Bài 14. Chuẩn mực sử dụng từ

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ ĐẾN DỰ GIỜ LỚP 7/7
Giáo viên dạy: LÊ THỊ HỒNG THẮM
Câu 1: Thế nào là chơi chữ ? Nêu các lối chơi chữ
thường gặp? ( 8 điểm)
Câu 2: Tác giả sử dụng lối chơi chữ nào trong câu
văn sau ? (2 điểm)
Cô Xuân đi chợ Hạ, mua cá thu về, chợ hãy còn đông.
Dùng cách điệp âm.
Dùng lối nói lái.
Dùng từ trái nghĩa.
Dùng từ gần nghĩa.



KIỂM TRA BÀI CŨ
D.Dùng từ gần nghĩa.
=> Dòng sông bên lở bên bồi
Bên lở thì đục bên bồi thì trong.
( Ca dao)
Dòng xông bên lở bên bồi
Bên lở thì đục bên bồi thì trong.
Em hãy cho biết trong câu ca dao sau đây đã dùng
sai từ nào, vì sao?
Tuần 16
Tiết 61 Tiếng Việt
CHUẨN MỰC SỬ DỤNG TỪ
Các từ in đậm trong những câu sau đây dùng sai như
thế nào?
Một số người sau một thời gian dùi đầu vào làm ăn,
nay đã khấm khá.
- Em bé đã tập tẹ biết nói .
Đó là những khoảng khắc sung sướng nhất trong
đời em.
Xác định từ sai , nêu lí do sai và chữa lỗi dùng từ trong các ví dụ sau:

a) Qua bao gian khổ, cuối cùng nhân dân ta cũng dành
được độc lập.
=> Qua bao gian khổ, cuối cùng nhân dân ta cũng giành
được độc lập.
b) Con cá gô, ở trong gổ, nhảy gồ gồ.
=> Con cá rô, ở trong rổ, nhảy rồ rồ.
Các từ in đậm trong những câu sau đây dùng sai như
thế nào? Hãy thay những từ ấy bằng các từ thích hợp.
- Đất nước ta ngày càng sáng sủa.
- Ông cha ta đã để lại cho chúng ta những câu tục ngữ
cao cả để chúng ta vận dụng trong thực tế.
- Con người phải biết lương tâm.
"Ch? t?ch H? Chớ Minh (1890-1969),
lónh t? vi d?i c?a nhõn dõn v� cỏch m?ng
Vi?t Nam, l� nh� tho, nh� van l?n, anh hựng gi?i phúng dõn t?c, doanh nhõn van húa th? gi?i".
Một bạn giới thiệu về Bác Hồ như sau :
Theo em, bạn ấy đã dùng sai từ nào? Hãy
chữa lại cho đúng.
Doanh nhân => danh nhân
Các từ in đậm trong những câu sau đây dùng sai như thế nào ? Hãy tìm cách chữa lại cho đúng.
- Nước sơn làm cho đồ vật thêm hào quang.
- Ăn mặc của chị thật là giản dị.
Bọn giặc đã chết với nhiều thảm hại : máu chảy
thành sông ở Ninh Kiều, thây chất đầy nội ở Tụy
Động, Trần Hiệp phải bêu đầu, Lí Khánh phải
bỏ mạng.
- Đất nước phải giàu mạnh thực sự chứ không phải
là sự giả tạo phồn vinh.
Cho câu văn sau :

Khuyên bảo của mẹ làm cho em cảm thấy vô cùng biết ơn.

Hãy chỉ ra chỗ sai về tính chất ngữ pháp của từ và chữa lại
cho đúng.
-> Lời khuyên bảo của mẹ làm cho em cảm
thấy vô cùng biết ơn.


Quân Thanh do Tôn Sĩ Nghị lãnh đạo sang xâm lược nước ta.
- Con hổ dùng những cái vuốt nhọn hoắt
cấu vào người, vào mặt Viên […]. Nhưng
Viên vẫn rán sức quần nhau với chú hổ.
(Dẫn theo Nguyễn Đức Dân)
Giáo sư tiến sĩ, nhà giáo ưu tú
Nguyễn Đức Dân
CHÚ GIỐNG CON BỌ HUNG
Một đơn vị bộ đội trên đường hành quân đến Quảng Bình,
vào nghỉ tại nhà một ông cụ. Cụ già hỏi thăm từng chiến sĩ
và chăm chú nhìn vào một chiến sĩ da ngăm đen, rồi nói
một cách rất tự nhiên:
Chú này giống con bọ hung.
Người chiến sĩ là dân Bắc Bộ, không hiểu tiếng địa phương,
lấy làm bối rối.
Sau đó mới hiểu ý nghĩa của câu nói ấy là :
“Chú này rất giống con của bố”.

Hãy tìm từ Hán Việt trong ví dụ sau ? Việc
dùng từ Hán Việt như thế có hợp lí không ?
Vì sao?
Huynh muội nào phải người xa
Cùng chung bác mẹ một nhà cùng thân
Yêu nhau như thể tay chân
Huynh muội hòa thuận hai thân vui vầy.
*GHI NHỚ
Khi sử dụng từ phải chú ý:
Sử dụng từ đúng âm, đúng chính tả ;
Sử dụng từ đúng nghĩa ;
Sử dụng từ đúng tính chất ngữ pháp của từ ;
Sử dụng từ đúng sắc thái biểu cảm, hợp với
tình huống giao tiếp ;
- Không lạm dụng từ địa phương, từ Hán Việt.
Hãy tìm những từ dùng sai chuẩn mực trong mỗi
ví dụ sau, cho biết đã vi phạm chuẩn mực nào và
chữa lại cho đúng ?
CÂU HỎI THẢO LUẬN
Gia đình bạn Nam sống bằng nghề mần ruộng.
=> Lạm dụng từ địa phương
Em cảm thấy băn khoăn mỗi khi thấy hoa phượng nở
báo hiệu mùa hè đến.
=> Dùng từ không đúng nghĩa
3. Để đền đáp công ơn của bố mẹ và thầy cô, chúng em
phải cố gắn học tập.
=> Dùng từ sai âm, sai chính tả
4. Bà của An đã chết ngày hôm qua.
=> Dùng từ sai sắc thái biểu cảm
Gia đình bạn Nam sống bằng nghề làm ruộng.
2. Em cảm thấy bâng khuâng mỗi khi thấy hoa phượng nở
báo hiệu mùa hè đến.
3. Để đền đáp công ơn của bố mẹ và thầy cô, chúng em
phải cố gắng học tập.
4. Bà của An đã mất ngày hôm qua.



Chữa lại câu sai:
Sử dụng từ
đúng âm,
đúng chính tả
Sử dụng từ
đúng nghĩa
Sử dụng từ đúng
tính chất ngữ pháp
của từ ;
Sử dụng từ đúng
sắc thái biểu cảm,
hợp với
tình huống giao tiếp
Không lạm dụng
từ địa phương,
từ Hán Việt.
CHUẨN MỰC SỬ DỤNG TỪ
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC:
Học thuộc ghi nhớ, xem lại các bài tập ở SGK.
Phát hiện các lỗi trong bài viết của mình.
Viết một đoạn văn ngắn trong đó sử dụng chính
xác 3 từ cụ thể.
Soạn bài mới : Ôn tập văn biểu cảm
+ Đọc lại các văn bản theo yêu cầu;
+ Phân biệt văn biểu cảm với văn tự sự và miêu tả;
+ Trả lời các câu hỏi SGK.
BUỔI HỌC KẾT THÚC XIN CHÚC SỨC KHỎE THẦY CÔ VÀ CÁC EM!
TRÂN TRỌNG KÍNH CHÀO !