Bài 14. Mặt phẳng nghiêng

TRƯỜNG THCS BÌNH TÂN
Bài giảng Vật Lý
GV: Võ Quỳnh Hải
Khi kéo vật lên theo phương thẳng đứng cần dùng lực có cường độ như thế nào so với trọng lượng của vật?
Khi kéo vật lên theo phương thẳng đứng cần phải dùng lực có cường độ ít nhất bằng trọng lượng của vật
Hãy nêu những khó khăn trong cách kéo vật lên theo phương thẳng đứng ở hình 13.2
- Tư thế đứng không thuận lợi, dễ ngã.
- Cần tập trung lực kéo lớn (ít nhất bằng trọng lượng của vật) nên phải tập trung nhiều người để kéo vật lên..
Làm thế nào để nâng vật lên một cách dễ dàng?
Người ta sử dụng các máy cơ đơn giản.
Kể tên các loại máy cơ đơn giản thường gặp?
Các loại máy cơ đơn giản thường dùng là mặt phẳng nghiêng, đòn bẩy, ròng rọc.
Bài 14:
MẶT PHẲNG NGHIÊNG
Hình 14.1
Hình 13.2
Những người trong hình 13.2 đã kéo ống bê-tông lên bằng cách nào?
Dùng dây kéo ống bê-tông lên theo phương thẳng đứng
MẶT PHẲNG NGHIÊNG
Hình 14.1
Hình 13.2
Những người trong hình 14.1 đã kéo vật lên bằng cách nào?
Dùng một tấm ván đặt nghiêng kéo vật lên.
MẶT PHẲNG NGHIÊNG
MẶT PHẲNG NGHIÊNG
1. Đặt vấn đề:
Dùng tấm ván làm mặt phẳng nghiêng có thể làm giảm lực kéo vật lên hay không?
Muốn làm giảm lực kéo vật thì phải tăng hay giảm độ nghiêng của tấm ván?
MẶT PHẲNG NGHIÊNG
1. Đặt vấn đề:
2. Thí nghiệm:
a) Chuẩn bị:
Lực kế có giới hạn đo 2,5 - 3N
Xe lăn
Máng nhôm
Giá đỡ
MẶT PHẲNG NGHIÊNG
2. Thí nghiệm:
b) Tiến hành đo:
Bảng 14.1
Trọng lượng của vật
P = F1
Cường độ của lực kéo vật
Trọng lượng của vật
Lực kéo vật lên khi sử dụng mặt phẳng nghiêng
Lần 1
Lần 2
Lần 3
MẶT PHẲNG NGHIÊNG
2. Thí nghiệm:
b) Tiến hành đo:
B1: Đo trọng lượng của vật P = F1 và ghi kết quả vào bảng kết quả
MẶT PHẲNG NGHIÊNG
B2: Đo lực kéo vật F2 trên mặt phẳng nghiêng có độ nghiêng khác nhau:
Cầm lực kế kéo vật lên từ từ dọc theo mặt phẳng nghiêng, đọc và ghi số chỉ F2 của lực kế vào bảng.
2. Thí nghiệm:
b) Tiến hành đo:
nghiêng nhiều
Tấm nhôm nào nghiêng ít? Tấm nhôm nào nghiêng nhiều?
MẶT PHẲNG NGHIÊNG
2. Thí nghiệm:
b) Tiến hành đo:
B2: Đo lực kéo vật F2 trên mặt phẳng nghiêng có độ nghiêng khác nhau.
nghiêng ít
nghiêng nhiều
MẶT PHẲNG NGHIÊNG
2. Thí nghiệm:
b) Tiến hành đo:
B2: Đo lực kéo vật F2 trên mặt phẳng nghiêng có độ nghiêng khác nhau.
nghiêng ít
Khi giữ nguyên độ cao, tấm nhôm càng dài thì nghiêng càng nhiều hay ít?
Khi giữ nguyên độ cao, máng nhôm càng dài thì nghiêng càng ít.
MẶT PHẲNG NGHIÊNG
2. Thí nghiệm:
b) Tiến hành đo:
B2: Đo lực kéo vật F2 trên mặt phẳng nghiêng có độ nghiêng khác nhau.
Giữ nguyên độ cao kê tấm nhôm, làm thế nào để giảm độ nghiêng?
Tăng chiều dài của tấm nhôm.
h’
h
MẶT PHẲNG NGHIÊNG
Nêu một vài phương án khác giúp làm thay đổi độ nghiêng của mặt phẳng nghiêng?
Giữ nguyên chiều dài mặt phẳng nghiêng, thay đổi độ cao kê mặt phẳng nghiêng.
MẶT PHẲNG NGHIÊNG
B2: Đo lực kéo vật F2 trên mặt phẳng nghiêng có độ nghiêng khác nhau:
Lần 1: Dùng tấm nhôm có độ dài ngắn nhất
2. Thí nghiệm:
b) Tiến hành đo:
(vạch đỏ)
MẶT PHẲNG NGHIÊNG
B2: Đo lực kéo vật F2 trên mặt phẳng nghiêng có độ nghiêng khác nhau:
Lần 2: Giảm độ nghiêng của mặt phẳng nghiêng
2. Thí nghiệm:
b) Tiến hành đo:
(vạch xanh)
MẶT PHẲNG NGHIÊNG
B2: Đo lực kéo vật F2 trên mặt phẳng nghiêng có độ nghiêng khác nhau:
Lần 3: Tiếp tục giảm độ nghiêng của mặt phẳng nghiêng
2. Thí nghiệm:
b) Tiến hành đo:
(vạch vàng)
MẶT PHẲNG NGHIÊNG
b) Tiến hành đo:
B1: Đo trọng lượng của vật P = F1 và ghi kết quả vào bảng 14.1
B2: Đo lực kéo vật F2 trên mặt phẳng nghiêng có độ nghiêng khác nhau, ghi kết quả vào bảng 14.1
Lần 1: Dùng máng nhôm có độ dài ngắn nhất (vạch đỏ)
Lần 2: Giảm độ nghiêng của mặt phẳng nghiêng (vạch xanh)
Lần 3: Tiếp tục giảm độ nghiêng của mặt phẳng nghiêng (vạch vàng)
Hết giờ
5 phút
MẶT PHẲNG NGHIÊNG
MẶT PHẲNG NGHIÊNG
1. Đặt vấn đề:
2. Thí nghiệm:
3. Kết luận:
So sánh trọng lượng F1 của vật với lực kéo vật lên F2?
Trọng lượng F1 của vật lớn hơn lực kéo vật lên F2
Dùng mặt phẳng nghiêng có thể kéo vật lên với lực kéo như thế nào so với trọng lượng của vật?
Dùng mặt phẳng nghiêng có thể kéo vật lên với lực kéo nhỏ hơn trọng lượng của vật
MẶT PHẲNG NGHIÊNG
1. Đặt vấn đề:
2. Thí nghiệm:
3. Kết luận:
Dùng tấm ván làm mặt phẳng nghiêng có thể làm giảm lực kéo vật lên hay không?
Dùng tấm ván làm mặt phẳng nghiêng có thể làm giảm lực kéo vật lên.
Muốn làm giảm lực kéo vật thì phải tăng hay giảm độ nghiêng của tấm ván?
MẶT PHẲNG NGHIÊNG
1. Đặt vấn đề:
2. Thí nghiệm:
3. Kết luận:
Muốn làm giảm lực kéo vật thì phải giảm độ nghiêng của tấm ván.
Dùng mặt phẳng nghiêng có thể kéo (đẩy) vật lên với lực kéo …………...trọng lượng của vật.
MẶT PHẲNG NGHIÊNG
Mặt phẳng càng nghiêng ít, thì lực cần để kéo vật trên mặt phẳng đó càng ………
lớn hơn
lớn

nhỏ
nhỏ hơn
MẶT PHẲNG NGHIÊNG
1. Đặt vấn đề:
2. Thí nghiệm:
3. Kết luận:
4. Vận dụng:
C3:
Nêu hai ví dụ về sử dụng mặt phẳng nghiêng.
MẶT PHẲNG NGHIÊNG
C3:
MẶT PHẲNG NGHIÊNG
C3:
C4: Tại sao đi lên dốc càng thoai thoải, càng dễ dàng hơn?
MẶT PHẲNG NGHIÊNG
1. Đặt vấn đề:
2. Thí nghiệm:
3. Kết luận:
4. Vận dụng:
MẶT PHẲNG NGHIÊNG
C4.
MẶT PHẲNG NGHIÊNG
C4: Tại sao đi lên dốc càng thoai thoải, càng dễ dàng hơn?
MẶT PHẲNG NGHIÊNG
C5: Ở hình 14.3, chú Bình đã dùng một lực 500N để đưa một thùng phuy nặng 2000N từ mặt đất lên xe ôtô. Nếu sử dụng tấm ván dài hơn thì chú Bình sẽ dùng lực nào thì có lợi nhất trong các lực sau:
a) F = 2000N
b) F > 500N
c) F < 500N
d) F = 500N
Vì khi dùng tấm ván dài hơn thì độ nghiêng của tấm ván giảmlực đẩy giảm
MẶT PHẲNG NGHIÊNG
Củng cố:
Dùng mặt phẳng nghiêng có thể kéo (đẩy) vật lên với lực kéo ......................................
Mặt phẳng càng nghiêng ít, thì lực cần để kéo vật trên mặt phẳng đó càng ………
Mặt phẳng càng nghiêng nhiều, thì lực cần để kéo vật trên mặt phẳng đó càng ………
nhỏ hơn trọng lượng của vật
lớn
nhỏ
MẶT PHẲNG NGHIÊNG
CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT:
Các kim tự tháp của Ai Cập được xây dựng cách đây hơn 2000 năm, là một trong những kỳ quan của nhân loại. Trong số các kim tự tháp này, có “Kim tự tháp Lớn” cao 138m, được xây dựng bằng hơn 2 300 000 tảng đá, mỗi tảng nặng khoảng 25 000N. Trong hình 14.4, hoạ sĩ tưởng tượng cảnh những người nô lệ dùng mặt phẳng nghiêng để kéo những tảng đá khổng lồ lên xây kim tự tháp.
Hình 14.4
MẶT PHẲNG NGHIÊNG
Dao, mũi khoan có thể xoáy dễ dàng vào sâu trong gỗ, chiếc kích xe ôtô có trục xoắn ốc, có thể nâng dần xe nặng hàng mấy tấn lên từng nấc một cách dễ dàng.
Hãy chứng tỏ mũi khoan, chiếc đinh vít, kích ôtô là một loại mặt phẳng nghiêng?
MẶT PHẲNG NGHIÊNG
Dùng một tờ giấy hình tam giác vuông có dạng mặt phẳng nghiêng và quấn quanh một chiếc bút chì như hình vẽ 14.1 để được vít 2. Đặt thẳng đứng hình 2 để có dạng cái đinh vít, mũi khoan, trục xoắn ốc (3). Vậy chúng chẳng phải là mặt phẳng nghiêng đó sao.
1
2
3
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ:
MẶT PHẲNG NGHIÊNG
- Học bài.
- Trả lời lại các câu C trong SGK.
- Làm BT 14.1 đến 14.4 SBT.
- Chuẩn bị bài mới: ĐÒN BẨY.
+ Tìm hiểu cấu tạo của đòn bẩy.
+ Xem Thí nghiệm, tìm hiểu đòn bẩy giúp con người làm việc dễ dàng hơn như thế nào?
+ Tìm được một số thí dụ sử dụng đòn bẩy trong cuộc sống.