Bài 14. Chơi chữ

TIẾT 58:CHƠI CHỮ
I.THẾ NÀO LÀ CHƠI CHỮ ?
1.Bài tập
Bà già đi chợ Cầu Đông,
Bói xem một quẻ lấy chồng lợi chăng?
Thầy bói xem qủe nói rằng:
Lợi thì có lợi nhưng răng không còn.
(Ca dao)
Lợi (1): Nghĩa là thuận lợi, lợi lộc.
Lợi (2-3): phần thịt bao quanh răng
->Hiện tượng từ đồng âm.
->Tạo ra sự châm biến,hài hước, hóm hỉnh.
=>Chơi chữ
2.Ghi nhớ
TIẾT 58:CHƠI CHỮ
Bài tập
a.Sánh với Na-va “ranh tướng” Pháp
Tiếng tăng nồng nặc ở Đông Dương.
(Tú Mỡ)
b. Mênh mông muôn mẫu một màu
Mỏi mắt miên man mãi mịt mờ.
(Tú Mỡ)
c.Con cá đối bỏ trong cối đá,
Con mèo cái nằm trên mái kèo,
Trách cha mẹ em nghèo, anh nỡ phụ duyên em.
(Ca dao)
d.Ngọt thơm sau lớp vỏ giai,
Quả ngon lớn mãi cho ai đẹp lòng.
Mời cô mời bác ăn cùng,
Sầu riêng mà hóa vui chung trăm nhà
TIẾT 58:CHƠI CHỮ
I.THẾ NÀO LÀ CHƠI CHỮ ?
II.CÁC LỐI CHƠI CHỮ
1.Bài tập
a.Sánh với Na-va “ranh tướng” Pháp
Tiếng tăng nồng nặc ở Đông Dương.
(Tú Mỡ)
-ranh tướng -> ‘danh tướmg”
->Tác giả dùng cách viết trại âm
b. Mênh mông muôn mẫu một màu
Mỏi mắt miên man mãi mịt mờ.
(Tú Mỡ)
->Điệp phụ âm đầu m
->Tạo ra âm hưởng kéo dài cho câu thơ.
=>Chơi chữ bằng cách điệp âm
TIẾT 58:CHƠI CHỮ
I.THẾ NÀO LÀ CHƠI CHỮ
II.CÁC LỐI CHƠI CHỮ
1.Bài tập
a.Chơi chữ bằng cách viết trại âm
b.Chơi chữ bằng cách điệp âm
c.Con cá đối bỏ trong cối đá,
Con mèo cái nằm trên mái kèo,
Trách cha mẹ em nghèo, anh nỡ phụ duyên em.
(Ca dao)
Cá đối – cối đá
Con mèo –cài kèo
-Tránh tráo phụ âm đầu và phần vần giữa các tiếng
=>chơi chữ bằng cách nói lái, nói chệch
c.chơi chữ bằng cách nói lái, nói chệch
TIẾT 58:CHƠI CHỮ
I.THẾ NÀO LÀ CHƠI CHỮ
II.CÁC LỐI CHƠI CHỮ
1.Bài tập
a.Chơi chữ bằng cách viết trại âm
b.Chơi chữ bằng cách điệp âm
d.Ngọt thơm sau lớp vỏ giai,
Quả ngon lớn mãi cho ai đẹp lòng.
Mời cô mời bác ăn cùng,
Sầu riêng mà hóa vui chung trăm nhà
c.chơi chữ bằng cách nói lái, nói chệch
=>Chơi chữ bằng cách dùng từ trái nghĩa.
d.Chơi chữ bằng cách dùng từ trái nghĩa
2.Ghi nhớ (SGK)
TIẾT 58:CHƠI CHỮ
I.THẾ NÀO LÀ CHƠI CHỮ
II.CÁC LỐI CHƠI CHỮ
III.LUYỆN TẬP
II.CÁC LỐI CHƠI CHỮ
Bài tập 1
Chẳng phải liu điu cúng giống nhà,
Rắn đầu biếng học chẳng ăn ai.
Thẹn đèn hổ lửa đau lòng mẹ,
Nay thét mai gầm rát cổ cha.
Ráo mép chỉ quen phường nói dối,
Lằn lưng cam chịu dấu roi tra.
Từ nay Trâu Lỗ chăm nghề học,
Kẻo hổ mang danh tiếng thế gian
(Lê Quý Đôn)
Chẳng phải liu điu cúng giống nhà,
Rắn đầu biếng học chẳng ăn ai.
Thẹn đèn hổ lửa đau lòng mẹ,
Nay thét mai gầm rát cổ cha.
Ráo mép chỉ quen phường nói dối,
Lằn lưng cam chịu dấu roi tra.
Từ nay Trâu Lỗ chăm nghề học,
Kẻo hổ mang danh tiếng thế gian
(Lê Quý Đôn)
TIẾT 58:CHƠI CHỮ
I.THẾ NÀO LÀ CHƠI CHỮ ?
II.CÁC LỐI CHƠI CHỮ
III.LUYỆN TẬP
Bài tập 1
Bài tập 2
-Trời mưa đất thịt trơn như mỡ, dò đến hàng nem chả muốn ăn.
-Bà đồ Nứa, đi võng đòn tre, đến khóm trúc, thở dài hi hóp.
->thịt,mỡ, giò, nem, chả
->Nứa, tre, trúc.
Bài tập 3
Cảm ơn bà biéu gói cam,
Nhận thì không đúng, từ làm sao đây?
Ă quả nhớ kẻ trồng cây,
Phải chăng khổ tận đến ngày cam lai?
-Sử dụng từ đồng âm: Cam