Bài 14. Một thứ quà của lúa non: Cốm

Nhiệt liệt chào mừng
các thầy giáo - cô giáo
về dự giờ Môn Ngữ văn
? Những tình cảm nào của người chiến sỹ được thể hiện trong bài thơ " Tiếng gà trưa" của Xuân Quỳnh :
A. Hoài niệm tuổi thơ.
B. Tình bà cháu.
C. Tình quê hương đất nước.
D. Cả A, B, C đều đúng.
kiểm tra bài cũ
TIẾT 57
MỘT THỨ QUÀ CỦA LÚA NON: CỐM
(Thạch Lam)
Ti?t 71- Van b?n: M?T TH? QU� C?A L�A NON: C?M
(Th?ch Lam)
I. GIỚI THIỆU CHUNG
1. Tác giả:
- Thạch Lam (1910-1942) ,Tên khai sinh là Nguyễn Tường Vinh
- Quê: Hà Nội.
- Là nhà văn nổi tiếng , có sở trường về truyện ngắn, tùy bút.
- Lối văn nhẹ nhàng, tình cảm, sâu lắng.
2. Tác phẩm:
* Xuất xứ:
Văn bản “Một thứ quà của lúa non: Cốm” rút từ tập “Hà Nội băm sáu phố phường”.

* Thể loại:
Tùy bút:
Một thể văn xuôi gần với bút kí, kí sự ở yếu tố ghi chép, miêu tả những hình ảnh , sự việc mà nhà văn quan sát, chứng kiến. Tuy nhiên, tuỳ bút thiên về biểu cảm, chú trọng tình cảm, cảm xúc, suy nghĩ của tác giả. Ngôn ngữ tùy bút thường giàu hình ảnh và chất trữ tình.
* Phương thức biểu đạt: Biểu cảm, kết hợp với miêu tả, tự sự và bình luận.
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
I. GIỚI THIỆU CHUNG
2. Tác phẩm:
1. Tác giả
II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN
1. Đọc
2. Chú thích
3. Bố cục

Bố cục: 3 phần
+ Phần 1: Từ đầu – thuyền rồng: Cảm nghĩ về nguồn gốc của cốm
+ Phần 2: Tiếp – kín đáo và nhũn nhặn: Cảm nghĩ về giá trị của cốm
+ Phần 3: Còn lại: Bàn về sự thưởng thức của cốm
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
I. GIỚI THIỆU CHUNG
2. Tác phẩm: 1966
1. Tác giả (1932)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN
1. Đọc, tóm tắt
2. Chú thích
3. Bố cục: 3 phần
4. Phân tích
a. Cảm nghĩ về nguồn gốc của cốm
- Hương thơm của lá sen trong làn gió hạ lướt trên hồ
- Mùi thơm mát của bông lúa non
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
I. GIỚI THIỆU CHUNG
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
" ...khi đi qua những cánh đồng xanh, mà hạt thóc nếp đầu tiên làm trĩu thân lúa còn tươi, ngửi thấy mùi thơm mát của lúa non không ?
"Cơn gió mùa hạ lướt qua vừng sen trên hồ, nhuần thấm cái hương thơm của lá"
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
I. GIỚI THIỆU CHUNG
2. Tác phẩm: 1966
1. Tác giả (1932)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN
1. Đọc, tóm tắt
2. Chú thích
3. Bố cục: 3 phần
4. Phân tích
a. Cảm nghĩ về nguồn gốc của cốm
- Cách chế biến công phu, nhiều công đoạn và đòi hỏi sự khéo léo của con người.
- Hương thơm của lá sen trong làn gió hạ lướt trên hồ
- Mùi thơm mát của bông lúa non
->Quan sát tinh tế, ngôn ngữ chọn lọc, sử dụng nhiều, động từ, tính từ.
Sự hình thành của cốm:
- Người có chuyên môn,
- Truyền từ đời này qua đời khác,
- Bí mật trân trọng, khắt khe giữ gìn…
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
I. GIỚI THIỆU CHUNG
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
I. GIỚI THIỆU CHUNG
2. Tác phẩm: 1966
1. Tác giả (1932)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN
1. Đọc, tóm tắt
2. Chú thích
3. Bố cục: 3 phần
4. Phân tích
a. Cảm nghĩ về nguồn gốc của cốm
- Cách chế biến công phu, nhiều công đoạn và đòi hỏi sự khéo léo của con người.
- Hương thơm của lá sen trong làn gió hạ lướt trên hồ
- Mùi thơm mát của bông lúa non
->Quan sát tinh tế, ngôn ngữ chọn lọc, sử dụng nhiều, động từ, tính từ.
Sự hình thành của cốm:
- Người có chuyên môn,
- Truyền từ đời này qua đời khác,
- Bí mật trân trọng, khắt khe giữ gìn…
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
I. GIỚI THIỆU CHUNG
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
→ Cốm được làm ra từ hương vị thanh khiết của đồng quê, sự khéo léo của con người .
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
I. GIỚI THIỆU CHUNG
2. Tác phẩm: 1966
1. Tác giả (1932)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN
1. Đọc, tóm tắt
2. Chú thích
3. Bố cục: 3 phần
4. Phân tích
a. Cảm nghĩ về nguồn gốc của cốm
→ duyên dáng, lịch thiệp
→ Cốm gắn liền với vẻ đẹp duyên dáng, lịch thiệp của con người
→ Yêu quí trân trọng cội nguồn trong sạch, đẹp đẽ, giàu sắc thái dân tộc của cốm.
→ Cốm được làm ra từ hương vị thanh khiết của đồng quê, sự khéo léo của con người .
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
I. GIỚI THIỆU CHUNG
2. Tác phẩm: 1966
1. Tác giả (1932)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN
1. Đọc, tóm tắt
2. Chú thích
3. Bố cục: 3 phần
4. Phân tích
a. Cảm nghĩ về nguồn gốc của cốm
b. Cảm nghĩ giá trị của cốm
Cốm là thức quà riêng biệt của đất nước là thức dâng của những cánh đồng lúa bát ngát xanh, mang trong hương vị tất cả cái mộc mạc, giản dị và thanh khiết của đồng quê nội cỏ An Nam.
- Cốm là đặc sản dân tộc.
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
I. GIỚI THIỆU CHUNG
2. Tác phẩm: 1966
1. Tác giả (1932)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN
1. Đọc, tóm tắt
2. Chú thích
3. Bố cục: 3 phần
4. Phân tích
a. Cảm nghĩ về nguồn gốc của cốm
b. Cảm nghĩ giá trị của cốm
- Cốm là đặc sản dân tộc.
…không còn gì hợp hơn với sự vương vít của tơ hồng, thức quà trong sạch, trung thành như các việc lễ nghi. Hồng cốm tốt đôi…Và không bao giờ có hai màu lại hoà hợp hơn được nữa: màu xanh tươi của cốm như ngọc thạch quý, màu đỏ thắm của hồng như ngọc lựu già. Một thứ thanh đạm, một thứ ngọt sắc, hai vị nâng đỡ nhau để hạnh phúc được lâu bền
Câu hỏi thảo luận: Vì sao cốm có giá trị là thứ quà sêu tết?
Trả lời: Mang hương vị mộc mạc, giản dị thanh khiết → góp phần tạo nhân duyên tốt đẹp cho con người.
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
I. GIỚI THIỆU CHUNG
2. Tác phẩm: 1966
1. Tác giả (1932)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN
1. Đọc, tóm tắt
2. Chú thích
3. Bố cục: 3 phần
4. Phân tích
a. Cảm nghĩ về nguồn gốc của cốm
b. Cảm nghĩ giá trị của cốm
- Cốm là đặc sản dân tộc.
- Cốm làm quà sêu tết
 Trân trọng và giữ gìn Cốm như một vẻ đẹp văn hoá dân tộc
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
I. GIỚI THIỆU CHUNG
2. Tác phẩm: 1966
1. Tác giả (1932)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN
1. Đọc, tóm tắt
2. Chú thích
3. Bố cục: 3 phần
4. Phân tích
a. Cảm nghĩ về nguồn gốc của cốm
b. Cảm nghĩ giá trị của cốm
c. Bàn về sự thưởng thức cốm
*Thưởng thức:
+ ăn cốm
+ mua cốm
I. GIỚI THIỆU CHUNG
2. Tác phẩm: 1966
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
1. Tác giả (1932)
I. GIỚI THIỆU CHUNG
2. Tác phẩm: 1966
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
I. GIỚI THIỆU CHUNG
2. Tác phẩm:
1. Tác giả
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN
1. Đọc, tóm tắt
2. Chú thích
3. Bố cục: 3 phần
4. Phân tích
a. Cảm nghĩ về nguồn gốc của cốm
b. Cảm nghĩ giá trị của cốm
c. Bàn về sự thưởng thức cốm
*Thưởng thức:
+ Ăn cốm: từng chút ít ,thong thả và ngẫm nghĩ.
+ Mua cốm: nhẹ nhàng, nâng niu.
 Cảm nhận, giữ gìn, nâng niu trân trọng phong tục tập quán tốt đẹp vì đó là nét văn hoá ẩm thực của người Việt.
I. GIỚI THIỆU CHUNG
2. Tác phẩm:
1. Tác giả
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN
1. Đọc, tóm tắt
2. Chú thích
3. Bố cục: 3 phần
4. Phân tích
a. Cảm nghĩ về nguồn gốc của cốm
b. Cảm nghĩ giá trị của cốm
c. Bàn về sự thưởng thức cốm
- Thưởng thức cốm bằng :
+ Khứu giác : Mùi thơm phức của lúa.
+ Vị giác : Chất ngọt của cốm
+ Thị giác : màu xanh.
+ xúc giác: Tươi mát của lá
+ Sự suy tưởng: Cái dịu dàng,thanh đạm
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
I. GIỚI THIỆU CHUNG
2. Tác phẩm:
1. Tác giả
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
Tiết 71- Văn bản: chiếc lược ngà (trích)
( Nguyễn Quang Sáng)
II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN
1. Đọc, tóm tắt
2. Chú thích
3. Bố cục: 3 phần
4. Phân tích
a. Cảm nghĩ về nguồn gốc của cốm
b. Cảm nghĩ giá trị của cốm
c. Bàn về sự thưởng thức cốm
5. Tổng kết
* Ghi nhớ
+ Nghệ thuật:
- Cảm xúc tinh tế, nhẹ nhàng
- Kết hợp mêu tả, kể, bình luận
- Ngôn ngữ trong sáng, chọn lọc, đặc sắc.
+ Nội dung:
- Cốm là món quà riêng biệt của đất nước từ những cánh đồng quê.
- Ngợi ca nét đẹp văn hóa dân tộc của sản vật giản dị mà đặc sắc.
CỦNG CỐ
Câu 1: Nét đặc sắc nghệ thuật của văn bản trên là:
A. Sử dụng ngôn ngữ tinh tế, gợi cảm.
B. Lời văn nhẹ nhàng, giàu chất trữ tình, sâu lắng.
C. Kết hợp khéo léo phương thức biểu cảm với miêu tả, nghị luận.
D. Cả ba ý trên.
Câu 2: Chọn các ý nói đúng về Cốm :
A. Cốm là thức quà thanh nhã tinh khiết
B. Cốm là thứ quà hào nhoáng cầu kỳ
C. Cốm là thứ quà dân dã đậm đà bản sắc dân tộc
D. Cần phải thưởng thức cốm có văn hoá
E. Chỉ những người giàu mới biết được giá trị của cốm.
D.
A.
C.
D.
Kính chào các thầy cô Chúc các em học giỏi