Bài 13. Tiếng gà trưa

1
2
KIỂM TRA BÀI CŨ

3
* Hai bài thơ “ Cảnh khuya” và “Rằm tháng giêng”lộng lẫy ánh trăng nhưng lại ra đời giữa lúc kháng chiến gian khổ. Điều đó cho em thấy được vẻ đẹp nào trong tâm hồn và phong cách sống của Bác Hồ?

- Tâm hồn nhạy cảm, yêu thiên nhiên và trân trọng những vẻ đẹp của tạo hoá, đặc biệt là ánh trăng.
- Phong cách sống lạc quan, giàu chất nghệ sĩ.

KIỂM TRA BÀI CŨ:
4
5
Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA (tiết1)
(Xuân Quỳnh)
6
I. Giới thiệu chung:
1. Tác giả:
7
8
Tuần:13 Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA (tiết1)
Tiết: 51 (Xuân Quỳnh)
I. Giới thiệu chung:
1. Tác giả:
- Xuân Quỳnh ( 1942 – 1988 ) quê ở Hà Đông- Hà Nội, là nhà thơ trưởng thành trong thời chống Mĩ.
- Thơ Xuân Quỳnh giản dị, tinh tế mà sâu sắc thường viết về tình cảm gần gũi, bình dị, biểu lộ những rung cảm chân thành những khát vọng cao đẹp.

2. Tác phẩm:

9
10
Tuần:13 Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA (tiết1)
Tiết: 51 (Xuân Quỳnh)
I. Giới thiệu chung:
1. Tác giả:
- Xuân Quỳnh ( 1942 – 1988 ) là nhà thơ trưởng thành trong thời chống Mĩ.
- Thơ Xuân Quỳnh giản dị, tinh tế mà sâu sắc thường viết về tình cảm gần gũi, bình dị, biểu lộ những rung cảm chân thành những khát vọng cao đẹp.

2. Tác phẩm:
- Bài thơ trích từ tập thơ “Hoa dọc chiến hào” (1968) - tập thơ đầu tay của tác giả.
11
Tiếng gà trưa
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
“Cục...cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ

Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng
Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng
Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt (1) !
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng

Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp
12
Tiếng gà trưa
Cứ hàng năm hàng năm
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối (2)
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới

Ôi cái quần chéo go (3)
Ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh trúc bâu (4)
Đi qua nghe sột soạt.
Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng

Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ.

(Xuân Quỳnh)
13
Tiếng gà trưa

Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
“Cục...cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ

Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng

Ôi cái quần chéo go
Ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt.
Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng

Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ.
Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng
Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt !
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng

Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp
Cứ hàng năm hàng năm
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới
14
Thơ ngũ ngôn có hai loại chính
- Thể ngũ ngôn tứ tuyệt: có nguồn gốc từ Trung Quốc. Hạn định về số câu số chữ trong bài (mỗi bài có 4 câu, mỗi câu có 5 chữ).
- Thể ngũ ngôn có nguồn gốc từ Việt Nam từ thể hát dặm Nghệ Tĩnh và vè dân gian. Không hạn định về số câu, số chữ.
15
MẠCH CẢM XÚC CỦA BÀI THƠ
gợi về những kỉ niệm tuổi thơ
- Trên đường hành quân, người chiến sĩ chợt nghe tiếng gà nhảy ổ
tiếng gà đi vào cuộc chiến đấu với người chiến sĩ khắc sâu thêm tình cảm quê hương, đất nước.
16
BỐ CỤC CỦA BÀI THƠ
BÀI THƠ CÓ BỐ CỤC 3 PHẦN:
Phần1 (khổ thơ1): Tiếng gà trưa trên đường hành quân.
Phần 2 (5 khổ thơ tiếp): Tiếng gà trưa gọi về kỉ niệm tuổi thơ.
Phần 3 (2 khổ thơ cuối): Tiếng gà trưa đi vào cuộc chiến đấu cùng với người chiến sĩ.
17
Tuần:13 Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA (tiết1)
Tiết: 51 (Xuân Quỳnh)
I. Giới thiệu chung:
II. Đọc – hiểu văn bản:
1. Thể thơ: Năm tiếng
2. Bố cục: Ba phần
3. Phân tích:

a. Khổ thơ 1:

18
Tuần:13 Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA (tiết1)
Tiết: 51 (Xuân Quỳnh)
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
“Cục...cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ


19
tiếng gà khi nhảy ổ
- Không gian:
Đường hành quân xa xôi, nhiều gian nan
Điệp từ
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ
- Cảm nhận:
- Thời gian:
- Hoàn cảnh:
- Âm thanh:
buổi trưa
bên xóm nhỏ
trên đường hành quân xa
Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác
Tiếng gà trưa gợi nhớ hình ảnh trong kỉ niệm tuổi thơ không thể nào quên của người chiến sĩ.
( Cục...cục tác cục ta)
20
a. Khổ thơ 1:

- Tiếng gà trưa gợi nhớ hình ảnh trong kỉ niệm tuổi thơ không thể nào quên của người chiến sĩ.
21
22
23
- Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng
Tác giả sử dụng một loạt các tính từ chỉ màu sắc (hồng, mơ, trắng, vàng) cùng hình ảnh so sánh giàu sức gợi, điệp ngữ “Này con gà” điệp lại hai lần, biện pháp đảo ngữ: đưa “khắp mình” lên trước “hoa đốm trắng”. Tất cả những biện pháp nghệ thuật đó có tác dụng làm nổi bật vẻ đẹp đầy màu sắc rực rỡ của những ổ trứng, những con gà mái trong hồi ức về một tuổi thơ hết sức trong sáng, hồn nhiên của người chiến sĩ.
Điệp ngữ “Này con gà mái” như tiếng gọi được lặp lại trong đoạn thơ là sự biểu hiện của tình cảm nồng hậu, gần gũi, thân thương, sự gắn bó của con người với gia đình và làng quê.
24
- Có tiếng bà vẫn mắng
Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt!
- Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
- Ôi cái quần chéo go
Cái áo cánh trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt.
- Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc…
- Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc Bà ơi cũng vì bà Vì tiếng gà cục tác
25
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ:
Học thuộc lòng bài thơ.
Tìm hiểu tiếp phần còn lại để tiết sau phân tích.
- Viết đoạn văn ngắn ghi lại một kỉ niệm về bà (bà nội hoặc bà ngoại).
26
10
9
KÍNH CHÚC QUÝ THẦY CÔ SỨC KHỎE
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT
XIN CẢM ƠN !