Bài 13. Tiếng gà trưa

Môn: Ngữ văn 7
Tiết: 54 - Tiếng gà trưa
Nhiệt liệt Chào mừng thầy cô giáo cùng các em học sinh về dự tiết dạy tốt cụm trường
Em hãy đọc diễn cảm và nêu mạch cảm xúc của bài thơ?
Bài 13 - Tuần 14
Tiết 54 - Tiếng gà trưa
I - Đọc - chú thích:
II - Tìm hiểu văn bản:
1. Tiếng gà trưa gợi lại những kỷ niệm nới làng quê.
2. Tiếng gà trưa gợi lại những kỷ niệm tuổi thơ.
Tiếng gà trưa
ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng

Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng
Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt!
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng
Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp
Cứ hàng năm hàng năm
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới
Ôi cái quần chéo go
ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt
Âm thanh tiếng gà trưa đã khơi gợi những hình ảnh thân thương nào? Tìm những câu thơ nào nói lên hình ảnh ấy?
ổ rơm hồng những trứng
con gà mái mơ
con gà mái vàng
Có tiếng bà vẫn mắng
mày nhìn
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Hình ảnh những con gà mái với những quản trứng hồng
Niềm vui của cháu khi được quần áo mới
Hình ảnh người bà với những lo toan
Tiếng gà trưa
ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng
Hình ảnh những con gà mái với những quả trứng hồng được nhà thơ tái hiện bằng những biện pháp nghệ thuật nào? Hãy phân tích giá trị biểu đạt?
Như vậy ở khổ thơ thứ hai từ âm thanh và hình ảnh những con gà khiến em hình dung như thế nào về làng quê trong kí ức nhà thơ?
- Bức tranh làng quê trong kí ức tuổi thơ: Đẹp, bình dị, trong sáng,.
Và trong âm thanh tiếng gà trưa những kỷ niệm nào trong tình bà cháu được hiện về trong khổ thơ 3, 4, 5, 6?
Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng
Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt!
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng
Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp
Cứ hàng năm hàng năm
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới
Ôi cái quần chéo go
ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt
Lời bà mắng
Sự chắt chiu, dành dụm của bà
Nỗi lo của bà
Niểm vui của cháu
Những lời bà mắng cháu trong khổ thơ thứ ba gợi cho em những suy nghĩ gì?
Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng
Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt!
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng
Nêu cảm nhận của em về hình ảnh người bà qua bốn câu thơ trên? nhận xét nghệ thuật dùng từ của tác giả?
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Cứ hàng năm hàng năm
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới
Nhận xét cách ngắt nhịp và gieo vần ở khổ thơ thứ năm có gì khác so với các khổ thơ khác trong bài? Nêu tác dụng?
Ôi cái quần chéo go
ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt
Em có cảm nhận được gì về niềm vui hạnh phúc của đứa cháu khi có quần áo mới?
Như vậy tiếng gà trưa đã khơi dậy trong tâm trí tuổi thơ của tác giả về hình ảnh người bà và tình bà cháu như thế nào?
- Hình ảnh người bà gần gũi, tần tảo, chắt chiu, dành lại tuổi thơ cho cháu và tình bà cháu tự nhiên, vốn có mà sâu nặng
3. Những suy tư gợi lên từ tiếng gà trưa.
Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
ổ trứng hồng tuổi thơ
Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng
- Suy tư về hạnh phúc và suy tư về cuộc chiến đấu hôm nay
Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
ổ trứng hồng tuổi thơ
Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng
Mang bao nhiêu hạnh phúc
III - Tổng kết:
1. Nghệ thuật:
- Nhận xét về thể thơ, cách gieo vần, số câu thơ trong mỗi khổ trong bài thơ?
- Câu thơ tiếng gà trưa được lặp lại nhiều lần trong bài nhưng ở vị trí khác nhau có tác dụng gì?
- Bài thơ 5 tiếng nhưng có những biến đổi khá linh hoạt về số câu thơ trong mỗi khổ và cách gieo vần phù hợp trong việc diễn đạt tình cảm của nhân vật trữ tình.
- "Tiếng gà trưa" chỉ có 3 tiếng nhưng lặp lại 4 lần mở đầu cho 4 đoạn thơ có tác dụng đem lại một hiệu quả nghệ thuật lớn.
2. Nội dung:
Cảm hứng của tác giả trong bài thơ được khơi gợi từ sự việc gì? Những kỷ niệm được gợi lên từ cảm hứng ấy?
Tiếng gà trưa đã gọi về kỷ niệm đẹp của tuổi thơ và tình bà cháu.
IV - Luyện tập:
Bức tranh minh hoạ điều gì? Đọc thuộc lòng diễn cảm khổ thơ mà bức tranh minh hoạ?
Bài tập 1
Bài tập 2
Em cảm nhận sự đồng điệu giữa 2 bài thơ "Bếp lửa" của Bằng Việt và "Tiếng gà trưa" của Xuân Quỳnh?
Bếp lửa
Tiếng gà trưa
Bài tập 2
Em cảm nhận sự đồng điệu giữa 2 bài thơ "Bếp lửa" của Bằng Việt và "Tiếng gà trưa" của Xuân Quỳnh?
Một thanh niên du học tại Liên Xô ?nhớ về bà ?nhớ hình ảnh bếp lửa, âm thanh tiếng chim tu hú ?tình bà cháu
Một người lính trên đường hành quân ? nghe tiếng gà ? nhớ làng quê, nhớ hình ảnh người bà ? Tình bà cháu
Bài tập 3
Viết một đoạn văn biểu cảm về hình ảnh người bà trong bài thơ?
Bài tập 4
Trắc nghiệm :
Xác định tác giả bài thơ " Tiếng gà trưa"
A.Xuân Quỳnh B. Minh Huệ C. Tố Hữu D. Xuân Diệu
2. Bài thơ được viết theo thể thơ gì ?
A. Ngũ ngôn tứ tuyệt B. Năm tiếng C. Ngũ ngôn D. Năm tiếng biến thể
3. Phương thức biểu đạt của bài thơ
A. Tự sự và miêu tả B. Tự sự và biểu cảm C. Tự sự và nghị luận D. Tự sự, miêu tả và biểu cảm
4. Nhân vật trữ tình trong bài thơ
A. Người bà B. Người cháu C. Nhà thơ D. Người lính
5. Những kỷ niệm được gợi về qua âm thanh tiếng gà trưa ?
A. Kỷ niệm nơi làng quê yêu dấu B. Kỷ niệm về tuổi ấu thơ
C. Kỷ niệm về tình bà cháu D. Cả 3 ý trên
6. Nghệ thuật chính của văn bản
A. Nghệ thuật dùng từ B. Nghệ thuật so sánh C. Hình ảnh bình dị, chân thực D. Cả 3 ý trên
7. Sự việc khơi nguồn cảm hứng của tác giả trong bài thơ
A. Đi hành quân B. Dừng chân bên xóm nhỏ C. Nắng trưa D. Âm thanh tiếng gà trưa

Tiết 54 - Tiếng gà trưa
I - Đọc - chú thích:
II - Tìm hiểu văn bản:
1. Tiếng gà trưa gợi lại những kỷ niệm nới làng quê.
2. Tiếng gà trưa gợi lại những kỷ niệm tuổi thơ.
- Bức tranh làng quê trong kí ức tuổi thơ: Đẹp, bình dị, trong sáng,.
- Hình ảnh người bà gần gũi, tần tảo, chắt chiu, dành lại tuổi thơ cho cháu và tình bà cháu tự nhiên, vốn có mà sâu nặng
3. Những suy tư gợi lên từ tiếng gà trưa.
- Suy tư về hạnh phúc và suy tư về cuộc chiến đấu hôm nay
III - Tổng kết:
1. Nghệ thuật:
2. Nghệ thuật:
IV - Luyện tập:
V - Bài tập về nhà:
Xin chân thành cảm ơn !
Giờ học kết thúc