Bài 14. Một thứ quà của lúa non: Cốm

chào các em học sinh thân yêu
Môn: Ngữ Văn 7
Người thực hiện: Tr?n Th? Thu Th?m
Tiết 57: Văn bản:
Một thứ quà của lúa non: cốm
( Thạch Lam)
I. Tác giả, tác phẩm:
1. Tác giả�:
- Thạch Lam (1910 - 1942), quê tại Hà Nội.
Thành viên nhóm Tự lực văn đoàn .
Thành công ở truyện ngắn và thể tuỳ bút.
Lối văn nhẹ nhàng,tình cảm, sâu lắng
2. Tác phẩm:
Xuất xứ :Một thứ quà của lúa non- rút ra từ tập tuỳ bút - Hà Nội băm sáu phố phường"( 1943)

Em hãy giới thiệu đôi nét về tác giả Thạch Lam?
Tiết 57: Văn bản:
Một thứ quà của lúa non: cốm
( Thạch Lam)
Em hiểu thế nào là tuỳ bút?
- Thể loại: Tuỳ bút
Tuỳ bút: là thể văn xuôi trữ tình bi?u c?m
- Phương thức biểu đạt:
- Biểu cảm kết hơp với miêu tả, tự sự và bình luận

Văn bản sử dụng những phương thức biểu đạt nào? Phương thức nào là chính?
II. Đọc và tìm hiểu chú thích
Tiết 57: Văn bản:
Một thứ quà của lúa non: cốm
( Thạch Lam)
- Từ đầu đến " thuyền rồng": Nguồn gốc của cốm- tinh tuý của thiên nhiên và sự khéo léo của con người.
- Từ " Cốm là thức quà riêng biệt" đến " nhũn nhặn": Ca ngợi giá trị của cốm.
- Còn lại: Bàn về sự thưởng thức cốm
Văn bản có thể chia thành mấy phần? Nêu ý chính của từng phần?

Bố cục văn bản:
Tiết 57:
Văn bản:
Một thứ quà của lúa non: cốm
( Thạch Lam)

III. Tỡm hi?u van b?n:
1. Nguồn gốc, sự hình thành của cốm
Hình ảnh, chi tiết:
-Hương thơm của lá sen trong làn gió hạ lướt trên hồ
-Mùi thơm mát của bông lúa non trên cánh đồng





Cảm xúc đầu tiên của tác giả được gợi lên từ những hình ảnh, chi tiết nào?
Tiết 57:
Văn bản:
Một thứ quà của lúa non: cốm
( Thạch Lam)

Cội nguồn của cốm: làm t? lúa đồng quê
Sự hình thành của cốm:
- người có chuyên môn,
- truyền từ đời này qua đời khác,
- bí mật trân trọng, khắt khe giữ gìn.
- Cách chế biến công phu, nhiều công đoạn và đòi hỏi sự khéo léo của con người



Tác giả lí giải cội nguồn v� s? hỡnh th�nh của cốm là gì?
Cách chế biến cốm có đơn giản không ?
Tiết 57: Văn bản:
Một thứ quà của lúa non: cốm
( Thạch Lam)
=> Như vậy cốm được sinh ra từ sự tinh tuý của thiên nhiên, đất trời và sự khéo léo của con người.




Tiết 57: Văn bản:
Một thứ quà của lúa non: cốm
( Thạch Lam)
2. Giá trị của cốm
" Cốm là thức quà riêng biệt của đất nước, là thức dâng của những cánh đồng lúa bát ngát xanh, mang trong hương vị tất cả cái mộc mạc, giản dị và thanh khiết của đồng quê nội cỏ An Nam"
- Thức quà riêng biệt - đặc sản đồng quê
- Hương vị mộc mạc, giản dị
- Kết tinh mọi thứ quí báu, thiêng liêng của quê hương, đất nước
Đọc thầm đoạn 3, tìm câu văn diễn tả khái quát nhất giá trị của cốm?
Câu văn này có ý nghĩa gì?
Tiết 57: Văn bản:
Một thứ quà của lúa non: cốm
( Thạch Lam)
* Tục lệ dùng hồng - cốm làm đồ sêu Tết:
Hoà hợp tốt đôi: Biểu trưng cho sự gắn bó, hài hoà trong tình duyên đôi lứa.
Ngoài ra, cốm còn gắn liền với tục lệ nào?Tác giả nhận xét về tục lệ này ra sao?
Tiết 57: Văn bản:
Một thứ quà của lúa non: cốm
( Thạch Lam)
- Phê phán thói chuộng ngoại, bắt chước, hào nhoáng không biết thưởng thức những sản vật cao quí, nhũn nhặn của truyền thống dân tộc
=> Cốm không chỉ có giá trị vật chất mà có giá trị văn hoá tinh thần dân tộc thiêng liêng, đậm đà.

Để nhấn mạnh giá trị văn hoá của cốm, tác giả phê phán điều gì?
Cốm có những giá trị gì?
Tiết 57: Văn bản:
Một thứ quà của lúa non: cốm
( Thạch Lam)
3. Bàn về sự thưởng thức cốm:
Ăn cốm: ăn ít, thong thả và ngẫm nghĩ - cảm nhận hương vị đồng quê tinh khiết.
=> Đây chính là cái nhìn văn hoá trong ẩm thực, một sự tinh tế sâu sắc của tác giả.
Theo tác giả ăn cốm phải như thế nào?
Tiết 57: Văn bản:
Một thứ quà của lúa non: cốm
( Thạch Lam)
Tiết 57: Văn bản:
Một thứ quà của lúa non: cốm
( Thạch Lam)
III. Tổng kết:
Nghệ thuật:
Cảm xúc tinh tế, nhẹ nhàng
Kết hợp miêu tả với kể và bình luận
Ngôn ngữ trong sáng, chọn lọc đặc sắc.
2. Nội dung:
- Cốm là thức quà riêng biệt của đất nước t? những cánh đồng lúa.
- Ngợi ca nét đẹp văn hoá dân tộc c?a sản vật giản dị mà đặc sắc.
Nét đặc sắc về nghệ thuật ?
Nội dung đặc sắc của văn bản là gì?
Hãy chọn đáp án đúng nhất
1) Đặc sắc về nghệ thuật của văn bản: "Một thứ quà của lúa non: Cốm" là gì?
A - Giọng văn tinh tế, nhẹ nhàng, thấm đẫm chất trữ tình.
B - Sử dụng nhiều biện pháp tu từ.
C - Ngôn ngữ kể chuyện tự nhiên hấp dẫn.
2) Gía trị đặc sắc của cốm thể hiện rõ nhất trong câu văn nào:
A - Cốm là thức quà riêng biệt của đất nước, là thức dâng của những cánh đồng bát ngát xanh, mang trong hương vị cái mộc mạc, giản dị và thanh khiết của đồng quê nội cỏ An Nam
B -Và không bao giờ có hai màu lại hoà hợp hơn được nữa: màu xanh tươi của cốm như ngọc thạch qúy, màu đỏ thắm của hồng như thạch lựu già.
C - Một thứ thanh đạm, một thứ ngọt sắc, hai vị nâng đỡ nhau để hạnh phúc để lâu bền.
3) Nội dung chính của văn bản: "Một thứ quà của lúa non: Cốm" là gì?
A - Ca ngợi cô gái Vòng xinh xinh gọn ghẽ.
B - Ca ngợi phong cảnh đồng quê Hà Nội.
C - Ca ngợi giá trị đặc sắc của cốm và nét đẹp, văn hoá ẩm thực Việt Nam
CỦNG CỐ