Bài 15. ADN

CHƯƠNG III : ADN VÀ GEN
Bài 15 : ADN
Sinh học 9
Vậy gen là gì ? Cấu trúc và bản chất gen như thế nào để đảm bảo được chức năng mang thông tin di truyền ?
I- Cấu tạo hóa học của phân tử ADN
Bản chất hóa học
Các đơn phân của ADN
Tính đa dạng, đặc thù của ADN
1. Bản chất hóa học
ADN (axit deoxiribonucleic ) là 1 loại axit nucleic, cấu tạo từ các nguyên tố : C,H,O,N, P
Kích thước lớn , khối lượng lớn  ADN là 1 đại phân tử
Nguyên tắc cấu tạo ADN : đa phân - gồm nhiều phần tử con gọi là đơn phân
Đơn phân của ADN :
- Adenine : A
- Thymine : T
- Cytosine : C ( hoặc X nếu ghi theo quy ước tại VN)
- Guanine : G
4 loại Nu trên liên kết theo chiều dọc, sắp xếp theo nhiều cách khác nhau
Xác định được chiều dài ADN
Tạo ra nhiều loại phân tử ADN khác nhau về trình tự sắp xếp và số lượng, thành phần các Nu
2. Các đơn phân của ADN
3. Tính đa dạng, đặc thù của ADN
ADN đa dạng và mang tính đặc thù nhờ việc được cấu tạo từ 4 loại đơn phân
 các loài cũng có tính đặc thù riêng.
ADN trong tế bào chủ yếu tập trung trong nhân và có khối lượng ổn định, đặc trưng cho loài.
Hàm lượng ADN qua mỗi giai đoạn ở trong giao tử - trong hợp tử có mối quan hệ chặt chẽ với cơ chế tự nhân đôi, phân li và tổ hợp của các NST diễn ra trong các qúa trình phân bào và thụ tinh
II. Cấu trúc không gian của phân tử ADN
Mô hình Watson- Crick (1953)
- ADN là chuỗi xoắn kép gồm 2 mạch song song, xoắn đều quanh 1 trục từ trái sang phải, ngược chiều kim đồng hồ
- Các Nu giữa 2 mạch liên kết với nhau bằng các liên kết Hydro tạo thành cặp
- Mỗi chu kì xoắn dài 3,4nm gồm 10 cặp Nu
-Đường kính vòng xoắn : 2nm
Nguyên tắc bổ sung (NTBS)
Các Nu giữa 2 mạch đơn liên kết với nhau theo NTBS :
A liên kết với T – 2 liên kết hydro
G liên kết với C - 3 liên kết hydro
 2 mạch đơn có tính chất bổ sung cho nhau
Biết được trình tự sắp xếp các Nu của mạch đơn này sẽ biết được trình tự sắp xếp các Nu của mạch đơn còn lại
Theo NTBS
A = T
G = C
- Tỉ lệ (A+T)/ (G+C) trong các ADN khác nhau và đặc trưng cho loài
A + G = T + C
Viết trình tự Nu trên mạch đơn tương ứng của một mạch đơn đã được cho trước
1 - Đoạn mạch 1
A – T – G –G – C – T – A -G – T- X –
2 - Đoạn mạch 2
- A – T – G – C – T – A – G – T – X -