Bài 15. Mùa xuân của tôi

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ GIÁO
CÁC EM HỌC SINH THÂN MẾN
Kiểm tra bài cũ:
Câu hỏi:
- Nhà văn Thạch Lam đã có những cảm nhận như thế nào về giá trị của Cốm?
- Em có nhận xét gì về đặc sắc nghệ thuật của tác giả trong bài tùy bút ?
Đáp án:
- "Cốm là thức quà riêng biệt của đất nước, là thức dâng của những cánh đồng lúa bát ngát xanh, mang trong hương vị tất cả cái mộc mạc, giản dị và thanh khiết của đồng quê nội cỏ"
- Ngôn ngữ tinh tế, nhạy cảm; phương thức biểu đạt phong phú.

Tiết 63:
văn bản:


MùA XUÂN CủA TÔI
Vũ Bằng ...........


Tác giả: Vũ Bằng
Tên thật Vũ Đăng Bằng (1913 - 1984)
Văn b?n trích đoạn đầu thiên tùy bút Tháng Giếng mơ về trăng non rét ngọt trong tập tùy bút - bút kí Thương nhớ mười hai (1960 - 1970)
Tác phẩm:

Hướng dẫn đọc - hiểu văn bản
Đọc: diễn cảm trầm ấm, tha thiết, sôi nổi
Thể loại: tùy bút có tính chất hồi kí
Phương thức biểu đạt
Biểu cảm (có kết hợp miêu tả, tự sự)
Chú thích từ
(4) Bắc Việt
(12) Uyên ương
(13) Ra ràng
(17) Điều
Bố cục văn bản:
Phần 1:
 Tình cảm của con người đối với mùa xuân.
Phần 2:
 Cảm nhận về cảnh sắc, không khí chung của mùa xuân Hà Nội đất Bắc.
Phần 3:
 Cảm nhận về cảnh sắc và không khí mùa xuân miền Bắc sau Rằm tháng Giêng.
Từ đầu đến "mê luyến mùa xuân"
Từ "Tôi yêu sông xanh,... đến "mở hội liên hoan"
T? "Đẹp quá đi, ... đến hết văn bản"
Tự nhiên như thế: ai cũng chuộng mùa xuân. Mà tháng giêng là tháng đầu của mùa xuân, người ta càng trìu mến, không có gì lạ hết. Ai bảo được non đừng thương nước, bướm đừng thương hoa, trăng đừng thương gió; ai cấm được trai thương gái, ai cấm được mẹ yêu con; ai cấm được cô gái còn son nhớ chồng thì mới hết được người mê luyến mùa xuân.
 Kh¼ng ®Þnh t×nh c¶m cña con ng­êi víi mïa xu©n lµ quy luËt tù nhiªn, tÊt yÕu.
Tôi yêu sông xanh, núi tím; tôi yêu đôi mày ai như trăng mới in ngầm và tôi cũng xây mộng ước mơ, nhưng yêu nhất mùa xuân không phải thế.
Mùa xuân của tôi – mùa xuân Bắc Việt, mùa xuân của Hà Nội – là mùa có mưa riêu riêu, gió lành lạnh, có tiếng nhạn kêu trong đêm xanh, có tiếng trống chèo vọng lại từ những thôn xóm xa xa, có câu hát huê tình của cô gái đẹp như thơ mộng...
....Ấy đấy, cái mùa xuân thần thánh của tôi nó làm cho người ta muốn phát điên lên như thế đấy. Ngồi yên không chịu được. Nhựa sống ở trong người căng lên như máu căng lên trong lộc của loài nai, như mầm non của cây cối, nằm im mãi không chịu được, phải trồi ra thành những cái lá nhỏ li ti giơ tay vẫy những cặp uyên ương đứng cạnh.
...Cùng với mùa xuân trở lại, tim người ta dường như cũng trẻ hơn ra, và đập mạnh hơn trong những ngày đông tháng giá. Lúc ấy, đường xá không còn lầy lội nữa mà là cái rét ngọt ngào, chớ không còn tê buốt căm căm nữa.
Y như những con vật nằm thu hình một nơi trốn rét thấy nắng ấm trở về thì bò ra để nhảy nhót kiếm ăn, anh cũng “sống” lại và thèm khát yêu thương thực sự. Ra ngoài trời, thấy ai cũng muốn yêu thương, về đến nhà lại cũng thấy yêu thương nữa.
... Nhang trầm, đèn nến, và nhất là bầu không khí gia đình đoàn tụ êm đềm, trên kính dưới nhường, trước những bàn thờ Phật, bàn thờ Thánh, bàn thờ tổ tiên làm cho lòng anh ấm lạ lùng, tuy miệng chẳng nói ra nhưng trong lòng thì cảm như có không biết bao nhiêu là hoa mới nở, bướm ra ràng mở hội liên hoan.
Mùa xuân của tôi – mùa xuân Bắc Việt, mùa xuân của Hà Nội – là mùa có mưa riêu riêu, gió lành lạnh, có tiếng nhạn kêu trong đêm xanh, có tiếng trống chèo vọng lại từ những thôn xóm xa xa, có câu hát huê tình của cô gái đẹp như thơ mộng...
....Ấy đấy, cái mùa xuân thần thánh của tôi nó làm cho người ta muốn phát điên lên như thế đấy. Ngồi yên không chịu được. Nhựa sống ở trong người căng lên như máu căng lên trong lộc của loài nai, như mầm non của cây cối, nằm im mãi không chịu được, phải trồi ra thành những cái lá nhỏ li ti giơ tay vẫy những cặp uyên ương đứng cạnh.
...Cùng với mùa xuân trở lại, tim người ta dường như cũng trẻ hơn ra, và đập mạnh hơn trong những ngày đông tháng giá. Lúc ấy, đường xá không còn lầy lội nữa mà là cái rét ngọt ngào, chớ không còn tê buốt căm căm nữa.
... Nhang trầm, đèn nến, và nhất là bầu không khí gia đình đoàn tụ êm đềm, trên kính dưới nhường, trước những bàn thờ Phật, bàn thờ Thánh, bàn thờ tổ tiên làm cho lòng anh ấm lạ lùng, tuy miệng chẳng nói ra nhưng trong lòng thì cảm như có không biết bao nhiêu là hoa mới nở, bướm ra ràng mở hội liên hoan.
Riêng biệt, đặc trưng
Sức sống
Đoàn tụ, êm đềm
 Giọng điệu sôi nổi tha thiết; ngôn ngữ gợi cảm -> mùa xuân đặc trưng và tràn đầy nhựa sống ; mùa của tình cảm gia đình đằm thắm.
... Tôi yêu sông xanh, núi tím; tôi yêu đôi mày ai như trăng mới in ngầm và tôi cũng xây mộng ước mơ, nhưng yêu nhất mùa xuân không phải thế.
... Ấy đấy, cái mùa xuân thần thánh của tôi nó làm cho người ta muốn phát điên lên như thế đấy. Ngồi yên không chịu được. Nhựa sống ở trong người căng lên như máu căng lên trong lộc của loài nai, như mầm non của cây cối, nằm im mãi không chịu được, phải trồi ra thành những cái lá nhỏ li ti giơ tay vẫy những cặp uyên ương đứng cạnh.
... Cùng với mùa xuân trở lại, tim người ta dường như cũng trẻ hơn ra, và đập mạnh hơn trong những ngày đông tháng giá.
... Y như những con vật nằm thu hình một nơi trốn rét thấy nắng ấm trở về thì lại bò ra để nhảy nhót kiếm ăn, anh cũng “sống” lại và thèm khát yêu thương thực sự. Ra ngoài trời thấy ai cũng muốn yêu thương, về đến nhà lại cũng thấy yêu thương nữa.
... Nhang trầm, đèn nến, và nhất là bầu không khí gia đình đoàn tụ êm đềm, trên kính dưới nhường, trước những bàn thờ Phật, bàn thờ Thánh, bàn thờ tổ tiên làm cho lòng anh ấm lạ lùng, tuy miệng chẳng nói ra nhưng trong lòng thì cảm như có không biết bao nhiêu là hoa mới nở, bướm ra ràng mở hội liên hoan.
“sống”
 Giọng điệu sôi nổi thể hiện một tâm hồn trẻ trung, say sưa, ngây ngất trước cảnh sắc, không khí mùa xuân vô cùng tươi đẹp -> Nỗi nhớ thương da diết miền Bắc, Hà Nội thân yêu.
... Đẹp quá đi, mùa xuân ơi – mùa xuân của Hà Nội thân yêu, của Bắc Việt thương mến. Nhưng tôi yêu mùa xuân nhất là vào khoảng sau ngày rằm tháng giêng, Tết hết mà chưa hết hẳn, đào hơi phai nhưng nhụy vẫn còn phong, cỏ không mướt xanh như cuối đông, đầu giêng nhưng trái lại , lại nức một mùi hương man mác.
Thường thường, vào khoảng đó trời đã hết nồm, mưa xuân bắt đầu thay thế cho mưa phùn, không còn làm cho nền trời đùng đục như màu pha lê mờ. Sáng dậy, nằm dài nhìn cửa sổ thấy những vệt xanh tươi hiện ở trên trời, mình cảm thấy rạo rực một niềm uvi sáng sủa. Trên giàn hoa lý, vài con ong siêng năng đã bay đi kiếm nhị hoa. Chỉ độ tám, chín giờ sáng trên nền trời trong trong có những làn sáng hồng hồng rung động như cánh con ve mới lột.
Ấy là lúc thịt mỡ dưa hành đã hết, người ta bắt đầu trở về bữa cơm giản dị có cà om với thịt thăn điểm những lá tía tô thái nhỏ hay bát canh trứng cua vắt chanh ăn mát như quạt vào lòng. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã hạ xuống từ hôm “hóa vàng” và các trò vui ngày tết cũng tạm thời kết thúc để nhường chỗ cho cuộc sống êm đềm thường nhật.
Tết đến
Cỏ xanh mướt
Trời nồm, mưa phùn, nền trời đục,...
Bữa cơm giản dị
Bàn thờ treo tấm điều
Đào nở rộ
Mưa xuân, nền trời xanh, làn sáng hồng
Cỏ không mướt xanh, nức một mùi hương man mác
Cánh màn điều ở bàn thờ đã hạ xuống
Mâm cơm ngày tết: thịt mỡ dưa hành
Lễ hội tưng bừng
Tết chưa hết hẳn, đào hơi phai nhưng nhuỵ vẫn còn phong
Các trò chơi kết thúc, cuộc sống thường nhật bắt đầu
Mùa xuân miền Bắc sau rằm tháng giêng
Bài văn đã gợi tả và biểu lộ được điều gì?
Cảnh sắc thiên nhiên, không khí mùa xuân ở Hà Nội và miền Bắc.
Tình yêu quê hương, đất nước, tấm lòng yêu cuộc sống, yêu thiên nhiên của Vũ Bằng.
Gồm cả ý (a) và ý (b)
2. Bài tùy bút có những đặc sắc nghệ thuật nào?
Ngôn ngữ gợi cảm, tinh tế; biểu cảm kết hợp miêu tả và tự sự.
Sử dụng phép so sánh, nhân hóa, điệp ngữ phong phú, nhiều màu sắc cảm xúc.
Gồm cả ý (a) và ý (b)
KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ GIÁO
CÁC EM HỌC SINH THÂN MẾN