Bài 14. Một thứ quà của lúa non: Cốm

CHÀO MỪNG QUÍ THẦY CÔ GIÁO
D?n d? ti?t h?c Ng? van
Giáo viên: Trần Văn Đính


Trả lời:
Người bà tần tảo, chắt chiu trong cảnh nghèo khó
để dành trọn vẹn tình yêu thương cho cháu:
“ Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu ”
“Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới ”.
Tình bà cháu sâu nặng, thắm thiết: bà chăm lo
cho cháu, cháu yêu thương, kính trọng bà.
MỘT THỨ QUÀ CỦA LÚA NON : CỐM
VĂN BẢN
( Thạch Lam )

Văn bản: MỘT THỨ QUÀ CỦA LÚA NON: CỐM
( Thạch Lam )
I. Đọc – tìm hiểu chung :
1. Đọc văn bản:
2. Tìm hiểu chung:
a. Tác giả:
- Thạch Lam tên thật là Nguyễn Tường Vinh, sau đổi là Nguyễn Tường Lân.
- Sinh năm 1910 mất năm 1942.
- Ông là một cây bút tinh tế, nhạy cảm trong việc khai thác tình cảm, cảm xúc của con người.
b. Tác phẩm:
- Một thứ quà của lúa non: Cốm được trích trong tập tùy bút Hà Nội băm sáu phố phường.
- Phương thức biểu đạt: miêu tả, tự sự, biểu cảm, bình luận; nổi bật là phương thức biểu cảm.
- Các từ khó: Vòng, sêu tết, chút chiu.
Văn bản: MỘT THỨ QUÀ CỦA LÚA NON: CỐM
( Thạch Lam )
I. Đọc – tìm hiểu chung :
1. Đọc văn bản:
2. Tìm hiểu chung:
a. Tác giả:
b. Tác phẩm:
II. Đọc – hiểu văn bản:
1. Nguồn gốc của cốm:
- Cốm xuất hiện vào mùa thu “ cơn
gió mùa hạ lướt qua vừng sen trên
hồ”.
- Cốm được làm từ hạt lúa non, là
nơi lắng đọng những gì tinh túy nhất
của đất trời “ một thức quà thanh nhã
và tinh khiết ”.
- Chế biến Cốm là cả một nghệ thuật “ truyền từ đời này sang đời khác, một sự bí mật trân trọng và khắt khe giữ gìn”, nghề làm cốm ở làng Vòng đã trở thành một nét văn hóa rất riêng biệt.
=> Bằng ngôn từ giản dị, gợi cảm, giàu chất thơ tác giả đã giới thiệu về cốm một cách tự nhiên, khéo léo, tinh tế, và đầy trân trọng.
Thảo luận 3 phút: Để giới thiệu cốm, tác giả đã sử dụng những từ ngữ, hình ảnh nào? Qua đó em thấy được gì về tình cảm của tác giả dành cho cốm?
“ nhuần thấm cái hương thơm của lá, một thức quà thanh nhã và tinh khiết, một giọt sữa trắng thơm, cái chất quý trong sạch của trời, một sự bí mật trân trọng và khắt khe giữ gìn…” từ ngữ gợi cảm thể hiện sự cảm nhận tinh tế (bằng nhiều giác quan) và đầy trân trọng về cốm.
Văn bản: MỘT THỨ QUÀ CỦA LÚA NON: CỐM
( Thạch Lam )
I. Đọc – tìm hiểu chung :
II. Đọc – hiểu văn bản:
1. Nguồn gốc của cốm:
2. Giá trị đặc sắc của cốm:
- Cốm là quà tặng của đồng quê, là
đặc sản của người Hà Nội  giá trị
vật chất.
- Cốm được dùng để làm quà sêu
tết với ước mơ hôn nhân hòa hợp,
hạnh phúc lâu bền “ Hồng cốm tốt đôi… màu xanh tươi của cốm như ngọc thạch quý, màu đỏ thắm của hồng như ngọc lựu già. Một thứ thanh đạm, một thứ ngọt sắc, hai vị nâng đỡ nhau để hạnh phúc được lâu bền ”  giá trị tinh thần.
Văn bản: MỘT THỨ QUÀ CỦA LÚA NON: CỐM
( Thạch Lam )
I. Đọc – tìm hiểu chung :
II. Đọc – hiểu văn bản:
1. Nguồn gốc của cốm:
2. Giá trị đặc sắc của cốm:
3. Cách thưởng thức cốm:
- Ăn cốm phải thong thả, từ
tốn và ngẫm nghĩ.
- Cốm phải được gói trong lá
sen.
=> Thưởng thức cốm là cả một nghệ thuật ẩm thực mang đậm nét văn hóa của người Hà Nội.
- Tác giả rất đỗi trân trọng món quà vừa dân dã vừa cao quý mà thiên nhiên ban tặng “ hãy nhẹ nhàng mà nâng đỡ, chút chiu mà vuốt ve ”.

Văn bản: MỘT THỨ QUÀ CỦA LÚA NON: CỐM
( Thạch Lam )
I. Đọc – tìm hiểu chung
II. Đọc – hiểu văn bản:
III. Tổng kết:
1. Nội dung:
Văn bản giới thiệu Cốm, một sản vật giản dị, một nét đẹp văn hóa đặc sắc của người Hà Nội nói riêng và của dân tộc Việt Nam nói chung.
2. Nghệ thuật:
Ngôn từ giản dị, cách diễn đạt cô đúc, nhẹ nhàng, gợi cảm, giàu chất thơ thể hiện tấm lòng trân trọng, yêu quý những giá trị văn hóa của dân tộc .

Văn bản: MỘT THỨ QUÀ CỦA LÚA NON: CỐM
( Thạch Lam )
I. Đọc – tìm hiểu chung
II. Đọc – hiểu văn bản:
III. Tổng kết:
IV. Luyện tập:
1. Đọc diễn cảm đoạn “ Cơn gió mùa hạ….trong
sạch của trời.”
2. Quê hương Bạc Liêu có sản vật nào nổi tiếng ?
Hướng dẫn học bài:
a. Bài cũ:
- Nhớ các thông tin về tác giả, tác phẩm.
- Nắm nội dung vừa tìm hiểu trong bài.
- Sưu tầm các câu ca dao, thơ nói về cốm.
b. Bài mới:
- Đọc kỹ và phân tích các ví dụ trong bài Chơi chữ theo câu hỏi hướng dẫn ở sgk.
- Dự kiến giải các bài tập.
Giờ học đến đây là kết thúc
Xin trân trọng cảm ơn!