Bài 13. Tiếng gà trưa

Giáo viên :Lờ Bỏ H?i
Don v? : Tru?ng THCS Ho?ng D?i - Ho?ng Húa Thanh Húa
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ :
"Cục . cục tác cục ta"
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ

Tiếng gà trưa
ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng

Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng
- Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt !
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng
Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp

Cứ hàng năm hàng năm
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới

Ôi cái quần chéo go
ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh chúc bâu
Đi qua nghe sột soạt
Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng

Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
ổ trứng hồng tuổi thơ.


















Lời mắng suồng sã yêu thương:
? Bà mong muốn mọi sự tốt đẹp cho cháu.
I. Tìm hiểu chung
II. Phân tích
1. Tiếng gà trưa thức dậy tình cảm làng quê
2. Tiếng gà trưa khơi dậy những kỉ niệm ấu thơ
a, Hình ảnh những con gà mái và ổ trứng hồng
* Lời bà mắng:
Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt
b, Kỉ niệm về tình bà cháu
Hình ảnh này ứng với câu thơ nào trong bài thơ?

Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp
Bà là người chịu thương chịu khó, cần cù chắt chiu từng niềm vui nhỏ
trong cuộc sống còn nhiều vất vả, lo toan.
* Cách bà chọn trứng:
khum soi trứng
chắt chiu từng quả
Cứ hàng năm hàng năm
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới.
Khổ thơ này có gì khác so với hai khổ thơ trên ? Nhận xét về nhịp thơ ?
Nỗi lo chân thật : Tất cả vì niềm vui của cháu.
? Tình yêu thương sâu sắc của bà.
*Nçi lo cña bµ:
Lo đàn gà toi
---> Cháu được quần áo mới



*Niềm vui của cháu :











Quần chéo go
áo cánh chúc bâu
Hạnh phúc đơn sơ và giản dị của trẻ em nghèo.
Tình bà cháu
Bà
Nghèo nhưng hiền thảo,
hết lòng vì con cháu,
chịu đựng, nhẫn nại và hi sinh
Sâu sắc đằm thắm và cảm động .
Cháu
Biết ơn, yêu thương và
kính trọng bà.
Tiếng gà trưa
Suy tư về hạnh phúc
Chỉ ra khổ thơ tương ứng với những suy tư trên ?
gợi
gợi
Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng




Suy tư về mục đích chiến đấu
Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
ổ trứng hồng tuổi thơ.


3. Tiếng gà trưa gợi những suy tư



Vì sao người cháu nghĩ tiếng gà trưa mang bao hạnh phúc đến ?
Tiếng gà và ổ trứng hồng là hình ảnh của cuộc sống chân thật
bình yên, no ấm.
2. Tiếng gà trưa thức dậy bao tình cảm bà cháu gia đình, quê hương
nhà thơ.
3. Tiếng gà trưa là âm thanh bình dị, thân thương của làng quê đem
lại niềm yêu thương cho con người.

Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng
---> Giấc mơ hồng : Mơ những điều tốt lành
và hạnh phúc.
Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
ổ trứng hồng tuổi thơ
? Tình yêu đất nước bắt nguồn từ
những điều bình dị nhất.
*Điệp từ "vì" ? Khẳng định mục đích chiến đấu
vừa cao cả vừa bình dị.
* Mục đích chiến đấu
Vì tổ quốc
Vì xóm làng
Vì bà
Vì ổ trứng hồng
tuổi thơ.
Đặt bài thơ vào trong hoàn cảnh cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước đang diễn ra gay go ác liệt ở chiến trường Miền Nam, ta mới thấy hết giá trị của bài thơ. Nó có sức cổ vũ động viên tinh thần chiến đấu của toàn dân và nhất là của những người chiến sỹ ra trận.
Bài tập
Bài tập 1. Bài thơ được viết theo thể thơ nào ?
A. Lục bát B. Song thất lục bát
C. Bốn chữ D. Năm chữ
Bài tập 2. Tình cảm cảm xúc nào được thể hiện trong bài thơ ?
A. Hoài niệm tuổi thơ B. Tình bà cháu
C. Tình quê hương đất nước D. Tất cả các ý kiến trên.
3. Bài tập 3. Hình ảnh nổi bật xuyên suốt bài thơ là gì ?
A. Tiếng gà trưa B. Quả trứng hồng
C. Người bà D. Người chiến sỹ
4. Bài tập 4. Đặc sắc nghệ thuật của bài thơ trên là gì ?
A. Cách diễn đạt tự nhiên với những hình ảnh giản dị chân thực.
B. Sử dụng các biện pháp nhân hoá có giá trị biểu cảm.
C. Ngôn ngữ cô đọng hàm xúc.
D. Sử dụng rộng rãi lối liên tưởng, tưởng tượng.
D. Năm chữ
D. Tất cả các ý kiến trên
A. Cách diễn đạt tự nhiên với những hình ảnh giản dị chân thực
B. Quả trứng hồng
Giá trị tác phẩm
Giá trị nội dung
Giá trị nghệ thuật
Hoài niệm tuổi thơ
Điệp ngữ - điệp câu
Tình bà cháu
Diễn đạt tự nhiên
Tình yêu quê hương đất nước
Hình ảnh chân thực bình dị
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Tiếng gà trưa được lặp lại bốn lần ở đầu mỗi khổ. Mỗi lần cất lên là một hình ảnh,một sự việc trong kỷ niệm tuổi thơ của người chiến sỹ. Nó như một dòng nhạc chủ âm vừa kết nối các đoạn thơ,vừa điểm nhịp cho từng cung bậc cảm xúc của nhân vật trữ tình. Tiếng gà trưa đã gọi người chiến sỹ về với tuổi thơ và cũng mở ra một tình cảm mới mẻ trong cuộc chiến đấu hôm nay. Cụm từ tiếng gà trưa chính là điệp ngữ,điệp câu.
Đọc diễn cảm bài thơ.
2. Viết một đoạn văn ngắn nêu cảm nghĩ của em về tình bà cháu trong bài thơ.


Học thuộc lòng bài thơ - phân tích.
Soạn bài : " Một thứ quà của lúa non : Cốm "
H
ể
C
ụ
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
T
i
ế
N
G
g
à
t
R
Ư
A
i
t
c
h
h
ắ
c
u
g
m
n
ắ
n
à
u
t
y
ê
u
ổ
u
ố
c
q
1
i
3
4
5
6
7
8
9
10
11
t
c
h
H
ắ
C
u
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
ế
t
h
i
h
ờ
i
u
t
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
H
ể
C
ụ
T
i
N
G
g
à
t
R
Ư
A
i
t
c
h
h
ắ
c
u
g
m
n
ắ
n
à
u
t
y
ê
u
ổ
u
ố
c
q
n
h
ạ
h
ú
c
h
p
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
ế
t
h
i
h
ờ
i
u
t
H
ể
C
ụ
T
i
G
g
à
t
R
Ư
A
i
t
c
h
h
ắ
c
u
g
m
n
ắ
n
à
u
t
y
ê
u
ổ
u
ố
c
q
g
c
ả
m
ợ
i
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
n
h
ạ
h
ú
c
h
p
ế
t
h
i
h
ờ
i
u
t
H
ể
C
ụ
T
i
g
à
t
R
Ư
A
i
t
c
h
h
ắ
c
u
g
m
n
ắ
n
à
u
t
y
ê
u
ổ
u
ố
c
q
1
i
3
4
5
g
7
8
9
10
11
t
c
h
h
ắ
C
u
m
n
ắ
n
à
u
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
a
c
t
r
b
ứ
h
g
à
n
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
g
c
ả
m
ợ
i
n
h
ạ
h
ú
c
h
p
ế
t
h
i
h
ờ
i
u
t
H
ể
C
ụ
T
i
g
t
R
Ư
A
i
t
c
h
h
ắ
c
u
g
m
n
ắ
n
à
u
t
y
ê
u
ổ
u
ố
c
q
1
i
3
4
5
g
7
t
9
10
11
t
c
h
h
ắ
c
u
m
n
ắ
n
à
u
y
ê
u
ổ
u
ố
c
q
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
r
s
ắ
m
à
u
c
c
r
ỡ
ự
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
a
c
t
r
b
ứ
h
g
à
n
g
c
ả
m
ợ
i
n
h
ạ
h
ú
c
h
p
ế
t
h
i
h
ờ
i
u
t
H
ể
C
ụ
T
i
g
t
i
t
c
h
h
ắ
c
u
g
m
n
ắ
n
à
u
t
y
ê
u
ổ
u
ố
c
q
ư
u
y
t
s
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
r
s
ắ
m
à
u
c
c
r
ỡ
ự
a
c
t
r
b
ứ
h
g
à
n
g
c
ả
m
ợ
i
n
h
ạ
h
ú
c
h
p
ế
t
h
i
h
ờ
i
u
t
H
ể
C
ụ
T
i
g
t
i
t
c
h
h
ắ
c
u
g
m
n
ắ
n
à
u
t
y
ê
u
ổ
u
ố
c
q
a
x
g
đ
ộ
n
o
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
ư
u
y
t
s
r
s
ắ
m
à
u
c
c
r
ỡ
ự
a
c
t
r
b
ứ
h
g
à
n
g
c
ả
m
ợ
i
n
h
ạ
h
ú
c
h
p
ế
t
h
i
h
ờ
i
u
t
H
ể
C
ụ
T
i
g
t
i
t
c
h
h
ắ
c
u
g
m
n
ắ
n
à
u
t
y
ê
u
ổ
u
ố
c
q
T
i
ế
N
G
g
à
t
R
Ư
A
t
c
h
h
ắ
c
u
m
n
ắ
n
à
u
y
ê
u
ổ
u
ố
c
q
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Chào tạm biệt
-
Hẹn gặp lại
Kính chúc các thầy cô mạnh khỏe
Chúc các em học giỏi, chăm ngoan
Chào tạm biệt - Hẹn gặp lại