Bài 15. ADN

CHƯƠNG III
ADN VÀ GEN
BÀI 15
ADN
(Axit đềoxi ribônucleic)
�-15 ADN
I-CẤU TẠO HOÁ HỌC PHÂN TỬ ADN
Đọc thông tin SGK và trả lời các câu hỏi sau:
(?) ADN cấu tạo từ những nguyên tố hoá học nào?
(?) Vì sao nói ADN là đại phân tử
(?) ADN gồm những loại đơn phân nào?
?ADN cấu tạo từ những nguyên tố hoá học C, H, O, N và P
?ADN có kích thước và khối lượng rất lớn
? ADN cấu tạo theo nguyên tắc đa phân gồm 4 đơn phân là:
Ađenin - A
Timin - T
Guanin - G
Xitoxin - X
Cho 3 đơn phân sau A, T và G. biết 1 mạch ADN có 3 nucleotit ? Tìm xem có bao nhiêu cách xếp?
VD : A – T - G
A – G - T
T – G - A
T – A - G
G – A - T
G – T - A
G – G - G
G – G - A
G – G - T
G – A - G
G – T - G
A – A - A
A – A - G
A – G - A
G – A - A
G – A - A
T – T - T
T – T - A
T – A - T
A – T - T
T – A - A
T – T - G
T –G - T
G –T - T
G –T - T
A – A - T
A – T - A
27
Tiếp tục đọc thông tin SGK và cho biết:
Tính đặc thù và đa dạng của ADN được
tạo nên do đâu?
�-15 ADN
I-CẤU TẠO HOÁ HỌC PHÂN TỬ ADN
ADN cấu tạo từ những nguyên tố hoá học C, H, O, N và P
ADN có kích thước và khối lượng rất lớn
ADN cấu tạo theo nguyên tắc đa phân gồm 4 đơn phân là:
Ađenin - A; Timin - T; Guanin - G; Xitoxin - X
Tính đặc thù và đa dạng của ADN:
- Tính đặc thù : Mỗi ADN có trình tự sắp xếp, thành phần và số lượng các loại nucleotit khác nhau
- Tính đa dạng: các nucleotit sắp xếp theo nhiều kiểu khác nhau tạo nên vô số các ADN khác nhau ở các loài sinh vật
II-CẤU TRÚC KHÔNG GIAN PHÂN TỬ ADN
Chúng ta quan sát hình ảnh sau:
Năm 1953, J.Oatson và F.Crick công bố mô hình của ADN và xem như là mô hình của sự sống
34 A0
20 A0
A
T
T
A
G
G
X
X
Thảo luận
(?) Mô tả cấu trúc của phân tử ADN theo mô hình của Watson và Crick?
(?) Các loại nucleotit nào giữa 2 mạch đơn liên kết với nhau thành từng cặp?
ADN là một chuỗi xoắn kép song song từ trái qua phải. Đường kính vòng xoắn 20Ao, 1 chu kì xoắn 34A0
Giữa 2 mạch đơn thì A liên kết với T và G liên kết với X theo nguyên tắc bổ sung
(?) A�p dụng nguyên tắc bổ sung giữa 2 mạch đơn của phân tử ADN viết trình tự nucleotit trên mạch đơn còn lại?
A
T
T
A
G
G
X
X
T
T
A
G
T
X
X
T
T
A
A
A
T
X
A
G
A
A
T
G
Nhận xét về số nucleotit loại A với nucleotit loại T; nucleotit loại G với nucleotit loại X?
A = T và G = X
Nếu gọi N là tổng số nucleotit trên ADN thì N tính như thế nào?
N=A+T+G+X =2(A+G)
1 chu kì xoắn có 10 cặp nucleotit. Vậy khoảng cách giữa 2 nucleotit kế nhau là bao nhiêu?
3,4 A0
Gọi l là chiều dài của ADN thì l tính như thế nào?
Do A=T và G = X nên tỉ số là đặc trưng cho từng loài.
�-15 ADN
I-CẤU TẠO HOÁ HỌC PHÂN TỬ ADN
ADN cấu tạo từ những nguyên tố hoá học C, H, O, N và P
ADN có kích thước và khối lượng rất lớn
ADN cấu tạo theo nguyên tắc đa phân gồm 4 đơn phân là:
Ađenin - A; Timin - T; Guanin - G; Xitoxin - X
Tính đặc thù và đa dạng của ADN:
- Tính đặc thù : Mỗi ADN có trình tự sắp xếp, thành phần và số lượng các loại nucleotit khác nhau
- Tính đa dạng: các nucleotit sắp xếp theo nhiều kiểu khác nhau tạo nên vô số các ADN khác nhau ở các loài sinh vật
II-CẤU TRÚC KHÔNG GIAN PHÂN TỬ ADN
ADN là một chuỗi xoắn kép song song theo một trục từ trái qua phải. Hai mạch đơn của phân tử ADN liên kết với nhau theo nguyên tắc bổ sung
+ A liên kết với T (A = T)
+ G liên kết với X (G = X)
Tỉ lệ (A+T)/(G+X) đặc trưng cho từng loài sinh vật
Kết luận
Phân tủ ADN được cấu tạo các nguyên tố C, H, O, N và P. ADN thuộc loại đại phân tử được cấu tạo theo nguyên tắc đa phân mà đơn phân gồm 4 loại nucleotit là A, T, G và X
ADN của mỗi loại được đặc thù bởi thành phần, số lượng, trình tự sắp xếp của các nucleotit. Do trình tự sắp xếp khác nhau của 4 loại nu đã tạo nên tính đa dạng cho ADN. Tính đa dạng và đặc thù của ADN là cơ sở cho tính đa dạng và đặc thù của các loài sinh vật
ADN là một chuỗi xoắn kép gồm 2 mạch song song, xoắn đều. Các nu giữa 2 mạch đơn liên kết với nhau theo từng cặp theo NTBS: A liên kết với T và G liên kết với X, chính nguyên tắc này đã tạo nên tính chất bổ sung của 2 mạch đơn
Kiểm tra
Chọn đáp án đúng trong các câu sau:
1- Tính đặc thù của mỗi loại ADN do yếu tố nào sau đây quyết định?
A- Số lượng, thành phần, trật tự sắp xếp của các nucleotit trong phân tử ADN
B-Hàm lượng ADN trong nhân tế bào
C- Tỉ lệ (A+T)/(G+X) trong phân tử ADN
D - B và C
E - A và C
Chúc mừng, đây là đáp án đúng
Rất tiếc, sai rồi...
Rất tiếc, sai rồi...
Rất tiếc, sai rồi...
Rất tiếc, sai rồi...
Kiểm tra
Chọn đáp án đúng trong các câu sau:
2- Theo nguyên tắc bổ sung, về mặt số lượng thì những trường hợp nào sau đây đúng
a- A+G = T+X
b-A =T ; G = X
c-A + T+ G = A + X + T
d-A + X +T = G + X + T
Chúc mừng, đây là đáp án đúng
Rất tiếc, sai rồi...
Rất tiếc, sai rồi...
Rất tiếc, sai rồi...
1- a,b,c, d đúng
2- a, c, d đúng
3- a, b, c đúng
4- b, c, d đúng
Kiểm tra
Bài tập
3- Một phân tử ADN có 3000 nucleotit, trong đó A =900.
A-Xác định chiều dài của gen?
B- Tính số nucleotit mỗi loại?
Vì N = 2(A + G) ? G = N - 2A/2 =
= 3000 - 900x2/2= 600 (nu)
A�p dụng nguyên tắc bổ sung ta có:
A = T = 900 nu
G = X = 600 nu
Dặn dò:
- về nhà các em học bài và trả lời các câu hỏi SGK
- xem bài mới trước ở nhà