Bài 13. Tiếng gà trưa

Tranh Đông Hồ gà lợn nét tươi trong
Màu dân tộc sáng bừng trên giấy điệp.
Tiết 53

Tiếng
gà
trưa
Nhà thơ Xuân Quỳnh cùng bà nội
- Nguyễn Thị Xuân Quỳnh (1942-1988 ), quê: La Khê, thị xã Hà Đông -Hà Tây (Hà Nội)
- Là nhà thơ nữ xuất sắc trong
nền thơ ca hiện đại Việt Nam
- Thơ bà gần gũi, thường viết về những điều bình dị; một hồn thơ trẻ trung, sôi nổi chân thành, tha thiết.
I. GIỚI THIỆU CHUNG
1. Tác giả:
Xuân Quỳnh
Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
* Tác phẩm chính: Tơ tằm - chồi biếc, Hoa dọc chiến hào, Gió Lào cát trắng, Lời ru trên mặt đất, Sân ga chiều em đi.
- Các tác phấm viết cho thiếu nhi: Bầu trời trong quả trứng, Chú gấu trong vòng đu quay, Mùa xuân trên cánh đồng, Vẫn có ông trăng khác.

2. Tác phẩm:
- Viết trong thời kì đầu kháng chiến chống Mỹ (1968).
In trong tập thơ “Hoa dọc chiến hào”.
* Thể loại: Thơ tự do, 5 chữ
Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
I. GIỚI THIỆU CHUNG
1. Tác giả:
Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1.Đọc và tìm hiểu chó thÝch
2. Bè côc



- Phần 1: Khổ đầu: Tiếng gà trưa khơi nguồn cảm xúc
- Phần 2: Khổ 2, 3, 4, 5: Tiếng gà trưa gọi về những kỉ niệm tuổi thơ.
- Phần 3: Còn lại (khổ 6, 7): Tiếng gà trưa gợi niềm suy ngẫm.

* Nhân vật trữ tình: Người lính trên đường hành quân
* Bố cục: 3 phần
Bài thơ có thể chia mấy phần, ranh giới và nội dung từng phần?
* Mạch cảm xúc trong bài thơ:
Tiếng gà trưa - hoài niệm tuổi thơ ->Tình bà cháu-> Tình yêu quê hương, đất nước

Trắc nghiệm
1. Xuyên suốt bài thơ là hình ảnh hay âm thanh gì?
A. Tiếng gà trưa
B. Người bà,
C. Người chiến sĩ
D. Quả trứng hồng
2. Hãy sắp xếp lại trình tự phát triển mạch cảm xúc trong bài thơ:
A. Tình bà cháu
B. Tiếng gà trưa - hoài niệm tuổi thơ
C. Tình yêu quê hương, đất nước

Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
A
Xếp lại: B -> A -> C




a. Âm thanh tiếng gà khơi nguồn cảm xúc: ( khổ thơ đầu)


Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
+ Thời gian: buổi trưa
+ Không gian:
Trên đường hành quân xa,
bên xóm nhỏ
- Hoàn cảnh:
-> Vắng , thanh bình, yên ả.



a. Âm thanh tiếng gà khơi nguồn cảm xúc: ( khổ thơ đầu)
- Hoàn cảnh: trưa vắng , thanh bình, yên ả.



Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
=> T¹o sù mÒm m¹i cho lêi th¬, ©m h­ëng ng©n vang lay ®éng lßng ng­êi.
- Cảm giác:
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ

Điệp từ nghe



a. Âm thanh tiếng gà khơi nguồn cảm xúc: ( khổ thơ đầu)


Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
Thảo luận:
Chỉ rõ thứ tự chuyển đổi cảm giác
trong ba câu thơ
* Hoàn cảnh: Trưa vắng , thanh bình, yên ả.

* Cảm giác: lay động lòng người.
ẩn dụ chuyển đổi cảm giác
Nghe
tiếng gà (thính giác)
xao động nắng trưa ( thị giác)
gọi về tuổi thơ (tâm hồn)
bàn chân đỡ mỏi ( xúc giác)
Nghe xao ®éng n¾ng tr­a
Nghe bµn ch©n ®ì mái
Nghe gäi vÒ tuæi th¬

* Cảm giác bồi hồi, xốn xang, xua tan bao vất vả mệt nhọc,
đánh thức tuổi thơ, xôn xao hoài niệm.
a. Âm thanh tiếng gà khơi nguồn cảm xúc: ( khổ thơ đầu)
* Hoàn cảnh: trưa vắng , yên tĩnh
* Cảm giác: lay động lòng người - bồi hồi, xốn xang, xua tan bao vất vả mệt nhọc, đánh thức tuổi thơ.


Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
=> Tiếng gà - âm thanh của sự bình yên - quen thuộc, gắn bó thiết tha với con người.
Tình cảm nào được tiếng gà trưa thức dậy qua đoạn thơ chúng ta vừa tìm hiểu?
A. Tình yêu làng xóm quê hương.
B. Tình bà cháu.
C. Tình yêu những chú gà mái mơ.
Bài tập trắc nghiệm
a. Âm thanh tiếng gà khơi nguồn cảm xúc: ( khổ thơ đầu)
* Hoàn cảnh: trưa vắng , yên tĩnh
* Cảm xúc: lay động lòng ngừơi - bồi hồi, xốn xang, xao xuyến, đánh thức tuổi thơ.
Tiếng gà - âm thanh của sự bình yên - quen thuộc, gắn bó thiết tha với con người.

Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
Chỉ một âm thanh tiếng gà bình dị thế mà gợi trong
lòng người bao xúc cảm trào dâng.
Qua đó, em nhận xét gì về tâm hồn của nhà thơ?
=> Nhà thơ có tình yêu làng quê thắm thiết sâu nặng;
tâm hồn tinh tế, nhạy cảm, thiết tha yêu cuộc đời.

b. Âm thanh tiếng gà trưa gọi về những kỉ niệm tuổi thơ:


Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
- Hình ảnh:
ổ rơm hồng những trứng


-> rất quý, đẹp đẽ, thân thuộc, thơ mộng.


* Kỉ niệm về ổ trứng, đàn gà: (Khổ 2)

a. Âm thanh tiếng gà khơi nguồn cảm xúc: lay động lòng người - bồi hồi, xốn xang, xao xuyến, đánh thức tuổi thơ.

b. Âm thanh tiếng gà trưa gọi về những kỉ niệm tuổi thơ:
*. Kỉ niệm về ổ trứng, đàn gà: (Khổ 2)
- Hình ảnh: ổ rơm hồng những trứng
-> đẹp đẽ, thân thuộc.






Tính từ gợi tả
Phép liệt kê,
So sánh
Tiết 53: Tiếng gà trưa
( Xuân Quỳnh)
Hình ảnh đàn gà:
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng

Đông đúc, sống động, đẹp như tranh.

=> Niềm vui bình dị, sự tần tảo, chi chút của người nuôi gà.

a. Âm thanh tiếng gà khơi nguồn cảm xúc:
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ
- Cục.cục tác cục ta
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ

Tiếng gà trưa
ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng

Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng
Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt!
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng

Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp

Cứ hàng năm, hàng năm
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới
Ôi cái quần chéo go
ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt
*
* *
Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng

Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
ổ trứng hồng tuổi thơ

( Xuân Quỳnh )
Tiếng gà trưa
BTVN:
- Tập viết đoạn văn PBCN của em về khổ thơ đầu.
- Về nhà các em học thuộc lòng bài thơ.
- Soạn tiếp bài


Kính chúc các thày cô mạnh khoẻ, hạnh phúc !
Chúc các em học giỏi !