Bài 13. Tiếng gà trưa

Viết về cuộc kháng chiến chống Mĩ, tác giả đã không chọn kể về nỗi vất vả gian nan của người chiến sĩ trên đường ra mặt trận, cũng không chọn người chiến sĩ trong giây phút nổ súng, nhằm thẳng vào kẻ thù, không chọn tư thế hiên ngang xung trận. Tác giả chọn tiếng gà, chọn những kỉ niệm ấu thơ, những lo lắng trẻ thơ và ước mơ bộ quần áo mới, chọn tình cảm với người bà hết lòng chăm chút những con gà để dành dụm cho cháu niềm vui đầu năm học. Qua tình cảm đời thường bình dị đó, nhà thơ muốn cắt nghĩa về tình yêu Tổ quốc và sự chiến đấu hi sinh của những người chiến sĩ chống Mĩ cứu nước.



a. Tác giả
Xuaõn Quyứnh(1942-1988),
queõ ụỷ Haứ Taõy
Là nhà thơ nữ xuất sắc của
nền thơ hiện đại
Việt Nam.
Viết về:những tình cảm
bình dị, gần gũi trong
đời sống thường nhật, trong gia đình,tình yêu,tình mẹ con, bà cháu.
- Phongcách thơ: Trẻ trung, sôi nổi, tha thiết
mà mạnh bạo, giàu nữ tính.



Tác giả, tác phẩm
b.Tác phẩm:
-Trích trong tập "Hoa dọc chiến hào"(1968)
- 1968 là những năm đầu của cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu
nước. Tiếng gà trưa gợi dậy kỉ niệm tuổi thơ của tác giả.
-Xuân Quỳnh mồ côi mẹ từ lúc ấu thơ, người cha thường
vắng nhà đi làm xa, hai chị em sống với bà suốt những năm
tuổi nhỏ ở làng La Khê( Hà Tây- Hà Nội), một làng nghề dệt
the lụa nổi tiếng.
-Bài thơ đã gợi dậy những kỉ niệm tuổi thơ và tình bà cháu
qua những chi tiết thật bình thường, giản dị, không có gì
đặc biệt, mà vẫn xúc động bởi sự chân thành.
Cảm hứng của tác giả trong bài thơ được khơi gợi từ sự việc gì?

-Mạch cảm xúc trong bài thơ diễn biến như thế nào?
Thể thơ này giống bài thơ nào em đã học ở lớp 6?
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ
Cục cục tác cục ta.
->Trên đường hành quân, người chiến sĩ chợt nghe tiếng gà nhảy ổ, gợi về những kỉ niệm tuổi thơ.

Tiếng gà trưa
ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ.
.Đi qua nghe sột soạt
-> Hình ảnh con gà mái mơ, mái vàng, hình ảnh người bà với tình yêu, sự chắt chiu chăm lo cho cháu, cùng những ước mong nhỏ bé của tuổi thơ
Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc
.tuổi thơ
->Tiếng gà trưa đi vào cuộc chiến đấu cùng với những người chiến sĩ, khắc sâu thêm tình cảm với quê hương, đất nước.

Dựa vào mạch cảm xúc đó, em hãy xác định bố cục của bài thơ?

- Khổ thơ 1(7 câu đầu)
Tiếng gà trong nỗi niềm anh lính

- Từ khổ thơ 2 đến khổ 6( 26 câu tiếp)
Tiếng gà gợi về kỉ niệm tuổi thơ
(Hình ảnh bà và tình bà cháu)

Hai khổ cuối(10 câu tiếp)
Suy tư gợi lên từ tiếng gà trưa

Bố cục
Tiếng gà gợi vào tâm trí tác giả trong thời điểm nào?
Em hiểu gà nhảy ổ là thế nào?
(Chỉ hoạt động đòi đẻ trứng của gà mái mẹ. Khi muốn đẻ trứng, gà mái mẹ thường tìm một chỗ êm gọn, kín đáo để đẻ trứng.)
- Âm thanh tiếng gà trưa gợi cảm giác gì?

Có bạn học sinh cho rằng ba câu thơ:
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ
diễn đạt như thế thật là phi lí vì: Nghe vốn là hoạt động của tai (thính giác) sao lại nhận ra sự xao động của nắng trưa (là hình ảnh thị giác- mắt nhìn), nghe có cảm giác bàn chân đỡ mỏi và nghe như gọi về tuổi thơ.
- Em có đồng ý với ý kiến của bạn không? Vì sao?


Bài tập củng cố
Viết một đoạn văn ( 5 đến 7 câu) phát biểu
cảm nghĩ của em về 7 câu thơ đầu trong bài
Tiếng gà trưa ( Xuân Quỳnh)


-Trả lời câu hỏi phần
còn lại(SGK)
Tìm hiểu nội dung
nghệ thuật của 36
câu thơ tiếp.

-Học thuộc lòng khổ thơ thứ nhất và phát biểu cảm nghĩ của em về khổ thơ đó.
các thầy cô giáo và các em học sinh mạnh khoẻ!