Bài 14. Một thứ quà của lúa non: Cốm

CHÀO MỪNG QUÍ THẦY GIÁO, CÔ GIÁO!
D?n d? ti?t h?c Ng? van
Giâo viín: Doăn H?i Uyín

CỐM
I. Dọc- Tìm hiểu chung :
a/ Tác giả:
- Thạch Lam (1910 – 1942)
- Sinh tại Hà nội
- Là nhà văn lãng mạn trong nhóm Tự lực văn đoàn.
- Ông có sở trường về truyện ngắn và tùy bút.
1. Tác giả, tác phẩm

Tiết 57: Một thứ quà của lúa non: cốm
-Thạch Lam-

b/ Tác phẩm:
“Văn bản được trích từ tập tuỳ bút Hà Nội băm sáu phố phường (1943)
Tùy bút là một thể văn gần với bút kí, kí sự nhưng thiên về biểu cảm, thể hiện cảm xúc, suy nghĩ, tình cảm của tác giả trước các hiện tượng, các vấn đề của cuộc sống, ngôn ngữ thường giàu hình ảnh và chất trữ tình.
I. Dọc- Tìm hiểu chung :
2. Đọc, hiểu nghĩa từ khó
1. Tác giả, tác phẩm

Tiết 57: Một thứ quà của lúa non: cốm
-Thạch Lam-

3. Bố cục:
Hương thơm của vầng lá sen trên hồ trong làn gió mùa hạ.
Mùi thơm của bông lúa.
- Phương thức biểu đạt: Biểu cảm
II. Đọc, tìm hiểu chi tiết
 Tính từ miêu tả cách quan sát tinh tế, cảm nhận tài hoa, cách dẫn nhập vào bài tự nhiên gợi cảm.
1. Giới thiệu nguồn gốc của cốm
- Nguyên liệu làm cốm:
Hạt thóc nếp tươi, sữa trắng.
+ Mùi thơm mát .
+ Phảng phất hương vị ngàn hoa cỏ.
+ Chất quí trong sạch của trời.
3 phần
Phần 1: Từ “Cơn gió. . . thuyền rồng”
 Nguồn gốc của cốm.
Phần 2: Tiếp đến nhũn nhặn
Giá trị của cốm.
Phần 3: Đoạn còn lại
 Bàn về sự thưởng thức cốm.
I. Dọc- Tìm hiểu chung :

Tiết 57: Một thứ quà của lúa non: cốm
-Thạch Lam-

- Cách chế biến:
+ Người có chuyên môn.
+ Cách thức chế biến cổ truyền.
+ Sự bí mật, trân trọng, khắt khe, giữ gìn.
+ Do bàn tay các cô gái làm ra.
II. Đọc, tìm hiểu chú chi tiết
 Tính từ miêu tả cách quan sát tinh tế, cảm nhận tài hoa, cách dẫn nhập vào bài tự nhiên gợi cảm.
1. Giới thiệu nguồn gốc của cốm

 Sự yêu quí trân trọng, tự hào
 Cèm ®­îc lµm ra tõ h­¬ng vÞ thanh khiÕt cña h¹t lóa ®ång quª, tõ sù khÐo lÐo cña con ng­êi.
*N¬i lµm cèm næi tiÕng.
- Cèm lµng Vßng næi tiÕng kh¾p c¶ ba k×.
Làng vòng
I. Dọc- Tìm hiểu chung :

Tiết 57: Một thứ quà của lúa non: cốm
-Thạch Lam-

- Là thứ quà riêng biệt của đất nước, đặc sản dân tộc.
- Là quà tặng của đồng quê cho con người.
- Làm quà sêu tết.
- Góp phần cho nhân duyên tốt đẹp.
II. Đọc, tìm hiểu chú chi tiết
2. Giá trị của cốm
1. Giới thiệu nguồn gốc của cốm
I. Dọc- Tìm hiểu chung :

Tiết 57: Một thứ quà của lúa non: cốm
-Thạch Lam-

II. Đọc, tìm hiểu chú chi tiết
2. Giá trị của cốm
1. Giới thiệu nguồn gốc của cốm
 Cốm có giá trị kinh tế, giá trị văn hóa, giá trị tinh thần
 Trân trọng giữ gìn cốm như một nét đẹp văn hóa
Hai ph­¬ng diÖn:
- Hoµ hîp mµu s¾c : xanh t­¬i - ®á th¾m
Hoµ hîp h­¬ng vÞ : thanh ®¹m ngät s¾c,
Hai vÞ n©ng ®ì nhau ®Ó h¹nh phóc l©u bÒn - Sù hoµ hîp cña triÕt lý ©m d­¬ng.
- Cèm gãp phÇn cho nh©n duyªn cña con ng­êi tèt ®Ñp h¬n.
C©u hái th¶o luËn? Sù hoµ hîp t­¬ng xøng hång - Cèm ®­îc ph©n tÝch trªn nh÷ng ph­¬ng diÖn nµo ?Nªu ý nghÜa cña tôc lÖ ®ã?
I. Dọc- Tìm hiểu chung :

Tiết 57: Một thứ quà của lúa non: cốm
-Thạch Lam-

II. Đọc, tìm hiểu chú chi tiết
2. Giá trị của cốm
1. Giới thiệu nguồn gốc của cốm

- Hai phương diện:


 Cốm có giá trị kinh tế, giá trị văn hóa, giá trị tinh thần
3. Sự thưởng thức cốm
 Trân trọng giữ gìn cốm như một nét đẹp văn hóa
Ăn
Mua
- Ăn: Từng ít, thong thả, ngẫm nghĩ

- Cảm nhận được hết hương vị kết
tinh ở cốm.
- Mùi thơm phức của lúa Khứu giác.
Chất ngọt của cốm  Vị giác.
Màu xanh của cốm  Thị giác.
Cái dịu dàng thanh đạm  Sự suy tưởng.
 Bằng nhiều giác quan.
I. Dọc- Tìm hiểu chung :

Tiết 57: Một thứ quà của lúa non: cốm
-Thạch Lam-

II. Đọc, tìm hiểu chú chi tiết
2. Giá trị của cốm
1. Giới thiệu nguồn gốc của cốm
3. Sự thưởng thức cốm


 Từ láy , điệp ngữ
Là người biết trân trọng, giữ gìn giá trị tinh thần

 Bằng nhiều giác quan.
Mua :
Nhẹ nhàng nâng đỡ
chút chiu, vuốt ve
 Thanh nhã, lịch sự có văn hóa
I. Dọc- Tìm hiểu chung :

Tiết 57: Một thứ quà của lúa non: cốm
-Thạch Lam-

II. Đọc, tìm hiểu chú chi tiết
2. Giá trị của cốm
1. Giới thiệu nguồn gốc của cốm
3. Sự thưởng thức cốm
III. Tổng kết
-Bài văn là sự thể hiện thành công những cảm giác lắng đọng, tinh tế mà sâu sắc của Thạch Lam về văn hóa và lối sống của người Hà nội
- Lời văn trang trọng, tinh tế, đầy cảm xúc, giàu chất thơ.
Chọn lọc chi tiết gợi nhiều liên tưởng, kỉ niệm.
Sáng tạo trong lời văn xen kể và tả chậm rãi, ngẫm nghĩ, mang nặng tính chất tâm tình, nhắc nhở nhẹ nhàng
2. Nghệ thuật:
1. Nội dung:
I. Dọc- Tìm hiểu chung :

Tiết 57: Một thứ quà của lúa non: cốm
-Thạch Lam-

II. Đọc, tìm hiểu chú chi tiết
2. Giá trị của cốm
1. Giới thiệu nguồn gốc của cốm
3. Sự thưởng thức cốm
III. Tổng kết
2. Nghệ thuật:
1. Nội dung:
* Ghi nhớ ( SGK – trang 163)
“ Cốm là thứ quà riêng biệt của đất nước, là thức dâng của những cánh đồng lúa bát ngát xanh, mang trong hương vị tất cả cái mộc mạc, giản dị và thanh khiết của đồng quê nội cỏ”. Bằng ngòi bút tinh tế, nhạy cảm và tấm lòng trân trọng, tác giả đã phát hiện được nết đẹp văn hóa dân tộc trong thứ sản vật giản dị mà đặc sắc ấy.
I. Dọc- Tìm hiểu chung :

Tiết 57: Một thứ quà của lúa non: cốm
-Thạch Lam-

II. Đọc, tìm hiểu chú chi tiết
2. Giá trị của cốm
1. Giới thiệu nguồn gốc của cốm
3. Sự thưởng thức cốm
III. Tổng kết
2. Nghệ thuật:
1. Nội dung:
* Ghi nhớ (SGK – trang 163 )
IV. Luyện tập
Bài tập 1
Giải ô chữ: Tìm từ chìa khóa ở ô hàng dọc.
Ô chữ gồm 7 chữ cái: Tên một đặc sản ẩm thực nổi tiếng cũng là tên một ngôi làng của thủ đô Hà nội

- Để tìm được từ chìa khóa ở ô hàng dọc 2 đội lần lượt chọn một ô hàng ngang tương ứng. Mỗi ô hàng ngang sẽ ẩn chứa một chữ cái của ô chìa khóa hàng dọc.
- Nếu tìm đúng chữ ở ô số hàng ngang sẽ được 10 điểm.
- Hai đội có thể đọc từ chìa khóa ở ô hàng dọc bất cứ lúc nào. Tìm được từ chìa khóa ở ô hàng dọc sẽ được 40 điểm.
- Kết quả: Đội nào có số điểm cao hơn sẽ là đội thắng cuộc.
C
Đây là từ chỉ chung các loài thực vật ?
ộ
M
O
ả
H
T
ố
T
V
E
V
U
Từ láy chỉ lời khuyên của tác giả đối với người mua cốm ?
h
ò
á
g
n
Đ
Đây là một đồ dùng gắn liền với hình ảnh cô hàng cốm làng Vòng ?
n
V
ộ
I
á
H
Từ chỉ cách ăn của người không biết thưởng thức thứ quà đặc biệt của lúa non ?
Tính từ miêu tả hương vị của bông lúa non ?
M
Ơ
M
T
T
H
C
N
G
ọ
C
T
Màu xanh tươi của cốm được so sánh với màu này ?
H
ạ
N
ồ
G
H
N
á
C
Đ
Nơi mà người nông dân làm ra hạt thóc?
C
ố
ò
V
M
N
G
Trò chơi
Kính chào các thầy cô Chúc các em học giỏi