Bài 15. ADN

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG
CÁC THẦY GIÁO, CÔ GIÁO
VỀ DỰ GIỜ SINH HỌC LỚP 9
GV: LÊ THỊ THU HẰNG
Vì sao nói ADN thuộc loại đại phân tử?
Kích thước lớn
( hàng trăm micrômet)
- Khối lượng lớn
( hàng triệu, hàng chục triệu đơn vị cacbon)
A-đê-nin
Ti-min
A
Gu-a-nin
Xy-tô-zin
Một đoạn phân tử ADN (mạch thẳng)
ADN được cấu tạo theo nguyên tắc nào?
ADN được cấu tạo theo nguyên tắc đa phân, tức là gồm nhiều đơn phân.
Nếu thay đổi số lượng, thành phần và trình tự sắp xếp của các Nu trên mạch này thì sao ?
Tạo ra nhiều loại mạch ADN khác
- Trình bày cấu tạo hóa học của phân tử ADN?
+ Hiện nay hệ gen của người đã và đang được giải mã  Nhờ vậy trong y học người ta có thể phát hiện vị trí của gen bị bệnh  đưa ra biện pháp điều trị hiệu quả nhất.
+ Trong quá trình điều tra dựa vào mẫu ADN có thể xác định chính xác tội phạm gây án.
- Tính đặc thù và đa dạng của ADN do yếu tố nào qui định ?
- Tính đặc thù của ADN do số lượng, thành phần và trình tự sắp xếp của các nuclêôtít.
- Các cách sắp xếp khác nhau của 4 loại nuclêôtit tạo nên tính đa dạng của ADN .
Tính đa dạng và đặc thù của ADN có ý nghĩa gì?
Tính đa dạng và đặc thù của ADN là cơ sở phân tử cho tính đa dạng và tính đặc thù của các loài sinh vật,
- ADN trong tế bào tập trung ở đâu?
Tính đặc thù của ADN được ổn định trong quá trình sinh sản cá thể
Vì: - Trong giao tử hàm lượng ADN giảm đi ½
- Trong thụ tinh hàm lượng ADN lại được phục hồi
VD: Ở người
Trong tế bào lưỡng bội, hàm lượng ADN là: 6,6 x 10-12 g
Trong giao tử (trứng hoặc tinh trùng), hàm lượng ADN chỉ còn: 3,3 x 10-12g
- Vì sao tính đặc thù của ADN luôn được duy trì qua các thế hệ?
J.WATSON
Em có biết ?
Cấu trúc không gian của phân tử ADN
F.CRICK
1/ Phân tử ADN có mấy mạch? Các mạch sắp xếp như thế nào trong không gian ?
=> ADN là một chuỗi xoắn kép gồm 2 mạch song song xoắn đều quanh một trục từ trái qua phải ( xoắn phải, ngược chiều kim đồng hồ)
2/ Mỗi chu kỳ xoắn có bao nhiêu cặp Nu? Xác định đường kính, chiều cao của một chu kỳ xoắn ?
=> Mỗi chu kì xoắn gồm 10 cặp nuclêôtit có đường kính 20Å, chiều cao 34 Å
- Các nu nào trên 2 mạch liên kết nhau tạo thành từng cặp nu? Và nhờ vào liên kết nào?Theo nguyên tắc nào?
-Theo nguyên tắc bổ sung
A-T, G-X và ngược lại, nhờ vào liên kết Hiđrô ( H).
Liên kết hidro
Do A=T v� G = X n�n t? s? l� d?c trung cho lồi.
(?) Áp dụng nguyên tắc bổ sung giữa 2 đoạn mạch của phân tử ADN viết trình tự Nucleotit trên mạch đơn còn lại?
A
T
T
A
G
X
X
T
T
A
G
A
A
T
X
G
A = T v�o G = X
N?u g?i N l� t?ng s? nucleotit tr�n ADN thì N tính nhu th? n�o?
N=A+T+G+X =2(A+G)
1 chu kì xo?n cĩ 10 c?p nucleotit. V?y kho?ng c�ch 2 nucleotit c�ch nhau bao nhi�u?
3,4 A0
Gọi l là chiều dài của ADN thì l tính như thế nào?
Hệ quả: Khi biết được trình tự sắp xếp các Nucleotit ở mạch đơn này thì có thể suy ra trình tự sắp xếp các Nucleotit của mạch đơn kia.
MẠCH 1 : -A- T- G –G – X – T –A – G – T-
-T- A- X –X – G – A– T – X – A-
Do tính chất bổ sung của 2 mạch nên khi biết trình tự đơn phân của một mạch thì suy ra được …………………………..
……………………………………………………………………
Điền vào chỗ trống
trình tự
MẠCH 2 :
-? -?- ? –? – ? – ?– ? – ? – ?-
đơn phân của mạch còn lại
Hãy chọn câu trả lời đúng nhất.
CÂU 1. Theo nguyên tắc bổ sung trường hợp nào sau đây là đúng.
a. A + G = T + X
b. A + T= G + X
c. A = T, G = X
d. cả a và c đúng
Bài tập
CÂU 2. Tính đa dạng và đặc thù của mỗi loài sinh vât do yếu tố nào quy định?
a. Hàm lượng ADN trong nhân tế bào
b. Tỉ lệ (A + T) / (G=X) trong phân tử ADN
c. Số lượng, thành phần và trình tự sắp xếp của các Nu trong phân tử ADN
d. Cả a,b và c đúng
Cấu tạo hóa học của phân tử ADN
Cấu trúc không gian của ADN
Cấu trúc không gian của phân tử ADN
Hệ quả của NTBS
Cấu tạo hóa học của phân tử ADN
Tính đa dạng và đặc thù của phân tử ADN

Giả sử 1 phân tử ADN có loại A = 1600 và có X=2A. Dựa vào nguyên tắc bổ sung, tính:
số lượng Nu các loại còn lại trong phân tử ADN
tổng số Nu trong phân tử ADN
Áp dụng nguyên tắc bổ sung ta có:
a. A = T = 1600 (Nu)
X=2A=(2x1600)= 3200 (Nu)
G=X= 3200 (Nu)
b.N= 2A + 2G= (2 x 1600) +(2 x 3200)= 9600 (Nu)
Bài tập
CÂU 3 . Tìm chỗ sai và sửa đoạn mạch 2 của đoạn ADN sau để đúng với nguyên tắc bổ sung
MẠCH 1 : - A – A - G –X – T – T – G – G –X-
T
G
X
MẠCH 2 :
- T- X –G – A – A – X –
T
-
A
G
–
-
T
A
Bài tập
0
Bazơ nitric
0
P
OH
O
OH
- ADN được cấu tạo bởi những nguyên tố hóa học nào?
- Nêu thành phần cấu tạo nên 1 nuclêôtit ?
G
X
T
T
T
A
A
T
T
T
A
A
A
X
X
G
G
A
A
A
T
T
T
X
X
G
G
Nhận xét gì về số lượng, thành phần và trình tự sắp xếp 4 loại nucleotit của các đoạn a, b, c ?
Khác nhau
Đếm số lượng các loại Nu của đoạn mạch ADN dưới đây để xác định :
G = 4 ; X = 4
A = 6 ; T = 6
+
A =
G =
T
X
=>Tỉ lệ các loại đơn phân trong ADN?
G
A
+
=
T
X

1
=
1
=
Vậy tỉ số : trong các ADN khác nhau thì sẽ như thế nào?
Tỉ số trong các ADN khác nhau thì khác nhau

và đặc trưng cho từng loài