Bài 13. Tiếng gà trưa

Chµo mõng ngµy nhµ gi¸o viÖt nam
NGữ văn 7
Giáo viên thực hiện: Nguyễn Thị Thuỷ
Trường: THCS Hoà Tiến
Tiếng
Gà
Trưa
-Xuân Quỳnh -
Tiết 53
Giáo viên:Nguyễn Thị Thuỷ
Trường THCS Hoà Tiến - hưng hà
- Nguyễn Thị Xuân Quỳnh (1942-1988 ), quê : làng La Khê, ven thị xã Hà Đông , tỉnh Hà Tây.
- Là nhà thơ nữ xuất sắc trong
nền thơ ca hiện đại Việt Nam
- Thơ bà gần gũi, thường viết về những điều bình dị; một hồn thơ trẻ trung, sôi nổi chân thành, tha thiết.
I. Đọc - hiểuchung
1. Tác giả, tác phẩm:
Xuân Quỳnh
Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
Một số tập thơ hay của Xuân Quỳnh:
Chồi biếc, Hoa dọc chiến hào, Sân ga chiều em đi, Tự hát.
- Bài thơ "Tiếng gà trưa" được viết trong thời kì đầu cuộc kháng chiến chống Mĩ, in lần đầu trong tập "Hoa dọc chiến hào" (1968) và in lại trong tập "Sân ga chiều em đi" (1984).
Ngữ văn - Tiết 53: Tiếng gà trưa
- Xuân Quỳnh -
I. Tìm hiểu chung.
1. Tác giả, tác phẩm.
2. Đọc và giải thích từ khó.
Hướng dẫn đọc
Đọc bài thơ với giọng vui, bồi hồi. Chú ý phân biệt lời mắng yêu của bà với lời kể, tả trữ tình của nhà thơ trong vai anh bộ đội nhớ nhà, nhớ quê.
- Nhịp thơ 2/3, 3/2, 1/2/2, nhấn mạnh điệp ngữ - điệp câu được nhắc lại bốn lần trong bài thơ.
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ
- Cục.cục tác cục ta
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ

Tiếng gà trưa
ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng

Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng
Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt!
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng

Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp

Cứ hàng năm, hàng năm
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới
Ôi cái quần chéo go
ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt
*
* *
Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng

Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
ổ trứng hồng tuổi thơ

( Xuân Quỳnh )
Tiếng gà trưa
Ngữ văn - Tiết 53: Tiếng gà trưa
- Xuân Quỳnh -
I. Tìm hiểu chung văn bản.
1. Tác giả, tác phẩm.
2. Đọc và giải thích từ khó.
Hướng dẫn đọc
Đọc bài thơ với giọng vui, bồi hồi. Chú ý phân biệt lời mắng yêu của bà với lời kể, tả trữ tình của nhà thơ trong vai anh bộ đội nhớ nhà, nhớ quê.
- Nhịp thơ 2/3, 3/2, 1/2/2, nhấn mạnh điệp ngữ - điệp câu được nhắc lại bốn lần trong bài thơ.
Từ khó
Chắt chiu: Dành dụm, tiết kiệm từng chút và kiên trì.
Gà mái mơ: Gà mái lông màu hoa mơ, vàng nhạt, xen trắng lốm đốm.
- Lang mặt: Da mặt có những đám trắng loang lổ do bệnh lang ben (bệnh ngoài da, do một thứ nấm gây ra).
Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
5 tiÕng
* ThÓ th¬:
* Phương thức biểu đạt:
Biểu cảm + tự sự + miêu tả
* Nhân vật trữ tình: Người lính trên đường hành quân
* Bố cục: 3 phần
Bài thơ có thể chia mấy phần và nội dung từng phần?
I. Đọc - hiểuchung
1. Tác giả, tác phẩm:
2. Đọc và giải thích từ khó.
3. Thể thơ và bố cục văn bản.
1. Khổ thơ 1: Âm thanh tiếng gà khơi nguồn cảm xúc
Khổ thơ 2, 3, 4, 5, 6: Những kỉ niệm tuổi thơ được tiếng gà trưa khơi dậy
Hai khổ thơ cuối: Những suy tư từ tiếng gà trưa.
Ba phần
Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
5 tiÕng
* ThÓ th¬:
* Phương thức biểu đạt:
Biểu cảm + tự sự + miêu tả
Nhân vật trữ tình: Người lính
trên đường hành quân
* Bố cục: 3 phần
I. Đọc - hiểuchung
1. Tác giả, tác phẩm:
2. Đọc và giải thích từ khó.
3. Thể thơ và bố cục văn bản.

Trắc nghiệm
? Hãy sắp xếp lại trình tự phát triển
mạch cảm xúc trong bài thơ:
A. Tình bà cháu
B. Tiếng gà trưa - hoài niệm tuổi thơ
C. Tình yêu quê hương, đất nước

Xếp lại: B -> A -> C


* Mạch cảm xúc trong bài thơ:
Tiếng gà trưa - hoài niệm tuổi
thơ ->Tình bà cháu-> Tình yêu
quê hương, đất nước
Hình ảnh người bà, con gà và quả trứng - những kỉ niệm thân thương của tuổi thơ.
Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
+ Thời gian: buổi trưa vắng
+ Không gian:
Trên đường hành quân xa,
bên xóm nhỏ
- Hoàn cảnh:
-> Vắng , thanh bình, yên ả.

I. Đọc - hiểuchung
II. Đọc - hiểu chi tiết
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
"Cục . cục tác cục ta"
Nghe xao động nẳng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổit thơ.
Âm thanh tiếng gà khơi nguồn cảm xúc


1. Âm thanh tiếng gà khơi nguồn cảm xúc: ( khổ thơ đầu)
- Hoàn cảnh: trưa vắng, bên xóm nhỏ, trên đường hành quân, thanh bình, yên ả.



Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
=> T¹o sù mÒm m¹i cho lêi th¬, ©m h­ëng ng©n vang lay ®éng lßng ng­êi. TiÕng gµ lµm xao ®éng n¾ng tr­a, lµm thanh th¶n t©m hån vµ lµm xóc ®éng håi øc nhµ th¬.
- Cảm giác:
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ

Điệp từ "nghe"

I. Đọc - hiểuchung
II. Đọc - hiểu chi tiết


1. Âm thanh tiếng gà khơi nguồn cảm xúc: ( khổ thơ đầu)


Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
Đọc - hiểu chung
Đọc - hiểuchi tiết
Thảo luận:
Chỉ rõ thứ tự chuyển đổi cảm giác
trong ba câu thơ
* Hoàn cảnh: Trưa vắng , thanh bình, yên ả.

* Cảm giác: lay động lòng người. Tiếng gà làm xao động nắng trưa làm thanh thản tâm hồn, xúc động hồi ức nhà thơ
ẩn dụ chuyển đổi cảm giác
Nghe
tiếng gà (thính giác)
xao động nắng trưa ( thị giác)
gọi về tuổi thơ (tâm hồn)
bàn chân đỡ mỏi ( xúc giác)
Nghe xao ®éng n¾ng tr­a
Nghe bµn ch©n ®ì mái
Nghe gäi vÒ tuæi th¬


Cảm giác bồi hồi, xốn xang, xua tan bao vất vả mệt nhọc, đánh thức tuổi thơ,
xôn xao hoài niệm, thể hiện tình bà cháu thân thương.
1. Âm thanh tiếng gà khơi nguồn cảm xúc: ( khổ thơ đầu)
* Hoàn cảnh: trưa vắng , yên tĩnh
* Cảm giác: lay động lòng người - bồi hồi, xốn xang, xua tan bao vất vả mệt nhọc, đánh thức tuổi thơ.


Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
Đọc - hiểu chung
Đọc - hiểu chi tiết
=> Tiếng gà - âm thanh của sự bình yên - quen thuộc, gắn bó thiết tha với con người, âm thanh dự báo điều tốt lành, gợi tình bà cháu, gia đình thân thương.
Tiếng gà trưa là âm thanh của làng quê. Tiếng gà trưa là âm thanh dự báo điều tốt lành.
Đặc biệt tiếng gà đánh thức thời thơ ấu đã qua, đó là kỉ niệm về tình bà cháu, tình gia đình thân thương của tác giả.
? Tại sao trong vô vàn âm thanh của buổi trưa, nhà thơ chỉ nhớ về âm thanh tiếng gà trưa?
1. Âm thanh tiếng gà khơi nguồn cảm xúc: ( khổ thơ đầu)
* Hoàn cảnh: trưa vắng , yên tĩnh
* Cảm xúc: lay động lòng ngừơi - bồi hồi, xốn xang, xao xuyến, đánh thức tuổi thơ.
Tiếng gà - âm thanh của sự bình yên - quen thuộc, gắn bó thiết tha với con người, gợi tình bà cháu, tình gia đình thân thương..

Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
Chỉ một âm thanh tiếng gà bình dị thế mà gợi trong
lòng người bao xúc cảm trào dâng.
Qua đó, em nhận xét gì về tâm hồn của nhà thơ?
=> Nhà thơ có tình yêu làng quê thắm thiết sâu nặng;
tâm hồn tinh tế, nhạy cảm, thiết tha yêu cuộc đời.
I. Đọc - hiểu chung
II. Đọc - hiểu chi tiết
1. Âm thanh tiếng gà khơi nguồn cảm xúc:
* Hoàn cảnh: trưa vắng , yên tĩnh
* Cảm xúc: lay động lòng ngừơi - bồi hồi,
xốn xang, xao xuyến, đánh thức tuổi thơ.
- Tiếng gà - âm thanh của sự bình yên -
quen thuộc, gắn bó thiết tha với con người,
gợi tình bà cháu, tình gia đình thân thương.

Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
I. Đọc - hiểu chung
II. Đọc - hiểu chi tiết
Nhà thơ có tình yêu làng quê thắm thiết
sâu nặng; tâm hồn tinh tế, nhạy cảm,
thiết tha yêu cuộc đời.
Bài tập trắc nghiệm
Bài 1: Những đặc sắc về nghệ thuật được tác giả sử dụng ở đoạn thơ thứ nhất là gì?
Sử dụng hình ảnh, bình dị, chân thực.
B. Sử dụng các điệp từ, ẩn dụ chuyển đổi cảm giác.
C. Cả hai ý trên.
C
Bài 2: Tình cảm, cảm xúc nào được gợi lên từ khổ thơ đầu?
Hoài niệm tuổi thơ.
B. Tình bà cháu.
C. Tình yêu quê hương đất nước.
D. Cả ba ý A, B, C.
D
Tiểu kết
- Đoạn thơ sử dụng những hình ảnh bình dị, chân thực, nghệ thuật ẩn dụ chuyển đổi cảm giác, điệp ngữ ...
- Đoạn thơ gợi lại hoài niệm tuổi thơ, tình bà cháu, tình quê hương da diết.
Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
I. Đọc - hiểu chung
II. Đọc - hiểu chi tiết
Âm thanh tiếng gà khơi nguồn
cảm xúc

Ngữ văn - Tiết 53: Tiếng gà trưa

I. Tìm hiểu chung.
II.tìm hiểu chi tiết.
(Xuân Quỳnh)
Củng cố - luyện tập.
1: Bài thơ chủ yếu được viết theo thể thơ gì?
2. Hình ảnh nổi bật xuyên suốt bài thơ là gì?
Tiếng gà trưa.
B. Quả trứng hồng.
C. Người bà.
D. Người chiến sĩ.
A
3. Quan sát bức tranh, cho biết bức tranh minh hoạ cho đoạn thơ nào. Em hãy dùng lời để miêu tả lại bức tranh.
Âm thanh tiếng gà khơi nguồn
cảm xúc

BTVN:
- Tập viết đoạn văn PBCN của em về khổ thơ đầu.
- Về nhà các em học thuộc lòng bài thơ.
- Soạn tiếp bài


Kính chúc các thày cô mạnh khoẻ, hạnh phúc !
Chúc các em học giỏi !