Bài 13. Tiếng gà trưa

Đoàn kết - Chăm ngoan - Học giỏi -
Ngữ văn lớp 7
PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO THỊ XÃ SÔNG CẦU
TRƯỜNG THCS NGUYỄN KHUYẾN
KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ GIÁO
VÀ CÁC EM HỌC SINH
THÂN MẾN!
Người thực hiện: Đỗ Thị Kim Chi
Xuân Đài, tháng 11 năm 2011
Tiết 53
Tiếng gà trưa
Xuân Quỳnh (1942-1988)
Tiết 53: Văn bản TIẾNG GÀ TRƯA
XUÂN QUỲNH ( 1942-1988)
I. Tìm hiểu chung :
1. Tác giả:
Nguyễn Thị xuân quỳnh
(1942 - 1988)
Hãy nêu những hiểu biết của em về tác giả Xuân Quỳnh ?
XUÂN QUỲNH ( 1942-1988)
I. Tìm hiểu chung :
1. Tác giả:
Xuân Quỳnh có gương mặt hết sức trẻ trung,đôn hậu. Chị từng là diễn viên múa đoàn Văn công nhân dân Trung ương, là biên tập viên của báo Văn Nghệ, Nhà xuất bản Tác phẩm mới.
Thơ Xuân Quỳnh là tiếng lòng của một tâm hồn phụ nữ nhiều trắc ẩn, vừa hồn nhiên tươi tắn,vừa chân thành, đắm thắm và da diết trong khát vọng về hạnh phúc bình dị đời thường. Năm 2001, Xuân Quỳnh được tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật.

Xuân Quỳnh (1942-1988) là nhà thơ trưởng thành trong thời chống Mĩ.Thơ Xuân Quỳnh giản dị,tinh tế mà sâu sắc,thường viết về những tình cảm gần gũi, bình dị trong đời sống gia đình, biểu lộ những rung cảm chân thành, những khát vọng cao đẹp.
Tiết 53: Văn bản TIẾNG GÀ TRƯA
Tiết 53: Văn bản TIẾNG GÀ TRƯA
XUÂN QUỲNH ( 1942-1988)
I. Tìm hiểu chung :
1. Tác giả:
Xuân Quỳnh (1942-1988) là nhà thơ trưởng thành trong thời chống Mĩ. Thơ Xuân Quỳnh giản dị, tinh tế mà sâu sắc, thường viết về những tình cảm gần gũi, bình dị trong đời sống gia đình, biểu lộ những rung cảm chân thành, những khát vọng cao đẹp .
Tập thơ Xuân Quỳnh dịch
từ tiếng Việt sang tiếng Pháp
Tiết 53: Văn bản TIẾNG GÀ TRƯA
XUÂN QUỲNH ( 1942-1988)
I. Tìm hiểu chung :
2. Tác phẩm:
1. Tác giả:
“Tiếng gà trưa” trích từ tập “ Hoa dọc chiến hào”(1968) – tập thơ đầu tay của tác giả.
Em hãy nêu hoàn cảnh ra đời bài thơ?
3. Đọc- Tìm hiểu chú thích-
Bố cục:
Xuân Quỳnh được chú ý bởi một hồn thơ trẻ trung, sôi nổi thiết tha mạnh bạo giàu nữ tính.Các tập thơ chị đã in: “Chồi biếc”,“Hoa dọc chiến hào”,“Gió lào cát trắng”, “Tự hát”, “Sân ga chiều em đi”, “Hoa cỏ may”…
Tiếng gà trưa

Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
“ Cục …cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ

Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp

Cứ hàng năm hàng năm
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới

Ôi cái quần chéo go
Ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt.

Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng

Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ.


Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng

Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng
- Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt!
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng

(Xuân Quỳnh (*) , trong “Sân ga chiều em đi”,
NXB Văn học, Hà Nội , 1984)
Tiết 53: Văn bản TIẾNG GÀ TRƯA
XUÂN QUỲNH ( 1942-1988)
I. Tìm hiểu chung :
2. Tác phẩm:
1. Tác giả:
3. Đọc- Tìm hiểu chú thích-
Bố cục:
Bố cục
5 khổ thơ giữa: Tiếng gà trưa khơi gợi kỉ niệm tuổi thơ .
2 khổ thơ cuối: Suy nghĩ từ tiếng gà trưa.
Dựa vào mạch cảm xúc trong bài, hãy tìm bố cục bài thơ?
Khổ thơ đầu:
Tiếng gà trưa làm thức dậy tình cảm làng quê .
Tiết 53: Văn bản TIẾNG GÀ TRƯA
XUÂN QUỲNH ( 1942-1988)
I. Tìm hiểu chung :
2. Tác phẩm:
1. Tác giả:
3. Đọc- Tìm hiểu chú thích-
Bố cục:
Bài thơ được viết theo thể thơ gì?
Bài thơ được viết theo thể thơ 5 tiếng.
Tiết 53: Văn bản TIẾNG GÀ TRƯA
XUÂN QUỲNH ( 1942-1988)
I. Tìm hiểu chung :
II. Đọc –hiểu văn bản:
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
3. Đọc- Tìm hiểu chú thích-
Bố cục:
Âm thanh tiếng gà trưa đã gợi cho người chiến sĩ
nhớ lại điều gì?
1. Tiếng gà trưa khơi gợi những kỉ niệm ấu thơ:
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ :
“Cục… cục tác cục ta ”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ
Khổ thơ này kể chuyện gì?
Tiết 53: Văn bản TIẾNG GÀ TRƯA
XUÂN QUỲNH ( 1942-1988)
I. Tìm hiểu chung :
II. Đọc –hiểu văn bản:
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
3. Đọc- Tìm hiểu chú thích-
Bố cục:
1. Tiếng gà trưa khơi gợi những kỉ niệm ấu thơ:
Tại sao trong rất nhiều âm thanh của làng quê, người lính chỉ ám ảnh bởi tiếng gà?
THẢO LUẬN NHÓM

- Tiếng gà là âm thanh gần gũi, quen thuộc của làng quê, dự báo điều tốt lành.
- Tiếng gà trưa là tiếng gà nhảy ổ để có những quả trứng hồng – là niềm vui cho người nông dân cần cù, chịu khó.
D o đó tạo kỉ niệm khó quên.
THẢO LUẬN NHÓM
Tiết 53: Văn bản TIẾNG GÀ TRƯA
XUÂN QUỲNH ( 1942-1988)
I. Tìm hiểu chung :
II. Đọc –hiểu văn bản:
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
3. Đọc- Tìm hiểu chú thích-
Bố cục:
1. Tiếng gà trưa khơi gợi những kỉ niệm ấu thơ:
Đoạn thơ vừa rồi, gợi lại những hình ảnh nào?
Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng

Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng
- Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt!
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng

Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp

Cứ hàng năm hàng năm
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới

Ôi cái quần chéo go
Ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt.

Tiết 53: Văn bản TIẾNG GÀ TRƯA
XUÂN QUỲNH ( 1942-1988)
I. Tìm hiểu chung :
II. Đọc –hiểu văn bản:
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
3. Đọc- Tìm hiểu chú thích-
Bố cục:
1. Tiếng gà trưa khơi gợi những kỉ niệm ấu thơ:
Hình ảnh đàn gà và ổ trứng trong khổ thơ 2 hiện lên
qua những chi tiết nào? Biện pháp nghệ thuật được
sử dụng?
Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng


Tiết 53: Văn bản TIẾNG GÀ TRƯA
XUÂN QUỲNH ( 1942-1988)
I. Tìm hiểu chung :
II. Đọc –hiểu văn bản:
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
3. Đọc- Tìm hiểu chú thích-
Bố cục:
1. Tiếng gà trưa khơi gợi những kỉ niệm ấu thơ:
- Tiếng gà trưa gợi nhớ hình ảnh những con gà mái mơ,mái vàng trong kỉ niệm tuổi thơ không thể nào quên của người chiến sĩ .
Trong đoạn thơ, hình ảnh người bà được gợi
lên qua những sự việc nào?
Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng
- Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt!
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng
Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp
Cứ hàng năm hàng năm
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới
Ôi cái quần chéo go
Ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt.
Em có suy nghĩ gì về tình cảm bà dành cho cháu?
- Những kỉ niệm về người bà được tái hiện qua nhiều sự việc ( bà soi trứng,dành dụm chắt chiu mua áo mới cho cháu khi tết đến xuân về …)
Tiết 53: Văn bản TIẾNG GÀ TRƯA
XUÂN QUỲNH ( 1942-1988)
I. Tìm hiểu chung :
II. Đọc –hiểu văn bản:
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
3. Đọc- Tìm hiểu chú thích-
Bố cục:
1. Tiếng gà trưa khơi gợi những kỉ niệm ấu thơ:
- Tiếng gà trưa gợi nhớ hình ảnh những con gà mái mơ , mái vàng trong kỉ niệm tuổi thơ không thể nào quên của người chiến sĩ .
- Những kỉ niệm về người bà được tái hiện qua nhiều sự việc….
Qua những kỉ niệm ấu thơ, em có suy nghĩ gì
về tình cảm bà cháu?
- Lời bà mắng cháu là lời mắng yêu  tình yêu bà dành cho cháu.
- Hình ảnh bà chắt chiu từng quả trứng, lo đàn gà toi thì sẽ không có tiền mua quần áo mới cho cháu…
 bà là người chịu thương chịu khó, chắt chiu từng niềm vui nho nhỏ trong cuộc sống còn nhiều vất vả lo toan.
Tình bà cháu
Bà
Nghèo nhưng giàu tình yêu thương,
giàu đức hi sinh, hết lòng vì con cháu.

Sâu sắc đằm thắm và cảm động .

Cháu
Biết ơn, yêu thương và
kính trọng bà.

Tiết 53: Văn bản TIẾNG GÀ TRƯA
XUÂN QUỲNH ( 1942-1988)
I. Tìm hiểu chung :
II. Đọc –hiểu văn bản:
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
3. Đọc- Tìm hiểu chú thích-
Bố cục:
1. Tiếng gà trưa khơi gợi những kỉ niệm ấu thơ:
2. Suy nghĩ từ tiếng gà trưa:
Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng

Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ.


Trong đoạn thơ này, tiếng gà trưa gợi cho
người chiến sĩ những suy nghĩ gì?
Xác định biện pháp nghệ thuật trong
đoạn thơ và nêu tác dụng của nó?
Tiết 53 Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA
XUÂN QUỲNH ( 1942-1988)
I. Tìm hiểu chung :
II. Đọc –hiểu văn bản:
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
3. Đọc- Tìm hiểu chú thích-
Bố cục:
1. Tiếng gà trưa khơi gợi những kỉ niệm ấu thơ:
2. Suy nghĩ từ tiếng gà trưa:
*Điệp từ “vì”  Khẳng định mục đích chiến đấu vừa cao cả vừa bình dị .
* Mục đích chiến đấu
Vì
tổ quốc
Vì
Xóm
làng
Vì
bà
Vì
ổ trứng
hồng
tuổi thơ
Tâm niệm của người chiến sĩ trẻ trên đường ra trận về nghĩa vụ, trách nhiệm chiến đấu cao cả .
D?t b�i tho v�o trong ho�n c?nh cu?c khỏng chi?n ch?ng Mi c?u nu?c dang di?n ra gay go ỏc li?t ? chi?n tru?ng mi?n Nam, ta m?i th?y h?t giỏ tr? c?a b�i tho. Nú cú s?c c? vu d?ng viờn tinh th?n chi?n d?u c?a to�n dõn v� nh?t l� c?a nh?ng ngu?i chi?n si ra tr?n. H? ch?u d?ng gian kh?, chi?n d?u v� hi sinh khụng ph?i ch? vỡ nh?ng gỡ cao c? xa xụi m� cũn vỡ nh?ng gỡ thõn thuong g?n gui nh?t.
7
Ữ
TR
ô
C
H
ữ
CH
I
P
N
G
Ệ
I
Đ
3
4
5
6
1
2
01. Đây là tên con đèo phân chia địa giới của hai tỉnh Quảng Bình và Hà Tĩnh?
?
?
02. Đây là bài thơ được xem là bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của dân tộc ta. Đó là bài thơ nào?
?
03. Đây là tên gọi của đất nước ta dưới thời Lý – Trần?
?
04. Đây là bài thơ thể hiện hào khí chiến thắng và khát vọng thái bình thịnh trị của dân tộc ta ở thời đại nhà Trần?
?
05. Đây là bài thơ bộc lộ niềm cảm thương sâu sắc cho thân phận chìm nổi của người phụ nữ Việt Nam ngày xưa lại vừa trân trọng ca ngợi vẻ đẹp, phẩm chất trong trắng, son sắt của họ?
?
06. Đây là tên của vị tổ đã sáng lập ra dòng thiền Trúc Lâm Yên Tử?
?
07. Câu ca dao: “ Thân em như hạt mưa sa.
Hạt vào đài các, hạt ra ruộng cày”
Thuộc chùm bài ca dao nào mà em đã học?
Ữ
TR
ô
C
H
ữ
CH
I
P
N
G
Ệ
I
Đ
Tiết 53: Văn bản TIẾNG GÀ TRƯA
XUÂN QUỲNH ( 1942-1988)
I. Tìm hiểu chung :
II. Đọc –hiểu văn bản:
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
3. Đọc- Tìm hiểu chú thích-
Bố cục:
1. Tiếng gà trưa khơi gợi những kỉ niệm ấu thơ:
2. Suy nghĩ từ tiếng gà trưa:
III. Tổng kết:
1. Nghệ thuật :
Nghệ thuật tiêu biểu của bài thơ là gì?
- Sử dụng hiệu quả điệp ngữ “Tiếng gà trưa”, có tác dụng nối mạch cảm xúc, gợi nhắc kỉ niệm lần lượt hiện về .
Điệp ngữ “Tiếng gà trưa” được lặp lại 4 lần trong bài có tác dụng nối mạch cảm xúc , gợi nhắc kỉ niệm lần lượt hiện về.
Tiết 53: Văn bản TIẾNG GÀ TRƯA
XUÂN QUỲNH ( 1942-1988)
I. Tìm hiểu chung :
II. Đọc –hiểu văn bản:
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
3. Đọc- Tìm hiểu chú thích-
Bố cục:
1. Tiếng gà trưa khơi gợi những kỉ niệm ấu thơ:
2. Suy nghĩ từ tiếng gà trưa:
III. Tổng kết:
1. Nghệ thuật:
- Sử dụng hiệu quả điệp ngữ “Tiếng gà trưa”,có tác dụng nối mạch cảm xúc, gợi nhắc kỉ niệm lần lượt hiện về.
Viết theo thể thơ 5 tiếng phù hợp với việc vừa kể chuyện vừa bộc lộ tâm tình.
Tiết 53: Văn bản TIẾNG GÀ TRƯA
XUÂN QUỲNH ( 1942-1988)
I. Tìm hiểu chung :
II. Đọc –hiểu văn bản:
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
3. Đọc- Tìm hiểu chú thích-
Bố cục:
1. Tiếng gà trưa khơi gợi những kỉ niệm ấu thơ:
2. Suy nghĩ từ tiếng gà trưa:
III. Tổng kết:
1. Nghệ thuật :
2. Ý nghĩa:
Qua bài thơ này, em thấy động lực nào đã thôi thúc
người chiến sĩ trên đường ra trận?
Những kỉ niệm về người bà tràn ngập yêu thương làm cho người chiến sĩ thêm vững bước trên đường ra trận.

HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
1. Bài vừa học :
2. Bài sắp học :
Chương trình địa phương : Văn bản “HÀNH QUÂN”
-Tìm những nét nghệ thuật tiêu biểu của bài thơ ?
- Học thuộc lòng bài thơ.
- Phân tích hiệu quả các điệp từ, điệp ngữ trong bài thơ.
- Viết một đoạn văn ngắn ghi lại một kỉ niệm về bà.
- Đọc bài thơ.
- Tìm hiểu về tác giả Văn Công và hoàn cảnh ra đời bài thơ.
- Trong bài thơ, hình ảnh anh bộ đội cụ Hồ được khắc hoạ qua những chi tiết nào?
CHÀO TẠM BIỆT CÁC THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH