Bài 13. Tiếng gà trưa

Giáo viên :Bùi Thị Lâm
Trường: THCS Văn Giang
Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô về dự giờ thăm lớp
Kiểm tra bài cũ
Cảm xúc của bài thơ bắt nguồn từ sự việc gì ? Tác dụng của sự việc đó ?
Cảm xúc của bài thơ bắt nguồn từ tiếng gà trưa, mỗi lần lặp lại tiếng gà lại gợi ra hình ảnh trong kỷ niệm thời tuổi thơ với bao cảm xúc của nhân vật.
Tiếng Gà Trưa
Xuân Quỳnh
Tiết 54
Văn bản:

Đoạn2
Tiếng gà trưa
ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng

Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng
- Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt !
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng
Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp

Cứ hàng năm hàng năm
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới

Ôi cái quần chéo go
ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt



Đoạn 3
Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng



Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
ổ trứng hồng tuổi thơ.
Tiết 54
tiếng gà trưa
Xuân Quỳnh
-Văn bản:

















Hình ảnh những con gà mái với những quả trứng hồng

Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vµng
Lông óng như màu nắng
- Sử dụng điệp ngữ, tính từ chỉ màu sắc so sánh, đảo ngữ, câu kể xen câu tả.
- Làm nổi bật vẻ đẹp tươi sáng hiền hoà, bình dị của làng quê.
Tiếng gà trưa đã khơi dậy những hình ảnh thân thương nào trong đoạn hai?
Hình ảnh đầu tiên mà nhà thơ nhớ lại là hình ảnh gì, thể hiện qua những câu thơ nào?
Tiếng gà trưa
I. Giới thiệu chung
II. Phân tích
1. Tiếng gà trưa thức dậy tình cảm làng quê

Hình ảnh người bà
a. Hình ảnh những con gà mái với những quả trứng hồng
Nhận xét về biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong đoạn thơ?.
Tiết 54
tiếng gà trưa
Xuân Quỳnh
Văn bản
2. Tiếng gà trưa khơi dậy những kỉ niệm ấu thơ.
I. Giới thiệu chung
II. Phân tích
1. Tiếng gà trưa thức dậy tình cảm làng quê
2. Tiếng gà trưa khơi dậy những kỉ niệm ấu thơ

? khổ thơ trên, kỉ niệm nào được nhớ lại?
Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng
- Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng
Lời mắng suồng sã yêu thương Tình cảm yêu thương giản dị mà bà dành cho cháu
* Lời bà mắng:
Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt
Em có nhận xét gì về lời mắng của bà?
a. Hình ảnh những con gà mái với những quả trứng hồng
b.Hình ảnh người bà
Tiết 54
tiếng gà trưa
Xuân Quỳnh
-Văn bản:
I.Giới thiệu chung
II. Phân tích
1. Tiếng gà trưa thức dậy tình cảm làng quê
2. Tiếng gà trưa khơi dậy những kỉ niệm ấu thơ

Sau lời mắng, tiếng gà trưa gợi nhớ việc làm nào của bà và thể hiện qua những câu thơ nào?
Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp
Hình ảnh này ứng với lời thơ nào?
Từ cách chọn trứng như vậy, em cảm nhận gì về người bà?
- Bà là người chịu thương, chịu khó, cần cù chắt chiu từng niềm vui nho nhỏ trong cuộc sống còn nhiều lo toan vất vả.

b.Hình ảnh người bà
a. Hình ảnh những con gà mái với những quả trứng hồng
* Cách bà chọn trứng:
khum soi trứng
chắt chiu từng quả

Tiết 54
tiếng gà trưa
Xuân Quỳnh
-Văn bản :
I. Giới thiệu chung
II. Phân tích
1. Tiếng gà trưa thức dậy tình cảm làng quê
2. Tiếng gà trưa khơi dậy những kỉ niệm ấu thơ

Cứ hàng năm hàng năm
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới.
Nhận xét về cách sử dụng từ ngữ trong câu thơ thứ nhất?
Bà lo và mong điều gì?
Nỗi lo và mong của bà: Lo đàn gà toi
Mong đừng sương muối.
Nỗi lo của bà trong đoạn thơ này gợi những cảm nghĩ gì trong em?
- Nỗi lo chân thật: Tất cả Vì niềm vui của cháu. Tình yêu thương sâu sắc của bà.
Như thế, trong niềm vui của cháu, hình ảnh bà hiện lên với những đức tính cao quý nào?
Bà nghèo nhưng hết lòng vì con cháu, chịu đựng, nhẫn nại và hi sinh.
a. Hình ảnh những con gà mái với những quả trứng hồng
b.Hình ảnh người bà
Tiết 54 ---
tiếng gà trưa
Xuân Quỳnh
Văn bản :












Niềm hạnh phúc mà bà mang lại cho đứa cháu thể hiện qua những lời thơ nào?
Ôi cái quần chéo go
ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt
I. Giới thiệu chung
II. Phân tích
1. Tiếng gà trưa thức dậy tình cảm làng quê
2. Tiếng gà trưa khơi dậy những kỉ niệm ấu thơ


a. Hình ảnh những con gà mái với những quả trứng hồng
b.Hình ảnh người bà
- Làm nổi bật niềm sung sướng, hạnh phúc của cháu.
- Dùng thán từ,cách biểu cảm trực tiếp, từ láy.
b.Hình ảnh người bà
Nhận xét về nghệ thuật của khổ thơ?Tác dụng?
Tiết 54 ---
tiếng gà trưa
Xuân Quỳnh
Văn bản :



*Niềm vui của cháu :










Quần chéo go
áo cánh trúc bâu
Hạnh phúc đơn sơ và giản dị của trẻ em nghèo.
Tình bà cháu
Bà
Nghèo nhưng hiền thảo,
hết lòng vì con cháu,
chịu đựng, nhẫn nại và hi sinh
Sâu sắc đằm thắm và cảm động .
Cháu
Biết ơn, yêu thương và
kính trọng bà.

Qua những kỉ niệm trên, cho em hiểu gì về tình cảm bà cháu?
Tiếng gà trưa
Suy tư về hạnh phúc
Chỉ ra khổ thơ tương ứng với những suy tư trên ?
gợi
gợi
Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng



Suy tư về mục đích chiến đấu
Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
ổ trứng hồng tuổi thơ.

3. Tiếng gà trưa gợi những suy tư
"Tiếng gà trưa" gợi những suy tư gì?
)
Tiết 54 ---
tiếng gà trưa
Xuân Quỳnh
Văn bản :


Thảo luận nhóm :
Vì sao người cháu nghĩ tiếng gà trưa mang bao hạnh phúc đến ?
Tiếng gà và ổ trứng hồng là hình ảnh của cuộc sống chân thật
bình yên, no ấm.
2. Tiếng gà trưa thức dậy bao tình cảm bà cháu gia đình, quê hương
nhà thơ.
3. Tiếng gà trưa là âm thanh bình dị, thân thương của làng quê đem
lại niềm yêu thương cho con người.
Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng
---> Mơ những điều tốt lành, những điều vui và hạnh phúc.
Em hiểu câu thơ: "Giấc ngủ hồng sắc trứng" là như thế nào?

I. Giới thiệu chung
II. Phân tích
1. Tiếng gà trưa thức dậy tình cảm làng quê
2. Tiếng gà trưa khơi dậy những kỉ niệm ấu thơ

a. Hình ảnh những con gà mái với những quả trứng hồng
b.Hình ảnh người bà
3. Tiếng gà trưa gợi những suy tư
Tiết 54 ---
tiếng gà trưa
Xuân Quỳnh
Văn bản :
Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
ổ trứng hồng tuổi thơ.
*Điệp từ "vì" ? Khẳng định mục đích chiến đấu vừa cao cả vừa bình dị
* Mục đích chiến đấu
Vì tổ quốc
Vì xóm làng
Vì bà
Vì ổ trứng hồng
tuổi thơ.
Từ các kỉ niệm tuổi thơ tác giả nghĩ về mục đích chiến đấu của mình như thế nào?
Nhận xét ý nghĩa của từ "vì" được lặp lại liên tiếp ở các câu thơ?
Vì sao người chiến sĩ có thể nghĩ rằng cuộc chiến đấu của mình còn là "vì tiếng gà cục tác. ổ trứng hồng tuôỉ thơ"?
I. Giới thiệu chung
II. Phân tích
1. Tiếng gà trưa thức dậy tình cảm làng quê
2. Tiếng gà trưa khơi dậy những kỉ niệm ấu thơ

a. Hình ảnh những con gà mái với những quả trứng hồng
b.Hình ảnh người bà
3. Tiếng gà trưa gợi những suy tư
Tình yêu đất nước bắt nguồn từ những điều bình dị nhất.
Tiết 54 ---
tiếng gà trưa
Xuân Quỳnh
Văn bản :
Đặt bài thơ vào trong hoàn cảnh cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước đang diễn ra gay go ác liệt ở chiến trường Miền Nam, ta mới thấy hết giá trị của bài thơ. Nó có sức cổ vũ động viên tinh thần chiến đấu của toàn dân và nhất là của những người chiến sỹ ra trận.
Bài tập
Bài tập 1. Bài thơ được viết theo thể thơ nào ?
A. Lục bát B. Song thất lục bát
C. Bốn chữ D. Năm chữ
Bài tập 2. Tình cảm cảm xúc nào được thể hiện trong bài thơ ?
A. Hoài niệm tuổi thơ B. Tình bà cháu
C. Tình quê hương đất nước D. Tất cả các ý kiến trên.
3. Bài tập 3. Hình ảnh nổi bật xuyên suốt bài thơ là gì ?
A. Tiếng gà trưa B. Quả trứng hồng
C. Người bà D. Người chiến sỹ
4. Bài tập 4. Đặc sắc nghệ thuật của bài thơ trên là gì ?
A. Cách diễn đạt tự nhiên với những hình ảnh giản dị chân thực.
B. Sử dụng các biện pháp nhân hoá có giá trị biểu cảm.
C. Ngôn ngữ cô đọng hàm xúc.
D. Sử dụng rộng rãi lối liên tưởng, tưởng tượng.
D. Năm chữ
D. Tất cả các ý kiến trên
A. Cách diễn đạt tự nhiên với những hình ảnh giản dị chân thực
B.Quả trứng hồng
a, Nghệ thuật
- Thể thơ 5 chữ được sử dụng linh hoạt và đạt hiệu quả cao.
- Cách diễn đạt tự nhiên với những hình ảnh giản dị chân thực.
* Ghi nhớ: SGK - 151
I. Giới thiệu chung
II. Đọc - hiểu văn bản
III . Tổng kết
- Tiếng gà trưa đã gọi về những kỷ niệm tuổi thơ và tình bà cháu đậm đà thắm thiết. Những tình cảm gia đình đã làm sâu sắc thêm tình yêu quê hương đất nước.
- Biện pháp tu từ: Điệp ngữ.
b, Nội dung
Tiết 54 ---
tiếng gà trưa
Xuân Quỳnh
Văn bản :
Tiếng gà trưa được lặp lại bốn lần ở đầu mỗi khổ. Mỗi lần cất lên là một hình ảnh,một sự việc trong kỷ niệm tuổi thơ của người chiến sỹ. Nó như một dòng nhạc chủ âm vừa kết nối các đoạn thơ,vừa điểm nhịp cho từng cung bậc cảm xúc của nhân vật trữ tình. Tiếng gà trưa đã gọi người chiến sỹ về với tuổi thơ và cũng mở ra một tình cảm mới mẻ trong cuộc chiến đấu hôm nay. Cụm từ tiếng gà trưa chính là điệp ngữ,điệp câu.
Luyện Tập
Câu thơ "Tiếng gà trưa"được lặp lại mấy lần trong bài? Việc lặp lại như vậy có ý nghĩa gì?
Hướng dẫn về nhà

Học thuộc lòng bài thơ - phân tích.
Luyện viết đoạn văn: Nêu cảm nhận của em về tình cảm bà cháu.
Soạn bài : " Một thứ quà của lúa non : Cốm ".
Xin chân thành cảm ơn
Các thầy cô giáo !
Chúc các em học tốt