Bài 14. Một thứ quà của lúa non: Cốm

C?m L�ng Vòng (Dịch Vọng - Cầu Giấy - HàNội
GV : Nguyễn Văn Thành
chúc các em học tốt
GV : Nguyễn Văn Thành
C?m L�ng Vòng (Dịch Vọng - Cầu Giấy - HàNội

Tiết 57 văn bản : Một thứ quà của lúa non: cốm
Thạch Lam
I. Tìm hiểu TG - TP
1. Tác giả :
- Là nhà văn nổi tiếng , thành viên của nhóm Tự lực văn đoàn .
- Ông có sở trường về truyện ngắn , một cây bút tinh tế nhạy cảm , đặc biệt trong việc khai thác thế giới cảm xúc, cảm giác của con người
- Thạch Lam ( 1910 - 1942) sinh tại Hà Nội, tên thật là Nguyễn Tường Lân
2. Tác phẩm
- "Một thứ quà của lúa non : Cốm" in trong tập tuỳ bút "Hà Nội Băm sáu phố phường" ( 1943)
3. Đọc, chú thích :
(SGK)
- Thạch Lam trước cách mạng nổi tiếng là nhà văn lãng mạng chuyên viết truyện ngắn, tuỳ bút.
- Văn của Thạch Lam nhẹ nhàng tinh tế, giàu chất thơ, nhân ái.

Tiết 57 văn bản : Một thứ quà của lúa non: cốm
Thạch Lam
1. Tác giả
2. Tác phẩm
1. Kết cấu, bố cục :
- Là thể văn xuôi thuộc loại ký ( Bút ký) thường miêu tả ghi chép những hình ảnh sự việc mà nhà văn quan sát, chứng kiến nhưng thiên về biểu cảm và đậm chất trữ tình (gần giống với thơ)
- Thể loại : Tuỳ bút :
D. Cả A; B; và C
- PTBĐ : Kết hợp nhiều phương thức miêu tả, biểu cảm, bình luận trên nền biểu cảm.
- Bố cục : 3 phần
+ Từ đầu đến.... "thuyền rồng": Cảm nghĩ về cội nguồn của cốm.
+ Tiếp đến.... "nhũn nhặn": Cảm nghĩ về giá trị của cốm.
+ Phần còn lại: Cảm nghĩ về sự thưởng thức cốm.
I. Tìm hiểu TG - TP
3. Đọc, chú thích
(SGK)
II. Phân tích văn bản

Tiết 57 văn bản : Một thứ quà của lúa non: cốm
Thạch Lam
2. Phân tích :
a. Cảm nghĩ về cội nguồn của cốm
- Hương thơm của vầng lá sen trên hồ trong làn gió mùa hạ
- Thức quà thanh nhã và tinh khiết
- Hạt lúa non : Trong cái vỏ xanh kia có một giọt sữa trắng thơm, phảng phất hương vị ngàn hoa cỏ. Dưới ánh nắng giọt sữa dần dần đông lại, bông lúa càng ngày càng cong xuống, nặng vì cái chất quý trong sạch của Trời .
Miêu tả từ khái quát đến cụ thể : Từ cánh đồng lúa bát ngát xanh. Hương vị thơm mát của bông lúa, hạt lúa ...
1. Tác giả
2. Tác phẩm
1. Kết cấu, bố cục :
- Thể loại : Tuỳ bút :
- Phương thức biểu đạt : Kết hợp nhiều phương thức miêu tả, biểu cảm, bình luận trên nền biểu cảm.
- Bố cục : 3 phần
I. Tìm hiểu TG - TP
3. Đọc, chú thích
(SGK)
II. Phân tích văn bản

Tiết 57 văn bản : Một thứ quà của lúa non: cốm
Thạch Lam
1. Tác giả :
2. Tác phẩm
a. Cảm nghĩ về cội nguồn của cốm
- Cô hàng cốm xinh xinh, áo quần gọn ghẽ, đòn gánh 2 đầu cong vút lên như 2 chiếc thuyền rồng.
Cốm gắn liền với vẻ đẹp con người và con người làm lên vẻ đẹp cho cốm.
Yêu quý trân trọng, cội nguồn trong sạch đẹp đẽ của cốm .
- Dẻo thơm ngon
- Cốm được làm ra từ hương vị thanh kiết của đông quê, sự khéo léo của người dân quê Hà Nội
I. Tìm hiểu TG - TP
3. Đọc, chú thích
(SGK)
II. Phân tích văn bản
1. Kết cấu, bố cục :
2. Phân tích :

Tiết 57 văn bản : Một thứ quà của lúa non: cốm
Thạch Lam
a. Cảm nghĩ về cội nguồn của cốm
- Cốm được làm ra từ hương vị thanh kiết của đông quê, sự khéo léo của người dân quê Hà Nội.
b. Cảm nghĩ về giá trị của cốm
- Giá trị vật chất
- Giá trị văn hoá (tinh thần)
- Cốm làm lên nét đẹp văn hoá mang bản sắc riêng của dân tộc .
- Trân trọng và giữ gìn cốm như một nét đẹp văn hoá dân tộc.
1. Tác giả :
2. Tác phẩm
I. Tìm hiểu TG - TP
3. Đọc, chú thích
(SGK)
II. Phân tích văn bản
1. Kết cấu, bố cục :
2. Phân tích :
-> 2 phương diện :
* Lời bình luận 1 : "Cốm là thứ quà riêng biệt của đất nước giản dị và thanh khiết của đồng quê cỏ nội Việt Nam" gợi cho em cách hiểu mới mẻ nào về cốm ?
- Cốm là quà tặng của đồng quê.
- Cốm là đặc sản của dân tộc vì nó kết tinh hương vị thanh khiết của đồng quê.
- Cốm là quà quê, thức quà thiêng liêng.
- Ca ngợi rất sâu sắc, thấm thía.
* Theo dõi lời bình luận 2 !
``Hồng cốm tốt đôi... hai vị nâng đỡ nhau để hạnh phúc được lâu bền``
? Tác giả bình luận về vấn đề gì ?
- Dùng cốm làm quà biếu tết.
? Sự hoà hợp tương xứng hồng - Cốm được phân tích trên những phương diện nào ?
- Hoà hợp màu sắc : xanh tươi - đỏ thắm
- Hoà hợp hương vị : thanh đạm ngọt sắc, nâng đỡ nhau - hương vị lâu bền - hạnh phúc bền lâu - Sự hoà hợp của triết lý âm dương.
-> Cốm góp phần cho nhân duyên của con người tốt đẹp hơn.

Tiết 57 văn bản : Một thứ quà của lúa non: cốm
Thạch Lam
1. Tác giả :
2. Tác phẩm
a. Cảm nghĩ về cội nguồn của cốm
- Cốm được làm ra từ hương vị thanh khiết của đồng quê, sự khéo léo của người dân quê Hà Nội.
b. Cảm nghĩ về giá trị của cốm
- Cốm làm lên nét đẹp văn hoá mang bản sắc riêng của dân tộc .
- Trân trọng và giữ gìn cốm như một nét đẹp văn hoá dân tộc.
c. Cảm nghĩ về sự thưởng thức của cốm
? Em nhận thấy "Một thứ quà của lúa non : Cốm" có những nét nghệ thuật đặc sắc nào ? (Về ngôn ngữ, phương thức biểu đạt, bố cục, giọng văn) ?
Thưởng thức bằng nhiều giác quan
- Giọng văn : Nhẹ nhàng, êm ái
1. Nghệ thuật :
- Ngôn ngữ : Trong sáng , tinh tế , giàu chất thơ
- Phương thức biểu đạt : Kết hợp nhiều phương thức biểu đạt trên nền biểu cảm
- Bố cục : Chặt chẽ, dẫn nhập tự nhiên, bàn luận tập trung
III. Tổng kết
I. Tìm hiểu TG - TP
3. Đọc, chú thích
(SGK)
II. Phân tích văn bản
1. Kết cấu, bố cục :
2. Phân tích :
Đặc sắc của cốm ở hương vị -> ăn phải thong thả, chút ít mới cảm nhận được.
? Khi viết về cách ăn cốm, Thạch Lam đã viết như thế nào ?
- Tỉ mỉ, chi li, cặn kẽ, ăn từng chút ít, thong thả, (cặn kẽ) ngầm nghĩ.
? Tác giả đã thể hiện cách cảm thụ, thưởng thức cốm bằng ấn tượng từ nhiều giác quan. Chỉ ra ?
- Thưởng thức cốm bằng :
+ Khứu giác : Mùi thơm phức của lúa.
+ Xúc giác : Chất ngọt.
+ Thị giác : Trong màu xanh.
? Vì sao TG lại thuyết phục người mua cốm�: ``...hãy nhẹ nhàng mà nâng đỡ, chút chiu mà vuốt ve``�?
- Cốm là lộc của trời, là sự khéo léo của con người, là sự tiềm tàng nhẫn nại của thần lúa.

Tiết 57 văn bản : Một thứ quà của lúa non: cốm
Thạch Lam
1. Tác giả :
2. Tác phẩm
a. Cảm nghĩ về cội nguồn của cốm
- Cốm được làm ra từ hương vị thanh kiết của đông quê, sự khéo léo của người dân quê Hà Nội.
b. Cảm nghĩ về giá trị của cốm
- Cốm làm lên nét đẹp văn hoá mang bản sắc riêng của dân tộc .
- Trân trọng và giữ gìn cốm như một nét đẹp văn hoá dân tộc.
c. Cảm nghĩ về sự thưởng thức của cốm
? Qua những nét nghệ thuật đó, cho em hiểu những nội dung gì từ văn bản " Một thứ quà của lúa non : Cốm" ?
- Cốm là một thứ quà đặc sắc vì nó được kết tinh từ nhiều vẻ đẹp : Vẻ đẹp của hương vị và màu sắc đồng quê vẻ đẹp của người chế biến , của tục lệ nhân duyên , của cách mua và thưởng thức .
- Cốm là thứ sản vật được nâng niu và gìn giữ
2. Nội dung :
III. Tổng kết
I. Tìm hiểu TG - TP
3. Đọc, chú thích
(SGK)
II. Phân tích văn bản
1. Kết cấu, bố cục :
2. Phân tích :
- Giọng văn : Nhẹ nhàng, êm ái
1. Nghệ thuật :
- Ngôn ngữ : Trong sáng , tinh tế , giàu chất thơ
- Phương thức biểu đạt : Kết hợp nhiều phương thức biểu đạt trên nền biểu cảm
- Bố cục : Chặt chẽ, dẫn nhập tự nhiên, bàn luận tập trung
IV. Luyện tập
Thưởng thức bằng nhiều giác quan
Đặc sắc của cốm ở hương vị -> ăn phải thong thả, chút ít mới cảm nhận được.
3. Ghi nhớ : (SGK.163)
1. Tình cảm của em khi đọc xong văn bản này là gì ?
2. Trong văn bản " Một thứ quà của lúa non cốm " em thích nhất đoạn văn nào - hãy đọc đoạn văn ấy ? Giải thích vì sao ?
*Củng cố :