Bài 14. Một thứ quà của lúa non: Cốm

Chào mừng các thầy cô
đến dự giờ thăm lớp 7a1
Môn Văn
GV: Hoàng Thị Hạnh
Tổ: Xã hội
Trường THCS Chu Mạnh Trinh
Nhìn vào các bức hình dưới đây cho biết đó là thứ quà gì?
Tiết 57
Một thứ quà của lúa non: Cốm -Thạch Lam-
I. Tác giả
- Thạch Lam ( 1910 - 1942) sinh tại Hà Nội, tên thật là Nguyễn Tường Lân
- Là nhà văn nổi tiếng , thành viên của nhóm Tự lực văn đoàn
- Sở trường về truyện ngắn
- Phong cách văn chương: tinh tế, nhạy cảm trong việc khai thác thế giới cảm xúc , cảm giác của con người
II. Đọc hiểu khái quát văn bản
Đọc
Xuất xứ
- Rút ra từ tập tuỳ bút: "Hà Nội băm sáu phố phường" (1943).
3. Thể loại : Tuỳ bút
- Là thể văn xuôi thuộc loại ký (Bút ký) thường miêu tả ghi chép những hình ảnh sự việc mà nhà văn quan sát, chứng kiến nhưng thiên về biểu cảm và đậm chất trữ tình (gần giống với thơ)
II. Đọc hiểu khái quát văn bản
Phương thức biểu đạt:
Biểu cảm( kết hợp bình luận, miêu tả)
5. Bố cục:
Đoạn 1: Từ đầu đến..chiếc thuyền rồng"
Cảm nghĩ về nguồn gốc của cốm.
Đoạn 2: Từ "Cốm là thức quà.. nhũn nhặn"
Cảm nghĩ về giá trị của cốm.
Đoạn 3: Phần còn lại.
Bàn về cách thưởng thức cốm

III. Phân tích
Cảm nghĩ về nguồn gốc của cốm
*Cội nguồn của cốm từ lúa đồng quê
- Hương thơm của vầng lá sen trên hồ trong làn gió mùa hạ.thức quà thanh nhã và tinh khiết
- Trong cái vỏ xanh kia có một giọt sữa trắng thơm, phảng phất hương vị ngàn hoa cỏ. Dưới ánh nắng giọt sữa dần dần đông lại, bông lúa càng ngày càng cong xuống, nặng vì cái chất quý trong sạch của Trời . Các bạn có ngửi thấy.lúa non không?
=>Quan sát tinh tế, cảm nhận tài hoa
Ngôn ngữ chọn lọc, sử dụng nhiều tính từ
Cách viết nhẹ nhàng, đầy chất thơ.
Am hiểu, tự hào về cội nguồn trong sạch của cốm

III. Phân tích
Cảm xúc về nguồn gốc của cốm
*Nơi cốm nổi tiếng
-Cốm làng Vòng nổi tiếng khắp cả ba kì
- Người dân Hà Nội ngóng trông cô hàng cốm xinh xinh, áo quần gọn ghẽ, đòn gánh 2 đầu cong vút lên như chiếc thuyền rồng.
=>Hình ảnh những cô gái bán cốm duyên dáng
Cốm đã trở thành một nét đẹp của văn hoá Hà Nội.
C?m L�ng Vòng (Dịch Vọng - Cầu Giấy - HàNội
III. Phân tích
2. Cảm nghĩ về giá trị của cốm
-"Cốm là thứ quà riêng biệt của đất nước...giản dị và thanh khiết của đồng quê cỏ nội An Nam"
=>Cốm là quà tặng của đồng quê kết tinh những tinh tuý của trời đất, thiên nhiên, là đặc sản dân tộc, là thức quà quê thiêng liêng
-Dùng cốm để làm quà sêu tết.hồng cốm tốt đôi.để hạnh phúc bền lâu
-Hoà hợp tương xứng: +về màu sắc: xanh tươi - đỏ thắm
+về hương vị: thanh đạm-ngọt sắc
=>Cốm là sứ giả của tình yêu đôi lứa làm cho nhân duyên của con người thêm bền lâu.
Trân trọng, giữ gìn cốm như một nét đẹp của văn hoá dân tộc
Câu hỏi thảo luận
Thứ quà, thức quà có nghĩa khác nhau như thế nào? Qua đó em nhận xét gì về cách dùng từ của tác giả?
Trả lời:
Thứ quà: thiên về ý nghĩa phân loại, đơn thuần phân biệt cốm với các loại quà khác
Thức quà: mang ý nghĩa diễn đạt đưa cốm lên vị trí trang trọng và đặc biệt
Cách dùng từ của tác giả tinh tế và sâu sắc
III. Phân tích
3. Bàn về cách thưởng thức cốm
-Bàn về cách ăn
Cốm không phải thức quà của người vội.ăn chút ít, thong thả và ngẫm nghĩ
-Bàn về cách mua
Hỡi các bà mua hàng.hãy nhẹ nhàng mà nâng đỡ, chút chiu mà vuốt ve
=>Cốm kết tinh những tinh tuý của thiên nhiên trời đát và sự khéo léo của người
Thưởng thức cốm bằng nhiều giác quan Cảm nhận tinh tế, sâu sắc về cốm
Xem cốm như một giá trị về tinh thần thiêng liêng đáng được chúng ta trân trọng gìn giữ
Qua cách cảm nhận và lời nhắn nhủ của tác giả về cách thưởng thức cốm giúp em hiểu thêm gì về Thạch Lam?
Trả lời:
Thạch Lam là người sành cốm, sành các món ẩm thực của Hà Nội.
Ca ngợi cốm là ca ngợi một nét đẹp văn hoá truyền thống. Điều đó cho thấy tình cảm đối với dân tộc thật tinh tế và sâu sắc.
Câu hỏi thảo luận
IV. Tổng kết


1. Biện pháp nghệ thuật nào được sử dụng trong văn bản "Cốm:một thứ quà của lúa non"
A. Ngôn ngữ chọn lọc, trau chuốt, hình ảnh so sánh gợi cảm, gây ấn tượng mạnh.
B. Quan sát tinh tế, nhạy cảm, tài hoa, liên tưởng độc đáo.
C. Kết hợp nhuần nhuyễn các phương thức biểu đạt biểu cảm, miêu tả, nghị luận.
D. Cả 3 đáp án trên
Đáp án: D
2. Nội dung của văn bản "Cốm:một thứ quà của lúa non" là:
A. Cốm là một thức quà đặc sắc vì nó kết tinh nhiều vẻ đẹp: vẻ đẹp của hương vị và màu sắc đồng quê, vẻ đẹp của người chế biến, của tục lệ nhân duyên, của cách mua và thưởng thức.
B. Cốm là thứ sản vật quý, truyền thống tốt đẹp của dân tộc cần được nâng niu và gìn giữ.
C. Cả hai ý trên
Đáp án: C