Bài 13. Tiếng gà trưa

chào mừng các thầy cô
về dự giờ ngữ văn lớp 7B !
2. Hai bài thơ "Cảnh khuya" và "Rằm tháng giêng" miêu tả cảnh thiên nhiên ở đâu?

C. Tây Bắc D. Nghệ An
B. Việt Bắc
3. Nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của hai bài thơ trên là:
Cảnh vật vừa có màu sắc cổ điển vừa toát lên sức sống của thời đại.
Tâm hồn thi sĩ kết hợp thật đẹp với phẩm chất chiến sĩ trong con người Hồ Chí Minh
C. Sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật có giá trị biểu cảm cao.
D. Gồm cả 3 ý A, B, C.
Kiểm tra bài cũ: Chọn đáp án đúng (A, B, C, D) cho mỗi câu hỏi sau:
Thể thơ của bài "Cảnh khuya" và "Rằm tháng giêng" (phiên âm chữ Hán) giống bài thơ nào sau đây?
Bài ca Côn Sơn B. Tĩnh dạ tứ
C. Sông núi nước Nam
D. Qua đèo Ngang
A. Thủ đô Hà Nội
Tiết 53+54:

Tiếng
gà
trưa
( 2 tiết )
Nhà thơ Xuân Quỳnh cùng bà nội
- Nguyễn Thị Xuân Quỳnh (1942-1988), quê: Làng La Khê, ven thị xã Hà Đông , tỉnh Hà Tây.
- Là nhà thơ nữ xuất sắc trong nền thơ hiện đại Việt Nam
- Thơ bà thường viết về những điều bình dị gần gũi với cuộc sống đời thường,biểu lộ những rung cảm khát vọng của một trái tim phụ nữ chân thành,tha thiết và đằm thắm.
I. Đọc - Tìm hiểu chung
1. Tác giả:
Xuân Quỳnh
Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
Sông Nhuệ
Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
Đường làng
Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
Ao làng
Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
Dệt lụa
Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
Cổng làng
Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)









Nhà viết kịch Lưu Quang Vũ và nhà thơ Xuân Quỳnh
* Tác phẩm chính: Tơ tằm - chồi biếc, Hoa dọc chiến hào, Gió Lào cát trắng, Lời ru trên mặt đất, Sân ga chiều em đi.

- Các tác phấm viết cho thiếu nhi: Bầu trời trong quả trứng, Chú gấu trong vòng đu quay, Mùa xuân trên cánh đồng, Vẫn có ông trăng khác.
Xuân Quỳnh
Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
Tác phẩm
-Sáng tác trong thời kì đầu cuộc kháng chiến chống Mỹ,in lần đầu trong tập thơ "Hoa dọc chiến hào"(1968)
Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)


Hướng dẫn đọc
Đọc giọng chậm rãi, nhẹ nhàng
Những câu thơ có 3 tiếng “Tiếng gà trưa” cần ngắt nghỉ lâu hơn các câu khác.
Khổ thơ cuối đọc giọng nhẹ nhàng, tha thiết như lời trò chuyện, tâm tình của cháu với bà.
Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)

Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
" Cục.cục tác cục ta"
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ

Tiếng gà trưa
ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng




Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng
- Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt!
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng

Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp

Cứ hàng năm hàng năm
khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
cháu được quần áo mới
Ôi cái quần chéo go
ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt.

Tiếng gà trưa
mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng


Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi,cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
ổ trứng hồng tuổi thơ.



Tác giả: Xuân Quỳnh



Tiếng gà trưa



Gieo vần
Gieo vần cách:
ở câu 1 và 4

Gieo vần liền:
ở câu 2 và 3
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ
“Cục...cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ
Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
Phương thức biểu đạt của bài thơ?
Số câu thơ trong mỗi khổ thơ
Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp
------
Cứ hàng năm hàng năm
Khi gío mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng nhà ai nhảy ổ:
“Cục ... cục tác cục ta
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ
Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
Thể thơ ngũ ngôn : có 2 loại

Thể thơ ngũ ngôn tứ tuyệt
Có nguồn gốc từ thơ Trung Quốc

Hạn định về số câu, số chữ trong bài.
4 câu / bài.
5 tiếng / câu.
Thể thơ ngũ ngôn
Có nguồn gốc từ Việt Nam,bắt nguồn từ thể hát dặm Nghệ Tĩnh và vè dân gian.
Không hạn định về số câu, số chữ
Câu hỏi: Xuyên suốt bài thơ là hình ảnh hay âm thanh nào sau đây?
A. Tiếng gà trưa
B. Người bà
C. Người chiến sĩ
D. Quả trứng hồng
Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
A




Một buổi trưa, trên đường hành quân, được
nghỉ chân ở một xóm nhỏ, người chiến sĩ chợt
nghe tiếng gà nhảy ổ vang vọng vào tâm tư.
Âm vang của tiếng gà khiến anh bồi hồi xúc động.
Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)


? Mạch cảm xúc của bài thơ diễn biến như thế nào ?
Trên đường hành quân, lúc dừng chân chợt nghe
tiếng gà ai nhảy ổ bên xóm nhỏ người chiến sĩ cảm thấy bao
nỗi nhọc nhằn như được xua tan đi. Những kỉ niệm tuổi
thơ bên người bà và đàn gà bổng chợt đến. Từ đó người
chiến sĩ tự nhủ phải quyết tâm chiến đấu vì Tổ quốc và
người thân.
* Mạch cảm xúc: Từ hiện t¹i quá khứ hiện tại
Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)


Bố cục của bài thơ có thể chia làm mấy phần?
Nêu ý chính từng phần?
Bố cục của bài thơ có thể chia làm 3 phần:
1. Từ đầu đến “Nghe gọi về tuổi thơ”: Tiếng gà
trưa khơi nguồn cảm xúc, gợi tình cảm quê hương
2. Tiếp theo đến “ Đi qua nghe sột soạt”: Tiếng gà
trưa gợi nhớ kỉ niệm thời thơ ấu.
3. Phần còn lại: Tiếng gà trưa gợi nhiều suy ngẫm
Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
Thể thơ: Ngũ ngôn sáng tạo
- Phương thức biểu đạt: Miêu tả, tự sự và biểu cảm. Phương thức chính là: Biểu cảm.
- Nhân vật trữ tình: người lính trên đường hành quân- người cháu.
- Mạch cảm xúc: hiện tại  quá khứ  hiện tại
- Bố cục: 3 Phần.
Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)










1. Tiếng gà trưa khơi nguồn cảm xúc: ( khổ thơ đầu)

Trờn du?ng h�nh quõn xa
D?ng chõn bờn xúm nh?
Ti?ng nh� ai nh?y ? :
"C?c ... c?c tỏc c?c ta"
Nghe xao d?ng n?ng trua
Nghe b�n chõn d? m?i
Nghe g?i v? tu?i tho

Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
Đọc - Tìm hiểu chung
Đọc - Hiểu văn bản
1.Tiếng gà trưa khơi nguồn cảm xúc
Thời điểm : buổi trưa , bên xóm nhỏ.
Hoàn cảnh : trên đường hành quân
Tiếng gà:+ là âm thanh gần gũi, quen thuộc của làng quê, dự báo điều tốt lành.
+là tiếng gà nhảy ổ để có những quả trứng hồng ,tạo thành niềm vui cho người nông dân cần cù, chịu khó.
Kỉ niệm khó quên của con người



Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
Đọc - Tìm hiểu chung
Đọc - Hiểu văn bản:


“Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ”
Nghệ thuật:
+ Điệp từ “ nghe ”
+ ẩn dụ chuyển đổi cảm giác.
ẩn dụ chuyển đổi cảm giác
Nghe
tiếng gà (thính giác)
gọi về tuổi thơ (tâm hồn)
bàn chân đỡ mỏi ( xúc giác)
xao động nắng trưa ( thị giác)
Đọc-Tìm hiểu chung
Đọc-Hiểu văn bản
1.Tiếng gà trưa khơi nguồn cảm xúc
Điệp từ nghe ở đây ý nói không chỉ nghe bằng
thính giác mà nghe bằng cảm giác, bằng tâm
tưởng, bằng sự nhớ lại, bằng hồi ức tràn về để
tiếng gà trưa như là nút khởi động được bất ngờ
chạm vào. Điệp từ nghe trở nên trừu tượng và
lan tỏa trong tâm hồn người nghe.
Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)

Tại sao âm thanh tiếng gà
trưa lại có thể gợi những cảm
giác đó của con người?
THảO LUậN NHóM
Đáp án
Buổi trưa ở làng quê là thời điểm rất yên tĩnh, do
đó tiếng gà có thể khua động cả không gian.
Tiếng gà quê đem lại niềm vui cho con người, có thể giúp con người vơi đi nỗi vất vả.
Tiếng gà gợi về những kỉ niệm tốt lành thuở ấu thơ : những quả trứng hồng, bộ quần áo mới và tình bà cháu thân thương...
1.Tiếng gà trưa khơi gợi cảm xúc
*Sơ kết
-Nghệ thuật:Điệp từ,phép ẩn dụ chuyển đổi cảm giác.
-Nội dung: +Tiếng gà trưa – biểu tượng của làng quê đã̃ gắn bó thân thiết, khơi gợi biết bao cảm xúc chân thành tươi vui trong tâm trí nhà thơ
+Tình làng quê thắm thiết, sâu nặng.
Tiếng gà trưa
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng nhà ai nhảy ổ :
“Cục ... cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ
Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng

Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng:
- Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt!
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng
Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)



Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp

Cứ hàng năm hàng năm
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới
Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)



Ôi cái quần chéo go
Ống rộng dài quét đất
Ôi cái áo trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt.
Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng
Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ.
Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
Hướng dẫn về nhà
- Học thuộc lòng,diễn cảm bài thơ.
- Viết đoạn văn PBCN của em về khổ thơ đầu

Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
Xin chân thành cảm ơn !