Bài 14. Ôn tập văn bản biểu cảm

Kiểm tra bài cũ
Hãy đọc một bài thơ lục bát do em sáng tác?
Tiết 60
Ôn tập văn bản biểu cảm
GV: NGuyễn Thị Phương Lan
Trường THCS Nguyễn Đăng đạo
Điểm khác nhau Giữa
văn biểu cảm với văn tự sự và văn miêu tả
Miêu tả là yếu tố chính
Tự sự là yếu tố chính
Vai trò của yếu tố tự sự miêu tả
Bộc lộ tình cảm, cảm xúc, đánh giá
Tái hiện sự vật, sự việc cụ thể ? hình dung ra sự vật, sự việc đó
Kể một câu chuyện (sự việc) có đầu, có cuối ? ý nghĩa
Mục đích biểu đạt
Văn biểu cảm
Văn miêu tả
Văn tự sự
Phương diện
Tự sự, miêu tả là những yếu tố phụ làm nền để bộc lộ cảm xúc
Yếu tố tự sự, miêu tả làm nền, làm giá đỡ để bộc lộ cảm xúc.
Thiếu tự sự, miêu tả thì tình cảm mơ hồ, không cụ thể.
Vai trò của yếu tố tự sự, miêu tả trong văn bản biểu cảm:

Miêu tả

Tự sự
Hoa học trò
Tượng trưng cho mùa hè, mùa thi, mùa chia tay của tuổi học trò
Thân gầy guộc, lá mong manh
Mà sao nên luỹ nên thành tre ơi!
Tượng trưng cho phẩm chất
con người, dân tộc Việt Nam
Tượng trưng cho đức tính trung thực
Tượng trưng cho đức tính trung thực
I. Đặc điểm cơ bản của văn bản biểu cảm:
1. Mục đích của văn bản biểu cảm:
Biểu đạt tình cảm, cảm xúc, sự đánh giá của con người đối với thế giới xung quanh và khêu gợi lòng đồng cảm nơi người đọc
2. Các cách biểu cảm:
a) Trực tiếp
b) Gián tiếp:
Thông qua miêu tả, tự sự.
Thông qua hình ảnh ẩn dụ, tượng trưng.
II. Cách lập ý và lập dàn bài cho đề văn biểu cảm:


Bài tập 4: Điền vào ô trống những cách lập ý đã học:
Liên hệ
hiện tại
với
tương lai
Hồi tưởng
quá khứ
và suy nghĩ
về hiện tại
Tưởng tượng
tình huống
hứa hẹn,
mong muốn
Quan sát
và
suy ngẫm
Đề: Cảm nghĩ mùa xuân
-Bước 1: + Định hướng (tìm hiểu đề ,tìm ý)
+ Xác định bài văn cần biểu hiện những tình cảm gì đối với người hay cảnh gì?
-Bước 2: Lập dàn ý
-Bước 3: Viết bài
-Bước 4: Đọc lại và sửa chữa
*Dàn ý
Mở bài: Giới thiệu mùa xuân và lí do yêu thích.
Nêu khái quát giá trị của mùa xuân
Thân bài:
-Mùa xuân đem lại cho mỗi người 1 tuổi đời( với thiếu niên mùa xuân đánh dấu sự trưởng thành)
-Mùa xuân là mùa đâm chồi nẩy lộc của thực vật , là mùa sinh sôi của muôn loài.
-Mùa xuân là mùa khởi đầu cho 1 năm , mở đầu cho một kế hoạch,dự định
Kết bài: Tình yêu của em đối với mùa xuân
Lập dàn ý
Ngôn ngữ và các phép tu từ trong văn biểu cảm
* Ngôn ngữ
Từ ngữ giàu hành ảnh, gợi cảm
- Câu văn linh hoạt , có nhịp điệu
* Sử dụng các biện pháp thu từ:
So sánh, nhân hoá, ẩn dụ, hoán dụ, nói quá, điệp ngữ...
"Cảnh khuya" là một trong những bài thơ trăng đẹp nhất của Bác Hồ. Người xưa đến với chốn lâm tuyền để lánh đục
tìm trong, để được nhàn. Còn Hồ Chí Minh đến với suối rừng Việt Bắc là để lập chiến khu đánh Pháp. Giữa cảnh khuya, có suối, có trăng... đẹp như vẽ nhưng Người vẫn thao thức, vẫn "chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà". Phải chăng tâm hồn thi sĩ đã hoà vào cốt cách người chiến sĩ? Cảm hứng thiên nhiên chan hoà với cảm hứng yêu nước được diễn tả một cách trong sáng, gợi cảm và đầy chất thơ.
Bác Hồ yêu nước, thương dân, Bác yêu thiên nhiên, Bác yêu trăng... "Cảnh khuya" như dẫn hồn ta vào những giấc mộng đẹp. Bài thơ là sự kết hợp hài hoà tâm hồn, trí tuệ, đạo đức của một con người bình dị mà vĩ đại. Đọc thơ Bác, ta càng thêm yêu kính và biết ơn Bác.
Hướng dẫn về nhà
1- Hoàn thành các bài tập
2- chuẩn bị bài: Mùa xuân của tôi