1: - A – G – T – X – X – T –
Mạch 2: - T – X – A – G – G – A –
Viết cấu trúc của 2 đoạn ADN con
được tạo thành sau khi đoạn mạch
ADN nói trên kết thúc quá trình
tự nhân đôi?
Bài 4: Một phân tử ADN tự nhân đôi liên tục 3 lần. Hỏi có bao nhiêu phân tử ADN con được tạo thành sau khi phân tử ADN nói trên kết thúc quá trình tự nhân đôi?
Trả lời: Số phân tử ADN con được tạo ra sau khi phân tử ADN tự nhân đôi liên tục 3 lần:
1.2.2.2 = 23 = 8 phân tử ADN con.
=> Công thức tính: Số phân tử ADN con được tạo thành sau n lần tự nhân đôi: 2n.
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Bài 5. Cho §o¹n m¹ch ®¬n mÉu
1
2
3
Mẫu
Hãy tìm đoạn tương ứng: 1, 2 hay 3?
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ:
Tìm hiểu cấu trúc của phân tử ARN và mối quan hệ phân tử ARN với ADN?
Lựa chọn chưa chính xác!
















Lựa chọn chính xác
















Lựa chọn chưa chính xác!
Mạch 1
Mạch 2
Mạch 2
ADN mẹ .
ADN con.
ADN con.
Mạch 1
Xem đoạn clip sau và mô tả sơ lược quá trình tự nhân đôi của ADN.
Mạch mới
Mạch mới
Enzim
- Quá trình tự nhân đôi:
+ Phân tử ADN tháo xoắn, tách dần nhau thành hai mạch đơn .
+ Các nuclêôtít trên 2 mạch đơn lần lượt liên kết với các nuclêôtít tự do trong môi trường nội bào theo NTBS để hình thành mạch mới.
+ 2 phân tử ADN con dần hình thành rồi đóng xoắn.
=> Kết quả: Qua quá trình tự nhân đôi, từ 1 AND mẹ ban đầu tạo ra 2 ADN con giống nhau và giống với ADN mẹ.