Bài 14. Một thứ quà của lúa non: Cốm

Chào mừng quý thầy cô và các em học sinh
Trường THCS Nguyễn Viết Xuân

Tiết 57: Một thứ quà của lúa non: Cốm
I. Tác giả- Tác phẩm
1.Tác giả
-Thạch Lam (1910-1942), tên thật là Nguyễn Tường Vinh, là nhà văn có sở trường viết truyện ngắn và tuỳ bút.
-Văn Thạch Lam nhẹ nhàng, tinh tế và giàu cảm xúc, nhân ái.
2. Tác phẩm
"Một thứ quà của lúa non: Cốm" rút từ tập "Hà Nội băm sáu phố phường" năm 1943
Tiết 57: Một thứ quà của lúa non: Cốm
II.Đọc- hiểu văn bản
1.Đọc
2.Từ khó (SGK)
3.Thể loại và phương thức biểu đạt
-Thể loại: Tuỳ bút
-Phương thức biểu đạt: Biểu cảm
4. Bố cục
-Phần 1: từ Cơn gió mùa hạ đến thuyền rồng.
->Cảm nghĩ về sự hình thành của cốm
-Phần 2: tiếp đến nhũn nhặn
-> Cảm xúc về giá trị của cốm
-Phần 3: còn lại
->Bàn về sự thưởng thức cốm
III.Phân tích
1.Cảm nghĩ về sự hình thành cốm
3 phần
Cảm hứng được gợi lên từ hương thơm của lá sen -> gợi đến hương vị cốm-> thứ quà đặc biệt của lúa non.
-Cách dẫn nhập tự nhiên gợi cảm.
-Tính từ, động từ miêu tả thấm đẫm cảm xúc của tác giả: lướt qua, nhuần thấm, thanh nhã, tinh khiết
->Cốm được hình thành bởi sự kết tinh của thiên nhiên.
Tiết 57: Một thứ quà của lúa non: Cốm
Cốm làng Vòng: dẻo, thơm, ngon
nhất.
Gắn liền với vẻ đẹp của người con gái làng Vòng, làm ra cốm.
->Yêu quý, trân trọng cội nguồn trong sạch, đẹp đẽ, giàu sắc thái văn hóa dân tộc của cốm.
Tiết 57: Một thứ quà của lúa non: Cốm
2.Cảm nghĩ về giá trị cốm.
-Cốm là quà tặng của đồng quê cho con người.
-Cốm góp phần cho nhân duyên tốt đẹp của con người (dùng làm quà sêu tết).
->Giọng văn đậm chất trữ tình, là một đoạn thơ bằng văn xuôi, thể hiện giá trị tinh thần, giá trị văn hóa dân tộc của cốm.
Tiết 57: Một thứ quà của lúa non: Cốm
3.Bàn về sự thưởng thức cốm
*Khi ăn cốm phải từng chút, thong thả và ngẫm nghĩ:
-Mùi thơm phức của lúa mới.
-Màu xanh,ngọt của cốm.
-Cái tươi mát của lá non.
-Dịu dàng thanh đạm của loài thảo mộc.
-Mùi hơi ngát của lá sen.
->Cảm nhận bằng nhiều giác quan.
*Khi mua cốm phải nhẹ nhàng, nâng đỡ, chút chiu.
-Cốm là lộc của trời.
-Cốm là cái khéo léo của người.
-Cốm là sự cố sức tiềm tàng và nhẫn nại của thần Lúa
->Xem cốm như một giá trị tinh thần thiêng liêng được chúng ta trân trọng.
Tiết 57: Một thứ quà của lúa non: Cốm
IV.Tổng kết
1.Nghệ thuật
-Ngòi bút tinh tế, nhạy cảm giàu chất thơ.
2.Nội dung
Nét văn hóa trong thứ sản vật giản dị:cốm "Cốm là thức quà riêng biệt của đất nước, là thức dâng của những cánh đồng lúa bát ngát xanh,mang trong hương vị tất cả cái mộc mạc,giản dị và thanh khiết của đồng quê nội cỏ.
Tiết 57: Một thứ quà của lúa non: Cốm
Sáng mát trong như sáng năm xưa.
Gió thổi mùa thu hương cốm mới
Tôi nhớ những ngày thu đã xa
Gió chớm lạnh trong lòng Hà Nội
(Đất nước- Nguyễn Đình Thi)
V.Luyện tập
-Sưu tầm và chép lại một số câu thơ,ca dao có nói đến cốm
Hà Nội mùa thu, mùa thu Hà Nội
Mùa hoa sữa về, thơm từng cơn gió
Mùa cốm xanh về, thơm bàn tay nhỏ
Cốm sữa vỉa hè, thơm bước chân qua.
(Nhớ mùa thu Hà Nội- Trịnh Công Sơn)
Hướng dẫn về nhà
-Hãy viết một đoạn văn ngắn nêu cảm nghĩ của em sau khi học xong bài "Một thứ quà của lúa non;Cốm.
-Soạn bài "Mùa xuân của tôi"
-Chuẩn bị bài "Chơi chữ"
Tiết 57: Một thứ quà của lúa non: Cốm
Chân thành cảm ơn quý thầy cô và các em học sinh