Bài 13. Tiếng gà trưa

PHÒNG GD- ĐT SƠN ĐỘNG
TRƯỜNG THCS LỆ VIỄN
BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ
NGỮ VĂN 7
Gv: Nông Ngọc Khuy
KIỂM TRA BÀI CŨ
? Đọc thuộc lòng bài “Cảnh khuya” và cho biết ý nghĩa bài thơ?
Tranh Đông Hồ gà lợn nét tươi trong
Màu dân tộc sáng bừng trên giấy điệp.
Tiết 53: TIẾNG GÀ TRƯA
Xuân Quỳnh
TIẾT 53: VĂN BẢN TIẾNG GÀ TRƯA - Xuân Quỳnh-
I. Đọc- hiểu văn bản.
1. Đọc và tìm hiểu chú thích.
Cách đọc:
Giọng tình cảm như lời tâm sự.
Chú ý ngắt nhịp 3/2, 2/3, 1/2/2.
Nhấn mạnh điệp ngữ : Tiếng gà trưa.
? Em hiểu từ “ lang mặt’’ như thế nào?
Lang mặt : da mặt có những đốm trắng loang lổ do bệnh lang ben ( bệnh ngoài da , do một thứ nấm gây ra ). Trong dân gian xưa lưu truyền quan niệm cho rằng nhìn gà đẻ sẽ bị lang mặt.
- Lang mặt
? Giải nghĩa từ “ sương muối ”
- Sương muối : sương đông thành những hạt băng trắng xóa phủ trên mặt đất và cây cỏ, trông như muối, chỉ xuất hiện khi thời tiết rất lạnh, có hại đối với cây cối và loài vật.
- Sương muối
? “ Chéo go “ và “ trúc bâu” chỉ những loại vải như thế nào
- Chéo go : vải dày, trên mặt vải có những đường dệt chéo song song với nhau theo bề ngang khổ vải.
- Trúc bâu : vải trắng dày dệt bằng sợi bông thông thường.
- Chéo go, trúc bâu
TIẾT 53: VĂN BẢN TIẾNG GÀ TRƯA - Xuân Quỳnh-
I. Đọc- hiểu văn bản.
1. Đọc và tìm hiểu chú thích.
2. Giới thiệu tác giả, tác phẩm.
a) Tác giả:
? Em hãy giới thiệu đôi nét về tác giả của bài thơ?
Tác giả:
- Nguyễn Thị Xuân Quỳnh ( 1942 – 1988 ), quê ở làng La Khê, tỉnh Hà Tây.
- Là nhà thơ nữ xuất sắc trong nền thơ ca hiện đại Việt Nam
Đề tài : viết về những tình cảm gần gũi, bình dị trong đời sống gia đình và cuộc sống thường ngày.
Tác phẩm chính: Tơ tằm- chồi biếc, Hoa dọc chiến hào, Gió Lào cát trắng, Lời ru trên mặt đất, Sân ga chiều em đi…
Tác phẩm cho thiếu nhi: Bầu trời trong quả trứng, Chú gấu trong vòng đu quay, Mùa xuân trên cánh đồng, Vẫn có ông trăng khác…

TIẾT 53: VĂN BẢN TIẾNG GÀ TRƯA - Xuân Quỳnh-
I. Đọc- hiểu văn bản.
1. Đọc và tìm hiểu chú thích.
2. Giới thiệu tác giả, tác phẩm.
a) Tác giả:
b) Tác phẩm:
? Giới thiệu về tác phẩm?
- Viết trong thời kì đầu kháng chiến chống Mỹ (1968).
- In trong tập thơ “Hoa dọc chiến hào”.
3. Thể loại:
? Em có nhận xét gì về hình thức của các câu thơ .
Các câu thơ 5 tiếng xen kẽ các câu thơ 3 tiếng.
Vần được gieo ở cuối câu nhưng không cố định và rất ít vần.
? Vậy theo em, bài thơ này được viết theo thể thơ gì .
Thể thơ ngũ ngôn.
? Phương thức biểu đạt trong bài thơ là gì?
Ngũ ngôn tứ tuyệt
- Bắt nguồn từ thơ Trung Quốc

- Hạn định về số câu, số chữ trong bài.
4 câu / bài.
5 tiếng / câu.
Ngũ ngôn
- Bắt nguồn từ thể hát dặm Nghệ Tĩnh và vè dân gian.
- Không hạn định về số câu, số chữ
- Phương thức biểu đạt: Biểu cảm, tự sự và miêu tả.
? Nhân vật trữ tình bộc lộ cảm xúc là ai?
- Nhân vật trữ tình: người lính trên đường hành quân.
TIẾT 53: VĂN BẢN TIẾNG GÀ TRƯA - Xuân Quỳnh-
I. Đọc- hiểu văn bản.
1. Đọc và tìm hiểu chú thích.
2. Giới thiệu tác giả, tác phẩm.
3. Thể loại:
Thể thơ ngũ ngôn.
- Phương thức biểu đạt: Biểu cảm, tự sự và miêu tả.
- Nhân vật trữ tình: người lính trên đường hành quân.
4. Bố cục:
? Bài thơ có thể chia làm mấy phần? Nội dung mỗi phần là gì?
3 phần
- Phần 1: Khổ đầu: Tiếng gà trưa thức dậy tình cảm làng quê.
- Phần 2: Khổ 2,3,4,5,6: Tiếng gà trưa khơi dậy những kỉ niệm ấu thơ.
- Phần 3: Còn lại (khổ 7,8): Những suy tư gợi lên từ tiếng gà trưa.
- Mạch cảm xúc trong bài thơ: Tiếng gà trưa-> hoài niệm tuổi thơ-> tình bà cháu->tình yêu quê hương, đất nước.
5. Phân tích.
a) Tiếng gà trưa thức dậy tình cảm làng quê.
TIẾT 53: VĂN BẢN TIẾNG GÀ TRƯA - Xuân Quỳnh-
I. Đọc- hiểu văn bản.
1. Đọc và tìm hiểu chú thích.
2. Giới thiệu tác giả, tác phẩm.
3. Thể loại:
4. Bố cục:
5. Phân tích.
a) Tiếng gà trưa thức dậy tình cảm làng quê.
? Tiếng gà vọng vào tâm trí người chiến sĩ trong hoàn cảnh nào?
- Thời gian: buổi trưa.
- Không gian:trên đường hành quân xa, bên xóm nhỏ.
-> vắng, thanh bình, yên ả.
- Hoàn cảnh: trưa vắng, thanh bình, yên ả.
? Trên đường hành quân xa, tiếng gà trưa đã gợi cảm giác gì trong lòng người ra trận.
- Nghe → xao động nắng trưa
→ bàn chân đỡ mỏi
→ gọi về tuổi thơ
? Tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật gì? Tác dụng?
- Điệp từ “nghe”: tạo sự mềm mại cho câu thơ, âm hưởng ngân vang lay động lòng người.
- Thứ tự chuyển đổi cảm giác trong 3 câu thơ:
Nghe tiếng gà (thính giác)
xao động nắng trưa (thị giác)
bàn chân đỡ mỏi (xúc giác)
gọi về tuổi thơ (tâm hồn)
-> ẩn dụ chuyển đổi cảm giác.
- Nghệ thuật: điệp từ “nghe”, ẩn dụ chuyển đổi cảm giác
TIẾT 53: VĂN BẢN TIẾNG GÀ TRƯA - Xuân Quỳnh-
I. Đọc- hiểu văn bản.
1. Đọc và tìm hiểu chú thích.
2. Giới thiệu tác giả, tác phẩm.
3. Thể loại:
4. Bố cục:
5. Phân tích.
a) Tiếng gà trưa thức dậy tình cảm làng quê.
- Hoàn cảnh: trưa vắng, thanh bình, yên ả.
- Nghệ thuật: điệp từ “nghe”, ẩn dụ chuyển đổi cảm giác
? Tại sao âm thanh tiếng gà trưa lại có thể gợi cảm giác đó cho con người.
Vì: + Buổi trưa yên tĩnh, tiếng gà khua động không gian.
+ Tiếng gà làm xao động, làm dịu bớt cái nắng trưa gay gắt, xua tan những mệt mỏi trên chặng đường hành quân dài của người chiến sĩ.
+ Đánh thức những kỉ niệm xa xưa, đưa người chiến sĩ sống lại những năm tháng hồn nhiên, tươi đẹp nhất của đời người.
→ Tiếng gà trưa – biểu tượng của làng quê đã̃ gắn bó thân thiết, khơi gợi biết bao cảm xúc chân thành tươi vui trong tâm trí người chiến sĩ.
? Qua đó thể hiện tình cảm gì của tác giả đối với quê hương?
→ Tình yêu làng quê thắm thiết, sâu nặng.
TIẾT 53: VĂN BẢN TIẾNG GÀ TRƯA - Xuân Quỳnh-
I. Đọc- hiểu văn bản.
1. Đọc và tìm hiểu chú thích.
2. Giới thiệu tác giả, tác phẩm.
3. Thể loại:
4. Bố cục:
5. Phân tích.
a) Tiếng gà trưa thức dậy tình cảm làng quê.
- Hoàn cảnh: trưa vắng, thanh bình, yên ả.
- Nghệ thuật: điệp từ “nghe”, ẩn dụ chuyển đổi cảm giác
→ Tiếng gà trưa – biểu tượng của làng quê đã̃ gắn bó thân thiết, khơi gợi biết bao cảm xúc chân thành tươi vui trong tâm trí người chiến sĩ.
→ Tình yêu làng quê thắm thiết, sâu nặng.
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
? Tình cảm nào được tiếng gà trưa thức dậy qua đoạn thơ chúng ta vừa tìm hiểu?
A. Tình yêu làng xóm quê hương.
B. Tình bà cháu.
C. Tình yêu những con gà mái mơ.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
- Học thuộc lòng bài thơ và nội dung khổ thơ 1
- Giờ sau học tiếp
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT!