Bài 15. Mùa xuân của tôi

Tiết 63.
Văn bản:
MÙA XUÂN CỦA TÔI
(Vũ Bằng)
- Vũ Bằng (1913 – 1984)
- Sinh ra và lớn lên ở Hà Nội.
- Quê gốc: Bình Giang, tỉnh Hải Dương.
- Ông theo học Trường Albert Sarraut, tốt nghiệp Tú tài Pháp.

- Cha mất sớm, Vũ Bằng ở với mẹ là chủ một tiệm bán sách ở phố Hàng Gai (Hà Nội).

- Lúc nhỏ, say mê viết văn, báo.
- 16 tuổi, có truyện đăng báo đầu tiên.
- 1946, cùng gia đình tản cư ra vùng kháng chiến.
- Cuối năm 1948, trở về Hà Nội, tham gia hoạt động trong mạng lưới tình báo cách mạng.
- 1954, được sự phân công của tổ chức, ông vào Sài Gòn, tiếp tục hoạt động cho đến 30 tháng 4 năm 1975.
Vũ Bằng (1913 – 1984)
- Huân chương nhà nước.
Năm 2007, truy tặng giải thưởng
Nhà nước về Văn học nghệ thuật
- Năm 17 tuổi, Vũ Bằng đã xuất bản tác phẩm đầu tay có tên là Lọ Văn. Trong lĩnh vực báo chí, ngay từ trong thập niên 30, thập niên 40, ông đã là chủ bút tờ Tiểu Thuyết Thứ Bảy, là thư ký tòa soạn tờ Trung Bắc Chủ Nhật và cộng tác với nhiều tờ báo ở Hà Nội, Sài Gòn...
- Trong lịch sử văn học từ những năm 30 cho đến năm 1954, Vũ Bằng là một trong những người hoạt động sôi nổi nhất.
- Sau năm 1954, Vũ Bằng vào Sài Gòn tiếp tục viết văn, làm báo. Ông làm việc tại Việt Tấn Xã và cộng tác với nhiều tờ báo. Ông chuyên về dịch thuật nhiều hơn sáng tác.
(1960 – 1971)
(1960 – 1971)
Lưu ý giọng đọc:
- Có nhiều câu văn dài ngắn đan xen.
- Cần đúng nhịp, đúng cảm xúc.
- Lưu ý các từ: Bắc Việt, riêu riêu, đêm xanh, mang mang…
* Yêu cầu xác định:
- Xuất xứ.
- Thể loại.
- Phương thức biểu đạt.
- Bố cục.
(1960 – 1971)
- Xuất xứ: Trích trong thiên tùy bút “Tháng giêng mơ về trăng non, rét ngọt”.
- Thể loại: Tùy bút.
- Phương thức biểu đạt chính: Biểu cảm.
Bố cục: 3 phần
- Phần 1: từ đầu …. “mê luyến mùa xuân”  Yêu mùa xuân là một quy luật tự nhiên của tình cảm con người.
- Phần 2: tiếp theo…. “bướm ra ràng mở hội liên hoan”  Cảm xúc của nhà văn trước ngày tết ở xứ Bắc.
- Phần 3: (còn lại)  Cảm xúc của nhà văn sau ngày rằm tháng giêng.
- Xuất xứ: Trích trong thiên tùy bút “Tháng giêng mơ về trăng non, rét ngọt”.
- Thể loại: Tùy bút.
Phương thức biểu đạt chính: Biểu cảm
Bố cục: 3 phần.
"T? nhiờn nhu th?: ai cung chu?ng mựa xuõn. M� thỏng giờng l� thỏng d?u c?a mựa xuõn, ngu?i ta c�ng trỡu m?n, khụng cú gỡ l? h?t. Ai b?o du?c non d?ng thuong nu?c, bu?m d?ng thuong hoa, trang d?ng thuong giú; ai c?m du?c trai thuong gỏi, ai c?m du?c m? yờu con; ai c?m du?c cụ gỏi cũn son nh? ch?ng thỡ m?i h?t du?c ngu?i mờ luy?n mựa xuõn."
1. Yêu mùa xuân – tình cảm tự nhiên của con người.
non nu?c
bu?m hoa
trang giú
trai gỏi
m? con
cụ gỏi cũn son ch?ng
T?o nh?p di?u h�i hũa, thi?t tha, m?m m?i.
d?ng thuong
thương
nhớ
yêu
đừng thương
đừng thương
Ai bảo được
Ai cấm được
Điệp cấu trúc, liệt kê, ẩn dụ, nhân hóa.
- T? ng?: chu?ng, trỡu m?n, mờ luy?n.
? Bi?u c?m tr?c ti?p.
? Kh?ng d?nh tỡnh yờu mựa xuõn l� m?t qui lu?t t?t y?u c?a v?n v?t trong thiờn nhiờn v� c?a con ngu?i.
1. Yờu mựa xuõn - tỡnh c?m t? nhiờn c?a con ngu?i
Yêu mùa xuân
- tình cảm tự nhiên
của con người.
"T? nhiờn nhu th?: ai cung chu?ng mựa xuõn. M� thỏng giờng l� thỏng d?u c?a mựa xuõn, ngu?i ta c�ng trỡu m?n, khụng cú gỡ l? h?t. Ai b?o du?c non d?ng thuong nu?c, bu?m d?ng thuong hoa, trang d?ng thuong giú; ai c?m du?c trai thuong gỏi, ai c?m du?c m? yờu con; ai c?m du?c cụ gỏi cũn son nh? ch?ng thỡ m?i h?t du?c ngu?i mờ luy?n mựa xuõn."
1. Yêu mùa xuân – tình cảm tự nhiên của con người.
2. CẢM XÚC CỦA NHÀ VĂN TRƯỚC NGÀY TẾT Ở XỨ BẮC
KHÔNG KHÍ TRONG NHÀ
CẢNH THIÊN NHIÊN
2. Cảm xúc của nhà văn trước ngày tết ở xứ Bắc.
a. Cảnh thiên nhiên:
+ Thời tiết: mưa riêu riêu, gió lành lạnh.
+ Âm thanh: có tiếng nhạn kêu trong đêm xanh, có tiếng trống chèo vọng lại từ những thôn xóm xa xa, có câu hát huê tình của cô gái đẹp như thơ mộng…
2. Cảm xúc của nhà văn trước ngày tết ở xứ Bắc.
a. Cảnh thiên nhiên:
+ Thời tiết: mưa riêu riêu, gió lành lạnh.
+ Âm thanh: có tiếng nhạn kêu trong đêm xanh, có tiếng trống chèo vọng lại từ những thôn xóm xa xa, có câu hát huê tình của cô gái đẹp như thơ mộng…
* Nghệ thuật: + Điệp ngữ: Mùa xuân, có
+ So sánh: … đẹp như thơ mộng.
+ Từ láy: riêu riêu, lành lạnh.
 Cảnh sắc thiên nhiên: đẹp lung linh.
- Cảm xúc của con người trước mùa xuân thiên nhiên:
+ Nh?a s?ng trong ngu?i cang lờn.
?nhu mỏu cang lờn trong l?c c?a lo�i nai.
?nhu m?m non c?a cõy c?i....
+ Tim ngu?i ta du?ng nhu cung tr? hon ra v� d?p m?nh hon.
? Y nhu nh?ng con v?t n?m . tr?n rột. bũ ra d? nh?y nhút ki?m an, anh cung "s?ng" l?i v� thốm khỏt yờu thuong th?c s?.
NHÓM 3
NHÓM 3
Nh?ng hỡnh ?nh so sỏnh g?i c?m.
C?m xỳc chõn th�nh, tha thi?t.
Gi?ng di?u thi?t tha, cõu van d�i, nhi?u d?u ph?y.
 Sức sống của mùa xuân như tiếp thêm nội lực cho con người, làm cho con người bừng lên bao khát khao, bao tình yêu với cuộc đời.
NHÓM 3
 Tâm trạng của con người: vui vẻ, háo hức.
+ Nh?a s?ng trong ngu?i cang lờn.
?nhu mỏu cang lờn trong l?c c?a lo�i nai.
?nhu m?m non c?a cõy c?i....
+ Tim ngu?i ta du?ng nhu cung tr? hon ra v� d?p m?nh hon.
? Y nhu nh?ng con v?t n?m . tr?n rột. bũ ra d? nh?y nhút ki?m an, anh cung "s?ng" l?i v� thốm khỏt yờu thuong th?c s?.
2. Cảm xúc của nhà văn trước ngày tết ở xứ Bắc.
a. Cảnh thiên nhiên: đẹp lung linh.
 Tâm trạng con người: vui vẻ, háo hức.
b. Không khí trong nhà.
+ nhang trầm, đèn nến.
+ bầu không khí: đoàn tụ êm đềm, trên kính dưới nhường.
+ trong lòng …. hoa mới nở, bướm ra ràng…

… “Nhang trầm, đèn nến, và nhất là bầu không khí gia đình đoàn tụ êm đềm, trên kính dưới nhường, trước những bàn thờ Phật, bàn thờ Thánh, bàn thờ tổ tiên làm cho lòng anh ấm lạ ấm lùng, tuy miệng chẳng nói ra nhưng trong lòng thì cảm như có không biết bao nhiêu là hoa mới nở, bướm ra ràng mở hội liên hoan.”.
* Nghệ thuật: liệt kê, so sánh, câu văn dài…
 Niềm hạnh phúc rạo rực của tác giả.
NGHỆ
THUẬT
Nhiều câu văn dài với nhiều dấu phẩy
Điệp ngữ, liệt kê, so sánh, từ láy gợi cảm
NỘI DUNG
Tình cảm thương nhớ tha thiết, nồng nàn của con người
xa quê -> sự xa cách chỉ làm cho tình cảm thêm mãnh liệt.
Những câu văn giàu chất nhạc
Cảm xúc của nhà văn về mùa xuân sau rằm tháng giêng
- đào hơi phai, nhụy còn phong
- cỏ không mướt xanh như cuối đông đầu giêng nhưng nức một mùi hương man mác
- trời hết nồm, mưa xuân thay thế cho mưa phùn
- người ta trở về bữa cơm giản dị, các trò vui kết thúc.
- nền trời xanh tươi, không còn đùng đục như màu pha lê mờ…
* Nghệ thuật: liệt kê, so sánh…
-> Cảnh sắc thiên nhiên: tươi tắn, trong sáng.
Yờu thiờn nhiờn.
Trõn tr?ng cu?c s?ng.
-> Không khí gia đình: giản dị, đời thường, mộc mạc, dân dã.
- S? d?ng cỏc bi?n phỏp tu t?: di?p ng?, ?n d?, so sỏnh, li?t kờ.
- L?a ch?n nh?ng chi ti?t tiờu bi?u, ?n tu?ng, l?i van gi�u hỡnh ?nh, g?i c?m xỳc, nh?p di?u.
- Gi?ng di?u thi?t tha, trỡu m?n.
- B?c l? c?m xỳc mónh li?t.
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật
III. Tổng kết
- Cảm xúc của nhà văn trước ngày tết ở xứ Bắc.
- Cảm xúc của nhà văn sau ngày rằm tháng giêng.
Cảnh sắc thiên nhiên và không khí mùa xuân ở Hà Nội và miền Bắc qua nỗi nhớ thương da diết của một người xa quê.
Tình cảm tự nhiên
đối với mùa xuân Hà Nội
1. Nghệ thuật
2. Nội dung
- S? d?ng cỏc bi?n phỏp tu t?: di?p ng?, ?n d?, so sỏnh, li?t kờ.
- L?a ch?n nh?ng chi ti?t tiờu bi?u, ?n tu?ng, l?i van gi�u hỡnh ?nh, g?i c?m xỳc, nh?p di?u.
- Gi?ng di?u thi?t tha, trỡu m?n.
- B?c l? c?m xỳc mónh li?t.
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật
Cảnh sắc thiên nhiên và không khí mùa xuân ở Hà Nội và miền Bắc qua nỗi nhớ thương da diết của một người xa quê.
2. Nội dung
3. Ghi nhớ (SGK – 178).
Hãy viết một đoạn văn khoảng 10 câu, nêu cảm nhận của em về một mùa trong năm.
Bài tập
Bài tập
- Cuộc đời và sự nghiệp của nhà văn Vũ Bằng.
- Cảm nhận được những nét riêng về cảnh sắc thiên nhiên và không khí mùa xuân Hà Nội.
- Biết trân trọng những kỉ niệm đẹp, yêu cuộc sống, yêu cảnh sắc thiên nhiên và con người Hà Nội.
- Cần tích cực làm việc nhóm, tham gia các hoạt động trong giờ học, phát huy các năng lực của bản thân.
Thông điệp
Xin chân thành cảm ơn thầy cô
và các em!