Bài 14. Chơi chữ

TRÂN TRỌNG KÍNH CHÀO QÚI THẦYCÔ
CÙNG CÁC EM HỌC SINH THÂN MẾN !
GV:TRƯƠNG THỊ KIM CUONG
Tuần15:
Tiết 59:

BÀI : CHƠI CHỮ
Bài tập tìm hiểu 1:
Đọc bài ca dao và trả lời câu hỏi:
Bà già đi chợ Cầu Đông
Bói xem một quẻ có chồng lợi chăng?
Thầy bói xem quẻ nói rằng:
Lợi thì có lợi nhưng răng không còn.
(Ca dao)

lợi 1
Lợi 2
lợi3
1. Trùng trục như con bò thui
Chín mắt, chín mũi, chín đuôi, chín đầu



Bài tập tìm hiểu 2:
Chín
chín
chín
chín
? Chơi chữ bằng cách dùng từ đồng âm


2. Sánh với Na-va "ranh tướng" Pháp
Tiếng tăm nồng nặc ở Đông dương
(Tú Mỡ)





* Ranh tướng: Tướng ranh mảnh, ý mỉa mai.
* Danh tướng: Tướng giỏi được lưu danh.
"Ranh tướng"
Chơi chữ dựa trên cách dùng lối nói trại âm
(gần âm)
3.Mênh mông muôn mẫu một màu mưa

Mỏi mắt miên man mãi mịt mờ.

(Tú Mỡ)
M
M
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
? Chơi chữ bằng cách dùng điệp âm
m

4. Con cá đối bỏ trong cối đá
Con mèo cái nằm trên mái kèo






cá đối
cối đá
mèo cái
mái kèo
? Chơi chữ bằng cách nói lái
5. Ngọt thơm sau lớp vỏ gai
Quả ngon lớn mãi cho ai đẹp lòng
Mời cô mời bác ăn cùng
Sầu riêng mà hoá vui chung trăm nhà


Sầu riêng
vui chung
? Chơi chữ bằng cách dùng từ trái nghĩa



6. Chàng Cóc ơi ! Chàng Cóc ơi !
Thiếp bén duyên chàng có thế thôi
Nòng nọc đứt đuôi từ đây nhé
Ngàn vàng khôn chuộc dấu bôi vôi
(Hồ Xuân Hương)

Chàng Cóc
Chàng Cóc
bén
chàng
chuộc
Nòng nọc
Chơi chữ bằng cách dùng các từ
cùng trường nghĩa
Bài 2/165:
Mỗi câu sau đây có những tiếng nào chỉ
sự vật gần gũi nhau?
Cách nói này có phải chơi chữ không ?
-Trời mưa đất thịt trơn như mỡ , dò đến hàng
nem chả muốn ăn.
- Bà đồ Nứa , đi võng đòn tre , đến khóm trúc ,
thở dài hi hóp.
thịt
nứa
tre
trúc
=>Trong câu này tác giả vừa chơi chữ gần nghĩa,
vừa chơi chữ đồng âm.
mỡ
dò
hóp
nem chả
Bài 4/166:Thảo luận:
Năm 1946, bà Hằng Phương biếu Bác Hồ một
gói cam, Bác Hồ đã làm một bài thơ để tỏ lòng biết ơn như sau:
" Cảm ơn bà biếu gói cam
Nhận thì không đúng từ làm sao đây ?
Ăn quả nhớ kẻ trồng cây,
Phải chăng khổ tận đến ngày cam lai ?"
=>Lối chơi chữ dùng từ đồng âm.
cam
cam
Củng cố:
Điền từ thích hợp vào chỗ trống:
- Chơi chữ là lợi dụng những nét .....
về .. về ... của từ ngữ.

Tác dụng:
Tạo sắc thái ...... , ....... , làm cho
câu văn ...... , ..... .

đặc sắc
âm
nghĩa
dí dỏm
hài hước
hấp dẫn
thú vị
Học ở nhà:
1/ Sưu tầm một số cách nói chơi chữ có
trong sách báo.
2/ Học phần ghi nhớ trang 164, 165.
3/ Xem trước bài:
"- Làm thơ lục bát
- Thử làm một bài thơ lục bát
khoảng bốn câu ".
RẤT MONG SỰ GÓP Ý
CHÂN THÀNH CỦA QÚI TH?Y CÔ !
Giúp học sinh:
- Hiểu thế nào là chơi chữ
- Biết các dạng chơi chữ.
- Ứng dụng chơi chữ trong cách viết văn, đời sống hằng ngày.
-Tránh chơi chữ với dụng ý xấu.