Bài 14. Một thứ quà của lúa non: Cốm

- Ông có sở trường về truyện ngắn , một cây bút tinh tế nhạy cảm , đặc biệt trong việc khai thác thế giới cảm xúc , cảm giác của con người .
- Thạch Lam ( 1910 - 1942) sinh tại Hà Nội.
*Tác giả:
- Từ đầu đến "cong vút lên như chiếc thuyền rồng": Cảm xúc về cội nguồn của cốm.
- Từ "cốm là thức quà riêng biệt`` đến " vẻ cao quý kín đáo và nhũn nhặn": Ca ngợi giá trị của cốm.
- Từ "Cốm không phải thức quà của người vội" đến hết: Bàn về thưởng thức cốm.
Bố cục
Cơn gió mùa hạ lướt qua vầng sen trên hồ, nhuần thấm cái hương thơm của lá, như báo trước mùa về của thức quà thanh nhã và tinh khiết. Các bạn có ngửi thấy, khi đi qua những cánh đồng xanh, mà hạt thóc nếp đầu tiên làm trĩu thân lúa còn tươi, ngửi thấy cái mùi thơm mát của lúa non không? Trong cái vỏ xanh kia, có một giọt sữa trắng thơm, phảng phất hương vị ngàn hoa cỏ. Dưới ánh nắng, giọt sữa dần dần đông lại, bông lúa càng ngày càng cong xuống, nặng vì cái chất quý trong sạch của Trời.

Đợi đến lúc vừa nhất mà chỉ riêng những người chuyên môn mới định được, người ta gặt mang về. Rồi đến một loạt cách chế biến, những cách thức làm truyền tự đời này sang đời khác, một sự bí mật và khe khắt giữ gìn.
Lúc bấy giờ ta mới thấy thu cả trong hương vị ấy, cái mùi thơm phức của lúa mới, của hoa cỏ dại ven bờ: trong màu xanh của cốm, cái tươi mát của lá non, và trong chất ngọt của cốm, cái dịu dàng thanh đạm của loài thảo mộc. Thêm vào cái mùi hơi ngát của lá sen già, ướp lấy từng hạt cốm còn giữ lại cái ấm áp của những ngày mùa hạ trên hồ.
" Hỡi các bà mua hàng! Chớ có thọc tay hay mâm mê thức quà thần tiên ấy, hãy nhẹ nhàng mà nâng đỡ, chút chiu mà vuốt ve. Phải nên kính trọng cái lộc của Trời, cái khéo léo của người, và sự cố sức tiềm tàng và nhẫn nại của thần Lúa. Sự thưởng thức của các bà sẽ được trang nhã đẹp đẽ hơn, và cái vui cũng sẽ tươi sáng hơn nhiều lắm."
* Tổng kết.
Bằng lời văn mang nhiều cảm xúc được diễn đạt êm ái nhẹ nhàng gần như thơ, Thạch Lam đã thể hiện sự trân trọng và niềm yêu mến đặc biệt đối với cốm- thức quà độc đáo thanh nhã và giản dị- đánh thức trong chúng ta ý thức gìn giữ nâng niu những nét đẹp văn hoá dân tộc.