Bài 14. Chuẩn mực sử dụng từ

Kiểm tra bài cũ
Cõu 1: Thế nào là chơi ch?? Tác dụng của chơi ch?? Vớ d??
Dỏp ỏn:
Chơi ch? là lợi dụng đặc sắc về âm, về
nghĩa của từ ng? để tạo sắc thái dí dỏm, hài hước,.làm câu van hấp dẫn và thú vị.
VD: Khi di cua ng?n, khi v? cung cua ng?n.

Cõu 2: Có mấy lối chơi ch?? Cho VD m?t l?i choi ch? v� phõn tớch.
- Dùng từ ng? đồng âm;
- Dùng lối nói trại âm (gần âm);
- Dùng cách điệp âm;
- Dùng lối nói lái;
- Dùng từ trái nghĩa, đồng nghĩa, gần nghĩa
Tiết 59:
Chuẩn mực sử dụng từ
I-Sử dụng từ đúng âm, đúng chính tả
Ví dụ.
- M?t s? ngu?i sau m?t th?i gian dựi d?u v�o l�m an, nay dó kh?m khỏ.
Em bộ dó t?p t? bi?t núi.
Dú l� nh?ng kho?ng kh?c sung su?ng nh?t trong d?i em.

? Các từ in đậm trong nh?ng câu trờn sai âm, sai chính tả nhu th? n�o? Việc viết sai như vậy nguyên nhân từ đâu? Em hãy sửa lại cho đúng?

Dỏp ỏn:

-dùi?vùi :sai phụ âm đầu
-tập tẹ?bập bẹ :sai và lẫn lộn các từ gần âm
-khoảng khắc ? khoảnh khắc :sai vỡ lẫn lộn các từ gần âm
II- Sö dông tõ ®óng nghÜa :
VÝ dô :
-Đất nước ta ngày càng sáng sủa.
-Ông cha ta đã để lại cho chúng ta những câu tục ngữ cao cả để chúng ta vận dụng trong thực tế.
Con người phải biết lương tâm.

? C¸c tõ in ®Ëm trong những c©u trên dïng sai như thế nào? Vì sao?
( ch­a n¾m ch¾c ngữ ph¸p , kh«ng ph©n biÖt tõ ®ång nghÜa , gÇn nghÜa  kh«ng hiÓu ®óng nghÜa cña tõ)
Sai Söa
+s¸ng sña  t­¬i ®Ñp
+cao c¶  s©u s¾c
+biÕt  cã
III-Sử dụng từ đúng tính chất ng? pháp của từ
* Ví dụ:
- Nu?c son l�m cho d? v?t thờm h�o quang.
- An m?c c?a ch? th?t l� gi?n d?.
B?n gi?c dó ch?t v?i nhi?u th?m h?i: mỏu ch?y th�nh sụng ? b?n Ninh Ki?u, thõy ch?t d?y n?i ? Tu? D?ng, Tr?n Hi?p ph?i bờu d?u, Lý Khỏnh ph?i b? m?ng.
D?t nu?c ph?i gi�u m?nh th?c s? ch? khụng ph?i l� s? gi? t?o ph?n vinh.

? Các từ in đậm trong nh?ng câu trờn đây dùng sai nhu th? n�o? Nguyên nhân?S?a l?i cho dỳng.

Sai Sửa
+hào quang ? hào nhoáng
+an m?c ? cỏch an m?c
+nhiều thảm hại ? nhiều cảnh tượng thảm bại
+giả tạo phồn vinh?phồn vinh giả tạo
IV-Sử dụng từ đúng sắc thái biểu cảm, hợp phong cách
*VD:
-Quân Thanh do Tôn Sĩ Nghị lãnh đạo sang xâm lược nước ta.
-Con hổ dùng nhưng cái vuốt nhọn hoắt cấu vào người, vào mặt Viên.Nhưng Viên vẫn rán sức quần nhau với chú hổ.

Sai Sửa
+lãnh đạo ? cầm đầu
+chú hổ ? nó

? Gi?i nghĩa các từ ?
(lãnh đạo : đứng đầu các tổ chức hợp pháp chính danh -sắc thái tôn trọng
Cầm đầu: đứng đầu các tổ chức phi pháp , phi nghĩa-sắc thái khinh bỉ ,coi thường)
V-Không lạm dụng từ địa phương ,từ Hán Việt.
? Hãy kể một số từ địa phương mà em biết?
VD : thỡa ? muỗng
Bao diêm ?hộp quẹt

? Trong trường hợp nào thỡ không nên dùng từ địa phương? Tại sao không nên lạm từ Hán Việt ?

Dỏp ỏn:
- Trong các tỡnh huống giao tiếp trang trọng, trong các van bản chuẩn mực hành chính không nên dùng từ địa phương
- Trong giao tiếp thông thường không nên lạm dụng từ Hán Việt

Ghi nh?:
Khi s? d?ng t? ph?i chỳ ý:
- S? d?ng t? dỳng õm, dỳng chớnh t?.
- Sử dụng từ đúng nghĩa :
- S? dụng từ đúng tính chất ng? pháp của từ
-Sử dụng từ đúng sắc thái biểu cảm, hợp v?i tỡnh hu?ng giao ti?p.
- Không lạm dụng từ địa phương ,từ Hán Việt.

Luy?n t?p:
Phân biệt:
- Bải hoải : Mỏi nhức chân tay
- Bại hoại: Phá hoại , làm xấu đi

Hướng dẫn về nhà

- Học thuộc ghi nhớ sgk
- Làm bài tập.Chuẩn bị: Ôn tập van biểu cảm.