Bài 13. Tiếng gà trưa

3/24/2019
HỘI THI GIÁO VIÊN DẠY GIỎI CẤP HUYỆN
TRƯỜNG THCS LÊ DANH PHƯƠNG
Giáo viên: Phạm Thị Châm
Chào mừng các thầy, cô giáo đến dự giờ thăm lớp
2
KIỂM TRA BÀI CŨ
1. Đọc thuộc lòng bài thơ của Bác mà em thích nhất.
2. Chọn đáp án đúng.
Dòng nêu không đúng nét chung của hai bài thơ Cảnh khuya và Rằm tháng giêng là:
Hai bài thơ cùng được viết trong thời gian Bác sống và làm việc tại Trung Quốc
Hai bài thơ được viết theo thể thất ngôn tứ tuyệt
Hai bài thơ đều thể hiện tình yêu thiên nhiên, yêu trăng tha thiết
Hai bài thơ toát lên phẩm chất thi sĩ yêu trăng và chiến sĩ, yêu nước nồng nàn.
I. Đọc – hiểu chú thích

- Nguyễn Thị Xuân Quỳnh (1942-1988) Quê: La Khê - Hà Đông - Hà Tây.

Chủ đề 12: THƠ HIỆN ĐẠI VIỆT NAM
Tiết 49: Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA (Tiết 1)
(Xuân Quỳnh)
1.Tác giả:
- Là nhà thơ nữ xuất sắc trong nền thơ ca hiện đại Việt Nam.
- Thơ bà gần gũi, thường viết về những điều bình dị; một hồn thơ trẻ trung, sôi nổi chân thành, tha thiết.
- Tác phẩm chính: Tơ tằm – chồi biếc, Hoa dọc chiến hào, Gió Lào cát trắng, Lời ru trên mặt đất, Sân ga chiều em đi…
* Các tác phẩm viết cho thiếu nhi: Bầu trời trong quả trứng, Chú gấu trong vòng đu quay, Mùa xuân trên cánh đồng, Vẫn có ông trăng khác…
“Xuân Quỳnh là một nhà thơ bẩm sinh, một nhà thơ vút lên từ số phận, từ tình yêu không bao giờ vơi cạn. Trong cuộc đời ngắn ngủi của mình, chị đã đi trọn vẹn trên con đường lớn của thi ca. Con đường đi từ trái tim và ở lại giữa những trái tim người đời.”
I. Đọc – hiểu chú thích
Chủ đề 12: THƠ HIỆN ĐẠI VIỆT NAM
Tiết 49: Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA (Tiết 1)
(Xuân Quỳnh)
1.Tác giả:
2. Tác phẩm
Hoàn cảnh ra đời: viết trong thời kì đầu cuộc kháng chiến chống đế quốc Mĩ. In lần đầu trong tập thơ Hoa dọc chiến hào (1968) và in lại trong tập thơ Sân ga chiều em đi (1984)

3. Từ khó
(SGK)
5
I. Đọc – hiểu chú thích
Chủ đề 12: THƠ HIỆN ĐẠI VIỆT NAM
Tiết 49: Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA (Tiết 1)
(Xuân Quỳnh)
II. Đọc – hiểu văn bản
1. Đọc
Hướng dẫn đọc
Giọng đọc vui tươi, bồi hồi, phân biệt lời mắng yêu của bà với lời kể, tả, biểu cảm của nhà thơ trong vai anh bộ đội hành quân xa đang nhớ bà, nhớ nhà, nhớ quê…Chú ý mô phỏng âm thanh tiếng gà giọng cao hơn.
Đọc với nhịp 3/2, 2/3; đọc nhấn mạnh các điệp từ (nghe, này, vì…), điệp ngữ “Tiếng gà trưa” ở đầu các khổ 2,3,4,7.

Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
" Cục.cục tác cục ta"
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ


ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng


Có tiếng bà vẫn mắng
Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt!
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng


Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp

Cứ hàng năm, hàng năm
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới
Ôi cái quần chéo go
ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt
*
* *

Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng

Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
ổ trứng hồng tuổi thơ

( Xuân Quỳnh )
Tiếng gà trưa
Tiếng gà trưa
Tiếng gà trưa
Tiếng gà trưa
Tiếng gà trưa
7
I. Đọc – hiểu chú thích
Chủ đề 12: THƠ HIỆN ĐẠI VIỆT NAM
Tiết 49: Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA (Tiết 1)
(Xuân Quỳnh)
II. Đọc – hiểu văn bản
1. Đọc
2. Tìm hiểu chung
- Thể thơ:
Ngũ ngôn
- PTBĐ:
biểu cảm, miêu tả, tự sự
(biến thể)
8
I. Đọc – hiểu chú thích
Chủ đề 12: THƠ HIỆN ĐẠI VIỆT NAM
Tiết 49: Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA (Tiết 1)
(Xuân Quỳnh)
II. Đọc – hiểu văn bản
1. Đọc
2. Tìm hiểu chung
- Thể thơ:
Ngũ ngôn (biến thể)
- PTBĐ:
biểu cảm, miêu tả, tự sự
- Bố cục:
3 phần
Phần 1: Tiếng gà trưa khơi nguồn cảm xúc (khổ 1)
Phần 2: Tiếng gà trưa gọi về kỉ niệm tuổi thơ (khổ 2,3,4,5,6)
Phần 3: Tiếng gà trưa gợi niềm suy ngẫm (khổ 7,8)
BỐ CỤC
Hồi tưởng quá khứ, suy nghĩ về hiện tại.

Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
" Cục.cục tác cục ta"
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ


ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng


Có tiếng bà vẫn mắng
Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt!
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng


Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp

Cứ hàng năm, hàng năm
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới
Ôi cái quần chéo go
ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt
*
* *

Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng

Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
ổ trứng hồng tuổi thơ

( Xuân Quỳnh )
Tiếng gà trưa
Tiếng gà trưa
Tiếng gà trưa
Tiếng gà trưa
Tiếng gà trưa
10
I. Đọc – hiểu chú thích
Chủ đề 12: THƠ HIỆN ĐẠI VIỆT NAM
Tiết 49: Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA (Tiết 1)
(Xuân Quỳnh)
II. Đọc – hiểu văn bản
1. Đọc
2. Tìm hiểu chung
- Thể thơ:
Ngũ ngôn (biến thể)
- PTBĐ:
biểu cảm, miêu tả, tự sự
- Bố cục:
3 phần
3. Tìm hiểu chi tiết
- Hoàn cảnh:
Trên đường hành quân
Bên xóm nhỏ
Buổi trưa vắng
“Cục…cục tác cục ta”
- Tiếng gà:
- Cảm giác:
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ.
 Âm thanh quen thuộc, bình dị, của làng quê; dự báo điều tốt lành; gắn bó với kỉ niệm tuổi thơ, gợi nhớ quê hương.
a) Tiếng gà trưa khơi nguồn cảm xúc
Trong 3 câu thơ trên tác giả đã sử dụng các biện pháp tu từ nào? Nêu tác dụng?
Thảo luận nhóm (Thời gian 3 phút)
?
11
I. Đọc – hiểu chú thích
Chủ đề 12: THƠ HIỆN ĐẠI VIỆT NAM
Tiết 49: Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA (Tiết 1)
(Xuân Quỳnh)
II. Đọc – hiểu văn bản
1. Đọc
2. Tìm hiểu chung
- Thể thơ:
Ngũ ngôn (biến thể)
- PTBĐ:
biểu cảm, miêu tả, tự sự
- Bố cục:
3 phần
3. Tìm hiểu chi tiết
- Hoàn cảnh:
Trên đường hành quân
Bên xóm nhỏ
Buổi trưa vắng
“Cục…cục tác cục ta”
- Tiếng gà:
- Cảm giác:
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ.
 Âm thanh quen thuộc, bình dị, của làng quê; dự báo điều tốt lành; gắn bó với kỉ niệm tuổi thơ, gợi nhớ quê hương.
V
C
V
C
. Điệp từ,
? Giọng thơ ngọt ngào tha thiết, âm huưởng ngân vang lay động lòng nguười; diễn tả sự bồi hồi xao xuyến trong tâm hồn ngưuời lính trẻ.
. Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác:
(Thị giác)
(Xúc giác)
đảo ngữ:
a) Tiếng gà trưa khơi nguồn cảm xúc
Tâm trạng:
- Xúc động, bồi hồi, xao xuyến.
- Nỗi nhớ trào dâng.
- Bâng khuâng khi kỉ niệm tràn về.
Tình cảm sâu nặng, thắm thiết với quê hương, với kỉ niệm tuổi thơ.
? Nhà thơ có tình yêu làng quê thắm thiết sâu nặng; tâm hồn tinh tế, nhạy cảm, thiết tha yêu cuộc đời.
(Tâm hồn)
I. Đọc – hiểu chú thích
Chủ đề 12: THƠ HIỆN ĐẠI VIỆT NAM
Tiết 49: Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA (Tiết 1)
(Xuân Quỳnh)
II. Đọc – hiểu văn bản
1. Đọc
2. Tìm hiểu chung
- Thể thơ:
Ngũ ngôn (biến thể)
- PTBĐ:
biểu cảm, miêu tả, tự sự
- Bố cục:
3 phần
3. Tìm hiểu chi tiết
a) Tiếng gà trưa khơi nguồn cảm xúc
Tâm trạng:
- Xúc động, bồi hồi, xao xuyến.
- Nỗi nhớ trào dâng.
- Bâng khuâng khi kỉ niệm tràn về.
Tình cảm sâu nặng, thắm thiết với quê hương, với kỉ niệm tuổi thơ.
? Nhà thơ có tình yêu làng quê thắm thiết sâu nặng; tâm hồn tinh tế, nhạy cảm, thiết tha yêu cuộc đời.


………….văng vẳng gáy trên bom
Oán hận trông ra khắp mọi chòm.
(Hồ Xuân Hương)
Mỗi lần nắng mới hắt bên song
Xao xác ……………gáy nào nùng.
(Lưu Trọng Lư)
Nghe b¹n ®äc TiÕng gµ tr­a
Trong t«i nh­ thÊy ………… cïng vÒ.


Thả thơ
?Luyện tập
gà trưa
tuổi thơ
Tiếng gà
Em hãy so sánh tiếng gà trong thơ của Xuân Quỳnh với tiếng gà trong thơ của Hồ Xuân Hương và Lưu Trọng Lư.
I. Đọc – hiểu chú thích
Chủ đề 12: THƠ HIỆN ĐẠI VIỆT NAM
Tiết 49: Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA (Tiết 1)
(Xuân Quỳnh)
II. Đọc – hiểu văn bản
1. Đọc
2. Tìm hiểu chung
- Thể thơ:
Ngũ ngôn (biến thể)
- PTBĐ:
biểu cảm, miêu tả, tự sự
- Bố cục:
3 phần
3. Tìm hiểu chi tiết
a) Tiếng gà trưa khơi nguồn cảm xúc
Tâm trạng:
- Xúc động,bồi hồi, xao xuyến.
- Nỗi nhớ trào dâng.
- Bâng khuâng khi kỉ niệm tràn về.
Tình cảm sâu nặng, thắm thiết với quê hương, với kỉ niệm tuổi thơ.
? Nhà thơ có tình yêu làng quê thắm thiết sâu nặng; tâm hồn tinh tế, nhạy cảm, thiết tha yêu cuộc đời.
?Luyện tập
?Hướng dẫn về nhà
Luyện đọc diễn cảm bài thơ.
Ghi lại cảm xúc của em về một hình ảnh thơ hoặc câu thơ em yêu thích.
Tiếp tục tìm hiểu bài thơ chuẩn bị tiết 2
14
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ :
“Cục ... cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ

Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng



Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng:
- Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt!
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng

Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp

Cứ hàng năm hàng năm
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới
Ôi cái quần chéo go
Ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt.

Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng

Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ.
TIẾNG GÀ TRƯA