Bài 15. ADN

Nhiệt liệt chào mừng các thầy,cô giáo đến dự giờ sinh học lớp 9
Nhiễm sắc thể
ADN
Cromatit
GEN 1
GEN 2
ADN cấu tạo từ các
nguyên tố C,H,O,N,P
ADN được cấu tạo từ nguyên tố hoá học nào?
ADN thuộc loại đại phân tử, Vì sao?
ADN thuộc loại đại phân tử vì cĩ kích thu?c l?n d�i h�ng tram micromet , cĩ kh?i lu?ng t?i h�ng ch?c tri?u don v? cacbon.


CẤU TẠO PHÂN TỬ ADN
Mô hình cấu trúc 1 đoạn phân tử ADN
AND du?c cấu tạo theo nguyên tắc đa phân mà đơn phân là các nuclêôtit (gồm 4 loại A (Adenin), T (Timin), G (Guanin), X (Xitôzin)
Vì sao nói ADN được cấu tạo theo nguyên tắc đa phân?
Đơn phân cấu tạo nên phân tử AND có mấy loại là những loại nào?
1� .Tính đặc thù và đa dạng c?a ph�n t? AND th? hi?n ? nh?ng di?m n�o?
2. Tính đa dạng và đặc thù của ADN có ý nghĩa gì?
Cấu tạo một đoạn phân tử ADN
THẢO LUẬN
G
Tính đa dạng và đặc thù thể hiên:
G
G
G
G
G
G
G
G
1
2
3
Số lượng
Thành phần
Trình tự sắp xếp
-S? lu?ng, th�nh ph?n v� trình t? s?p x?p 4 lo?i Nu t?o n�n tính da d?ng v� d?c th� c?a ph�n t? AND
-Tính đa dạng và đặc thù của ADN là cơ sở cho tính đa dạng và đặc thù của các loài sinh vật
Tiết 15: ADN
? Sự hiểu biết về tính đa dạng và đặc thù của ADN được ứng dụng như thế nào trong cuộc sống hằng ngày?
Hình ảnh mô phỏng một tên trộm ở huyện Bến Cát, Tân Uyên và thị xã Thủ Dầu Một - tỉnh Bình Dương
Vụ cướp thường xảy ra vào trời tối. Mục đích là cướp nữ trang và cưỡng hiếp phụ nữ
(vào năm 2003-2004)
Đã thành công được 12 vụ. Đến vụ thứ 13, thì anh ta bị chị Bích cắn đứt một mẩu tai và đã chạy thoát.
Cơ quan điều tra đã đưa 19 người vào diện nghi vấn có đặc điểm hình dáng giống với kẻ mà các nạn nhân đã mô tả.
Nhưng đến tháng 4/2006, chỉ một mẫu tóc của kẻ tình nghi mà công an tỉnh Bình Dương đã thành công trong việc truy bắt tội Phạm
B. Mẫu tóc của tội phạm
C. Mẫu mô tai của tội phạm
Đố các em: tại sao chỉ một mẫu tóc của tội phạm mà công an tỉnh Bình Dương đã truy bắt được tội Phạm?
Trung tâm phân tích ADN và công nghệ di truyền
Các cán bộ giám định ADN trong phòng TN
Cấu trúc gen trong ADN của mẫu tóc
Cấu trúc gen trong ADN của mô tai
Mặc dù trên cơ thể có rất nhiều tế bào, nhưng mỗi tế bào đều có cấu trúc di truyền giống nhau. Đó chính là phân tử ADN.
Trước những bằng chứng ADN được phân tích trên máy hiện đại nhất thế giới, Điền đã cúi đầu nhận tội.
James Watxton và Francis Crick
Mô hình cấu trúc 1 đoạn phân tử ADN


- Mỗi vòng xoắn cao 34 A, đường kính là 20 A, gồm 10 cặp n (nuclêôtit)
o
o
Mô tả cấu trúc không gian của phân tử ADN
- ADN là một chuỗi xoắn kép, gồm 2 mạch đơn xoắn đều quanh một trục theo chiều từ trái sang phải.
Nếu gọi N là tổng số nucleotit trên ADN thì N tính như thế nào?
N=A+T+G+X
1 chu kì xoắn có 10 cặp nucleotit d�i 34Angstron. Vậy 1 c?p nu cĩ chi?u d�i l� bao nhi�u?
3,4 A0
Gọi l là chiều dài của ADN thì l tính như thế nào?
G
G
G
G
G
G
G
G
Một đoạn phân tử ADN (mạch thẳng)
Các loại nuclêôtit nào giữa
hai mạch liên kết với nhau
thành cặp?
Giả sử trình tự các đơn phân trên một đoạn mạch ADN như sau:
– A – T – G – G – X – T – A – G – T – X –
Trình tự các đơn phân trên đoạn mạch tương ứng sẽ như thế nào?
THẢO LUẬN
G
G
G
G
G
G
G
G
Một đoạn phân tử ADN (mạch thẳng)
Ta thấy trên phân tử AND
Cứ A liên kết với T ,
G liên kếtvới X và ngược lại.
Trình tự các đơn phân trên đoạn mạch tương ứng sẽ là:
– T – A – X – X – G – A – T – X – A – G –
A
T
T
A
G
G
X
X
T
T
A
G
T
X
X
T
T
A
A
A
T
X
A
G
A
A
T
G
Các nuclêôtit giữa 2 mạch liên kết với nhau bằng các liên kết hiđrô theo nguyên tắc bổ sung
A – T , G – X và ngược lại.
A liên kết với T bằng 2 liên kết hiđrô,G liên kết với X bằng 3 liên kết hiđrô vậy tổng số liên kết hiđrô trong phân tử AND được tính như thế nào?
Tổng số liên kết hiđrô = 2A + 3G
A
T
T
A
G
G
X
X
T
T
A
G
T
X
X
T
T
A
A
A
T
X
A
G
A
A
T
G
Hệ quả của NTBS được thể hiện ở những điểm nào?
Nhận xét về số nucleotit loại A với nucleotit loại T; nucleotit loại G với nucleotit loại X trong ph�n t? ADN?
Vì A liên kết với T ,G liên kết với X nên ta thấy A = T vaø G = X
Nếu biết trình tự các Nu trên một mạch của phân tử AND ta có biết được trình tự của chúng trên mạch còn lại không vì sao?
Do tính chất bổ sung của 2 mạch, nên khi biết trình tự đơn phân của 1 mạch thì suy ra được trình tự đơn phân của mạch còn lại.
A – T → A = T
G – X → G = X
(A + G) =
(T + X)
HAY: A + G
= 1
- Tỉ số (A + T)/(G + X) trong các ADN khác nhau thì khác nhau và đặc trưng cho từng loài.
T + X
Hệ quả của NTBS được thể hiện ở những điểm sau:
- Do tính chất bổ sung của 2 mạch, nên khi biết trình tự đơn phân của 1 mạch thì suy ra được trình tự đơn phân của mạch còn lại.
- Trong phân tử ADN :
Phân tử ADN được cấu tạo từ các nguyên tố C, H, O, N và P. ADN thuộc loại đại phân tử được cấu tạo theo nguyên tắc đa phân mà đơn phân là nuclêôtit thuộc 4 loại: A, T, G, X.
ADN của mỗi loài được đặc thù bởi thành phần, số lượng và trình tự sắp xếp cuả các nuclêôtit. Do trình tự sắp xếp khác nhau của 4 loại nuclêôtit đã tạo nên tính đa dạng của ADN . Tính đa dạng và tính đặc thù của ADN là cơ sở phân tử cho tính đa dạng và tính đặc thù của các loài sinh vật.
ADN là một chuỗi xoắn kép gồm 2 mạch song song, xoắn đều. Các nuclêôtit giữa 2 mạch đơn liên kết với nhau thành từng cặp theo NTBS : A liên kết với T, G liên kết với X, chính nguyên tắc này đã tạo nên tính chất bổ sung của hai mạch đơn.
Ghi nhớ
Bài tập
1. Những yếu tố nào dưới đây qui định tính đặc thù của mỗi loại ADN:
a. ADN tập trung trong nhân tế bào và có khối lượng ổn định, đặc trưng cho mỗi loài.
b. Các loại Nuclêôtít giữa 2 mạch liên kết với nhau thành từng cặp theo nguyên tắc bổ sung.
c. Số lượng, thành phần và trình tự sắp xếp của các Nuclêôtít trong phân tử ADN.
d. Cả a,b và c.
2. Theo NTBS, về số lượng đơn phân, những trường hợp nào sau đây là đúng.
a. A + G = T + X b. A = T; G = X

c. A + T + G = A + X + T d. A + X + T = G +X + T
o
o
o
c. Số lượng, thành phần và trình tự sắp xếp của các Nuclêôtít trong phân tử ADN.
C
Dặn dò:
Bài tập về nhà:
Một đoạn ADN có tổng số nucleotit là 3000Nu
Biết số A=600 nuclêôtit,
+ Tính số lượng từng loại nuclêôtit còn lại của ADN
+ đoạn phân tử ADN dài bao nhiêu A0
Trả lời câu hỏi SGK
Chuẩn bị bài 16

CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM