Bài 13. Tiếng gà trưa

Tiết 53
Tiếng gà trưa
Xuân Quỳnh
Kiểm tra bài cũ
1- Hãy đọc bài thơ "Cảnh khuya" và "Rằm tháng giêng" của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
2- Cảm nghĩ của em về cảnh thiên nhiên của hai bài thơ đó và em hiểu điều gì về tâm hồn của Bác?
Đáp án:
* Yêu cầu thuộc hai bài thơ trên
* Cảm nghĩ: Cảnh thiên nhiên với ánh trăng trong đêm khuya đẹp, thơ mộng. Qua đó thấy tâm hồn người nghệ sĩ hoà nhập với tâm hồn ngưưoì chiến sĩ của Bác Hồ
Tiết 53 : Tiếng gà trưa
(Xuân Quỳnh)
Xuân Quỳnh ( 1942 - 1988)
I- Tìm hiểu chung
1- Tác giả, tác phẩm
- Quê: La Khê, ven thị xã Hà Đông, tỉnh Hà Tây nay thuộc thành phố Hà Nội
- Là nhà thơ nữ xuất sắc trong nền thơ hiện đại Việt nam
- Giọng thơ gần gũi, bình dị.
2- Tác phẩm:
Bài thơ viết trong thời kì đầu của cuộc KC chống Mỹ
In trong tập Hoa dọc chiến hào (1968)
2- Đọc, hiểu chú thích, bố cục
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
"Cục... cục tác cục ta".
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ
Tiếng gà trưa
Tiếng gà trưa
ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm nắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng
(Xuân Quỳnh)
Thể thơ ngũ ngôn, nhịp 3/2; 2/3
- Phương thức biểu cảm
Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng
Gà đẻ mày mà nhìn
Rồi sau này lang mặt!
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng

Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp
Cứ hàng năm hàng năm
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới

Ôi cái quần chéo go
ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt
Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm về cháu nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng

Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì ba
Vì tiếng gà cục tác
ổ trứng hồng tuổi thơ
* Bố cục:
3 đoạn (theo mạch cảm xúc của tác giả)
Khổ thơ 1: Tiếng gà trưa thức dậy tình cảm làng quê
Khổ thơ ->6: Tiếng gà trưa khơi gợi những kỉ niệm ấu thơ
Khổ thơ 7,8: Những suy tư gợi lên từ tiếng gà trưa
II- Tìm hiểu văn bản:
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
"Cục... cục tác cục ta".
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ
Tiếng gà trưa
ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm nắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng

Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng
Gà đẻ mày mà nhìn
Rồi sau này lang mặt!
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng

Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp

Cứ hàng năm hàng năm
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới

Ôi cái quần chéo go
ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt
Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm về cháu nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng

Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì ba
Vì tiếng gà cục tác
ổ trứng hồng tuổi thơ
Ghi nhớ
. Tiếng gà trưa đã gọi về những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ và tình bà cháu. Tình cảm gia đình đã làm sâu sắc thêm tình yêu quê hương đất nước
. Bài thơ theo thể 5 tiếng có cách diễn đạt tình cảm tự nhiên và hình ảnh bình dị, chân thực
IV- Luyện tập:
Bài 1- Bài thơ "Tiếng gà trưa" thể hiện tình cảm gì?
A- Kỉ niệm đẹp về tuổi thơ
B- Tình cảm gia đình
C- Tình yêu đất nước
D- Kỉ niệm đẹp tuổi thơ, tình bà cháu và tình yêu quê hương đất nước.
Bài 2: Mạch cảm xúc của bài thơ bắt nguồn từ chi tiết, hình ảnh nào?
A- ổ trứng hồng tuổi thơ
B- Tiếng gà trưa
C- Tay bà khum soi trứng
D- Cháu chiến đấu hôm nay
Hướng dẫn về nhà

Học thuộc lòng bài thơ
Nêu cảm nghĩ của em về bài thơ "Tiếng gà trưa".
- Chuẩn bị bài: tập Làm thơ lục bát
Cảm ơn các em