Bài 14. Một thứ quà của lúa non: Cốm

PHÒNG GIÁO DỤC ĐÀO TẠO QUẬN TÂN BÌNH
TRƯỜNG THCS TRẦN VĂN ĐANG
GV : NGUYỄN PHƯỚC THU AN
MỘT THỨ QUÀ CỦA LÚA NON : CỐM
Thạch Lam
Đọc thuộc lòng một đoạn thơ mà em thích trong bài thơ “Tiếng gà trưa” của nhà thơ Xuân Quỳnh
Tiết 59:
Văn bản:
M?T TH? QUÀ CỦA LÚA NON : CỐM
THẠCH LAM
I. Đọc và tìm hiểu chú thích:

1. Tác giả:
TÁC GIẢ THẠCH LAM
- Thạch Lam (1910 - 1942), quê tại Hà Nội, tên thật là Nguyễn Tường Lân.
Ông là nhà văn nổi tiếng, thành viên của nhóm "Tự lực văn đoàn".
Ông có sở trường về truyện ngắn, một cây bút tinh tế, nhạy cảm, đặc biệt trong việc khai thác thế giới cảm giác, cảm xúc của con người.
Văn của Thạch Lam nhẹ nhàng, tinh tế, giàu chất thơ.
Tiết 59:
Văn bản:
M?T TH? QUÀ CỦA LÚA NON : CỐM
THẠCH LAM
I. Đọc và tìm hiểu chú thích:

1. Tác giả:
Thạch Lam (1910 - 1942)
2. Tác phẩm :
- Thể loại :
THỂ LOẠI : TÙY BÚT
Tùy bút gắn với bút kí, kí sự ở yếu tố miêu tả, ghi chép những hình ảnh mà nhà văn quan sát, chứng kiến, những tùy bút thiên về biểu cảm , chú ý biểu hiện cảm xúc, tình cảm, suy nghĩ của tác giả, ngôn ngữ giàu hình ảnh và chất trữ tình.
Tiết 59:
Văn bản:
M?T TH? QUÀ CỦA LÚA NON : CỐM
THẠCH LAM
I. Đọc và tìm hiểu chú thích:

1. Tác giả:
Thạch Lam (1910 - 1942)
2. Tác phẩm :
- Thể loại :
Tùy bút
- Xuất xứ :
TÁC PHẨM
"Hà Nội 36 phố phường" (1943) là tập tùy bút duy nhất của Thạch Lam viết về cảnh sắc và phong vị Hà Nội, đặc biệt là những thức quà, những món ăn thường ngày khá bình dị nhưng lại đậm đà hương vị riêng, thể hiện sự tinh tế, khéo léo trong bản sắc văn hóa lâu đời của Hà Nội.
Tiết 59:
Văn bản:
M?T TH? QUÀ CỦA LÚA NON : CỐM
THẠCH LAM
I. Đọc và tìm hiểu chú thích:

1. Tác giả:
Thạch Lam (1910 - 1942)
2. Tác phẩm :
- Thể loại :
Tùy bút
- Xuất xứ :
Trích "Hà Nội 36 phố phường"
II. Đọc và tìm hiểu văn bản :
BỐ CỤC
- Đoạn 1 : Từ đầu đến "..thuyền rồng" :
- Đoạn 2 : tiếp theo đến "...nhũn nhặn" :
- Đoạn 3 : phần còn lại
Cảm nghĩ về cội nguồn của cốm
Cảm nghĩ về giá trị của cốm
Cảm nghĩ về sự thường thức cốm
Tiết 59:
Văn bản:
M?T TH? QUÀ CỦA LÚA NON : CỐM
THẠCH LAM
I. Đọc và tìm hiểu chú thích:

1. Tác giả:
Thạch Lam (1910 - 1942)
2. Tác phẩm :
- Thể loại :
Tùy bút
- Xuất xứ :
Trích "Hà Nội 36 phố phường"
II. Đọc và tìm hiểu văn bản :
1. Cội nguồn của cốm
- Từ hương thơm của lá sen trong hồ.
- Từ hương thơm của lúa non khi đi qua cánh đồng làng.
- Hạt lúa non : Trong cái vỏ xanh kia có một giọi sữa trắng thơm, phảng phất hương vị ngàn hoa cỏ. Dưới ánh nắng, giọt sữa dần dần đông lại, bông lúa càng ngày càng cong xuống, nặng vì cái chất trong sạch của Trời.
C?m L�ng Vòng (Dịch Vọng - Cầu Giấy - HàNội
- Từ hương thơm của lá sen trong hồ.
- Từ hương thơm của lúa non khi đi qua cánh đồng làng.
Miêu tả từ khái quát đến cụ thể, ngôn ngữ chọn lọc, tinh tế.
-> Một thứ quà thanh nhã và tinh khiết
Tiết 59:
Văn bản:
M?T TH? QUÀ CỦA LÚA NON : CỐM
THẠCH LAM
I. Đọc và tìm hiểu chú thích:

II. Đọc và tìm hiểu văn bản :
1. Cội nguồn của cốm
Cô hàng cốm xinh xinh, áo quần gọn ghẽ, đòn gánh hai đầu cong vút kênh như hai thuyền rồng.
- Từ hương thơm của lá sen trong hồ.
- Từ hương thơm của lúa non khi đi qua cánh đồng làng.
Miêu tả từ khái quát đến cụ thể, ngôn ngữ chọn lọc, tinh tế.
-> Một thứ quà thanh nhã và tinh khiết
- Cô hàng cốm xinh xinh, áo quần gọn ghẽ, đòn gánh hai đầu cong vút kên như hai thuyền rồng.
-> Cốm gắn liền với vẻ đẹp con người và con người làm nên vẻ đẹp cho cốm
=> Yêu quí, trân trọng cội nguồn trong sạch của cốm
2. Giá trị của cốm
Tiết 59:
Văn bản:
M?T TH? QUÀ CỦA LÚA NON : CỐM
THẠCH LAM
I. Đọc và tìm hiểu chú thích:

II. Đọc và tìm hiểu văn bản :
1. Cội nguồn của cốm
- Cốm là thứ quà riêng biệt của đất trời, của đ?ng quê nội cỏ An Nam.
- Làm quà siêu tết.
- Hồng, cốm đẹp đôi.
- Từ hương thơm của lá sen trong hồ.
- Từ hương thơm của lúa non khi đi qua cánh đồng làng.
Miêu tả từ khái quát đến cụ thể, ngôn ngữ chọn lọc, tinh tế.
-> Một thứ quà thanh nhã và tinh khiết
- Cô hàng cốm xinh xinh, áo quần gọn ghẽ, đòn gánh hai đầu cong vút kên như hai thuyền rồng.
-> Cốm gắn liền với vẻ đẹp con người và con người làm nên vẻ đẹp cho cốm
=> Yêu quí, trân trọng cội nguồn trong sạch của cốm
2. Giá trị của cốm
- Cốm là thứ quà riêng biệt của đất trời, của đ?�ng quê nội cỏ An Nam.
- Làm quà siêu tết.
- Hồng, cốm đẹp đôi.
=> Coám bình dò, khieâm nhöôøng, moät saûn phaåm chöùa ñöïng giaù trò vaên hoùa gaén lieàn vôùi phong tuc cuûa daân toäc.
Tiết 59:
Văn bản:
M?T TH? QUÀ CỦA LÚA NON : CỐM
THẠCH LAM
I. Đọc và tìm hiểu chú thích:

II. Đọc và tìm hiểu văn bản :
1. Cội nguồn của cốm
THẢO LUẬN
=> Cách dùng từ tinh tế, sâu sắc
- Thứ quà : mang ý nghĩa diễn đạt, đưa cốm lên vị trí trang trọng và đặc biệt
- Thứ quà : thiên về ý nghĩa và sắc thái phân loại, đơn thuần phân biệt cốm với các loại quà khác.
ĐÁP ÁN
- Từ hương thơm của lá sen trong hồ.
- Từ hương thơm của lúa non khi đi qua cánh đồng làng.
Miêu tả từ khái quát đến cụ thể, ngôn ngữ chọn lọc, tinh tế.
-> Một thứ quà thanh nhã và tinh khiết
- Cô hàng cốm xinh xinh, áo quần gọn ghẽ, đòn gánh hai đầu cong vút kên như hai thuyền rồng.
-> Cốm gắn liền với vẻ đẹp con người và con người làm nên vẻ đẹp cho cốm
=> Yêu quí, trân trọng cội nguồn trong sạch của cốm
2. Giá trị của cốm
- Cốm là thứ quà riêng biệt của đất trời, của đ?�ng quê nội cỏ An Nam.
- Làm quà siêu tết.
- Hồng, cốm đẹp đôi.
=> Coám bình dò, khieâm nhöôøng, moät saûn phaåm chöùa ñöïng giaù trò vaên hoùa gaén lieàn vôùi phong tuc cuûa daân toäc.
Tiết 59:
Văn bản:
M?T TH? QUÀ CỦA LÚA NON : CỐM
THẠCH LAM
I. Đọc và tìm hiểu chú thích:

II. Đọc và tìm hiểu văn bản :
1. Cội nguồn của cốm
3. Cách thưởng thức cốm :
-Ăn thong thả, chút ít mới cảm nhận được
- Thưởng thức bằng nhiều giác quan
=> Cái nhìn văn hóa về nghệ thuật ẩm thực
III. Ghi nhớ :
Ghi nhớ
"Cốm là thức quà riêng biệt của đất nước, là thức dâng của những cánh đồng lúa xanh bát ngát, mang trong hương vị tất cả cái mộc mạc, giản dị và thanh khiết của đồng quê cỏ nội". Bằng ngòi bút tinh tế, nhạy cảm và tấm lòng trân trọng, tác giả đã phát hiện được nét văn hóa dân tộc trong thứ sản vật giản dị mà đặc sắc ấy.
- Từ hương thơm của lá sen trong hồ.
- Từ hương thơm của lúa non khi đi qua cánh đồng làng.
Miêu tả từ khái quát đến cụ thể, ngôn ngữ chọn lọc, tinh tế.
-> Một thứ quà thanh nhã và tinh khiết
- Cô hàng cốm xinh xinh, áo quần gọn ghẽ, đòn gánh hai đầu cong vút kên như hai thuyền rồng.
-> Cốm gắn liền với vẻ đẹp con người và con người làm nên vẻ đẹp cho cốm
=> Yêu quí, trân trọng cội nguồn trong sạch của cốm
2. Giá trị của cốm
- Cốm là thứ quà riêng biệt của đất trời, của đ?�ng quê nội cỏ An Nam.
- Làm quà siêu tết.
- Hồng, cốm đẹp đôi.
=> Coám bình dò, khieâm nhöôøng, moät saûn phaåm chöùa ñöïng giaù trò vaên hoùa gaén lieàn vôùi phong tuc cuûa daân toäc.
Tiết 59:
Văn bản:
M?T TH? QUÀ CỦA LÚA NON : CỐM
THẠCH LAM
I. Đọc và tìm hiểu chú thích:

II. Đọc và tìm hiểu văn bản :
1. Cội nguồn của cốm
3. Cách thưởng thức cốm :
-Ăn thong thả, chút ít mới cảm nhận được
- Thưởng thức bằng nhiều giác quan
=> Cái nhìn văn hóa về nghệ thuật ẩm thực
III. Ghi nhớ :
IV. Luyện tập
SGK trang 163
LUYỆN TẬP
" .. Đâu đây có cái hương thơm dìu dịu thế ? À, đây là hương lúc Ba Giăng, mà tiếng rung động nhè nhẹ kia chính là tiếng ân tình nhỏ bé của những bông thóc thơm ngã vào lòng nhau để tìm sự ấm áp trước ngọn gió vàng hiu hắt.
Mùa hồng lúc này đã rộ, bưởi cũng dđã nhiều, nhưng thơm ngọt ngào mùi đất nước, quê gương, đố có gì sánh với cốm Vòng ăn với chuối trứng cuốc ngọt lừ..:
(Thương nhớ mười hai - Vũ Bằng)
".Mỗi năm, cứ thấy gió mùa thu nổi sóng trên đồng lúa miền Bắc là nhiều người lại nhớ đến cốm Vòng - cái mòn quả thổ ngơi thơm lành của ruộng lúa nếp ngoại thành thủ đô.Hình thù người gánh cốm (bán rong) cũng phần nào gợi lên cái phẩm chất của thứ quà giản dị, thơm thảo, hiền hậu, vừa chắc chắn, vừa tinh tế ."
(Cốm - Nguyễn Tuân)
XIN CHÂN THÀNH CÁM ƠN CÁC THẦY, CÔ GIÁO
VÀ CÁC EM HỌC SINH