Bài 13. Tiếng gà trưa

*Kiểm tra:
Em hãy đọc thuộc lòng khổ thơ đầu của bài thơ “Tiếng gà trưa”,diễn xuôi khổ thơ ấy và cho biết nội dung chính của đoạn thơ trên?
*Đáp án:
-Nội dung của đoạn thơ trên : Tâm trạng của tác giả khi nghe tiếng gà trưa.


I- Tác giả,tác phẩm:
II- Đọc- Hiểu văn bản:
III- Tìm hiểu văn bản:
1-Tâm trạng của tác giả khi nghe tiếng gà trưa
2-Tiếng gà trưa gợi nhớ kỉ niệm tuổi thơ

Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
" Cục.cục tác cục ta"
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ

Tiếng gà trưa
ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng





Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng
- Gà đẻ mà mày nhìn !
Rồi sau này lang mặt
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng

Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp

Cứ hàng năm hàng năm
khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
cháu được quần áo mới
Ôi cái quần chéo go
ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt.

Tiếng gà trưa
mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng


Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
ổ trứng hồng tuổi thơ.




Tác giả: Xuân Quỳnh




Tiếng Gà Trưa

2 - Tiếng gà trưa gợi nhớ những kỉ niệm tuổi thơ
*Hình ảnh đàn gà

Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng.

2-Tiếng gà trưa gợi nhớ những
kỉ niệm tuổi thơ
*Hình ảnh đàn gà
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng.
=> Tính từ chỉ màu sắc, so sánh ,điệp ngữ,
phép liệt kê.
-Gợi hình ảnh đàn gà đông đúc,tươi vui,tràn
đầy sức sống.
-Gợi cuộc sống nơi làng quê yên ả,thanh bình
ấm no,hạnh phúc.

III-Tìm hiểu văn bản
1-Tâm trạng của tác giả khi nghe tiếng gà trưa
2-Tiếng gà trưa gợi những kỉ niệm tuổi thơ
*Hình ảnh đàn gà
*Hình ảnh người bà và tình bà cháu
Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng
-Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt!
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng.
-Bà mắng cháu vì bà mong cháu được xinh đẹp,hạnh phúc.
-Cháu biết nghe lời bà vì cháu cảm nhận được tình yêu thương sâu nặng của bà.
->Tình cảm bà cháu thiết tha ,sâu nặng.

*Hình ảnh người bà và tình bà cháu

Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp
- Cử chỉ “khum soi trứng”: tỉ mỉ ,
thận trọng
Từ láy “chắt chiu”: nâng niu,
giữ gìn
=>Bà là người phụ nữ thôn quê
thảo hiền,luôn vun đắp cho cháu
từng niềm vui nho nhỏ trong
cuộc sống còn nhiều lo toan, vất vả.



*Hình ảnh người bà và tình bà cháu
Cứ hàng năm hàng năm
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới.
=>Các động từ trạng thái, điệp ngữ:diễn tả nỗi lo lắng ,niềm mong mỏi luôn thường trực trong tâm trí người bà,một người luôn âm thầm hi sinh tất cả vì con,vì cháu.

*Hình ảnh người bà và tình bà cháu
Ôi cái quần chéo go
Ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt.
- “Quần chéo go”, “áo cánh trúc bâu”:Những thứ bình thường,giản dị
-“Ôi!”: Diễn tả cảm xúc sung sướng ,hạnh phúc của cháu khi nhận được món quà từ tay bà.
=> Bà đã mang đến cho cháu niềm vui,hạnh phúc; cháu nhớ và rất biết ơn bà.
III- Tìm hiểu văn bản
1-Tâm trạng của tác giả khi nghe tiếng gà trưa
2-Tiếng gà trưa gợi nhớ những kỉ niệm tuổi thơ
3-Những suy tư gợi lên từ tiếng gà trưa
Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng
=>Tiếng gà trưa mang niềm vui,hạnh phúc cho con người.
Gợi nghĩ đến một cuộc sống tốt lành, ấm no,hạnh phúc.

3-Những suy tư gợi lên từ
tiếng gà trưa
Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ.
=>Điệp từ “vì”,phép liệt
kê :Nhấn mạnh mục
đích chiến đấu của
người chiến sĩ.Đó là
mục đích cao cả, thiêng
liêng nhưng cũng vô
cùng giản dị,đời thường.
Âm thanh " Tiếng gà trưa" điệp nhiều lần trong b�i thơ
có ý nghĩa như thế nào trong việc thể hiện mạch cảm xúc
của nhà thơ ?
*Dỏp ỏn:
- Gợi nỗi xúc động của người chiến sĩ trên đường ra trận
- Gợi nhớ nh?ng kỷ niệm đẹp đẽ c?a tuổi ấu thơ
- Bồi đắp trong tâm hồn người chiến sĩ tình yêu đất nước
- Thôi thúc người cháu cầm súng chiến đấu và chiến thắng.

IV- Tổng kết:
1- Nghệ thuật:
-Thể thơ năm tiếng đan xen những câu ba tiếng,vần điệu thay đổi linh hoạt.
-Hình ảnh thơ bình dị,chân thực,lời thơ tự nhiên, trong sáng.
-Phép điệp ngữ,phép liệt kê sử dụng khéo léo,tài tình.
2 - Nội dung:
Tiếng gà trưa đã gọi về những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ và tình bà cháu.Tình cảm gia đình đã làm sâu sắc thêm tình yêu quê hương đất nước.
* Ghi nhớ (SGK- 151)
1. Văn bản tiếng gà trưa đã bộc lộ:
a Nỗi nhớ quê của người chiến sĩ
b Nhớ lại kỷ niệm bà cháu
c Tình yêu quê hương , đất nước của người chiến sĩ
d Cả ba ý trên
2. Văn bản được viết:
a Văn bản viết theo thể ngũ ngôn, có biến đổi linh hoạt về
cách gieo vần và số dòng trong mỗi khổ
b Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt
c Cách gieo vần liên tục
3.Câu thơ "tiếng gà trưa" có tác dụng:
a Gợi các kỉ niệm
b Nối các mạch cảm xúc
c Cả hai ý trên
Em hãy chọn đáp án đúng trong các câu sau:







d
a
c
Ba câu thơ "ổ rơm hồng những trứng", "giấc ngủ hồng sắc trứng", "ổ trứng hồng tuổi thơ"

a. Đều nói về màu sắc của những quả trứng gà.
b. Màu "hồng" của trứng là hình ảnh đẹp tượng trưng cho cuộc sống bình yên , ấm no , hạnh phúc.
c. Trong giấc ngủ, cháu mơ có nhiều trứng gà.
b

*BÀI TẬP VỀ NHÀ:

1- Thuộc lòng bài thơ “Tiếng gà trưa” ?
2- Diễn xuôi bài thơ “Tiếng gà trưa” ?
3- Phát biểu cảm nghĩ về hình ảnh người bà qua bài thơ “Tiếng gà trưa” ?
4- Soạn bài: “ Một thứ quà của lúa non : Cốm ”


Tiết:53-54 : TIẾNG GÀ TRƯA
(Xuân Quỳnh)
I-Tác giả,tác phẩm
II-Đọc - Hiểu văn bản
III -Tìm hiểu văn bản
1-Tâm trạng của tác giả khi nghe tiếng gà trưa
2-Tiếng gà trưa gợi nhớ những kỉ niệm tuổi thơ
3-Những suy tư gợi lên từ tiếng gà trưa
IV- Tổng kết
V- Luyện tập