Bài 13. Tiếng gà trưa

Tiếng gà trưa
Tiết 55:
I. Gi?i thi?u chung
1. Tác giả:
_ Nguyễn Thị Xuân Quỳnh (1942-1988), quê: Làng La Khê, ven thị xã Hà Dông , tỉnh Hà Tây.
_ Là nhà thơ nữ xuất sắc trong nền thơ hiện đại Việt Nam
_ Thơ bà thường viết về những điều bình dị gần gũi với cuộc sống đời thường,biểu lộ những rung cảm khát vọng của một trái tim phụ nữ chân thành,tha thiết và đằm thắm.
Xuân Quỳnh
Sông Nhuệ
Đường làng
Ao làng
Dệt lụa
Cổng làng
2.Tác phẩm

_ Sáng tác trong thời k? đầu cuộc
kháng chiến chống Mỹ, in lần đầu
trong tập thơ "Hoa dọc chiến
hào"(1968)


Hướng dẫn đọc

Đọc giọng chậm rãi, nhẹ nhàng
Những câu thơ có 3 tiếng “Tiếng gà trưa” cần ngắt nghỉ lâu hơn các câu khác.
Khổ thơ cuối đọc giọng nhẹ nhàng, tha thiết như lời trò chuyện, tâm tình của cháu với bà.
Tiếng gà trưa

Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:

" Cục.cục tác cục ta"
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ

Tiếng gà trưa
ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng

Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng
Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt!
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng

Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp

Cứ hàng năm hàng năm
khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
cháu được quần áo mới
Ôi cái quần chéo go
ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt.

Tiếng gà trưa
mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng


Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi,cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
ổ trứng hồng tuổi thơ.


Một buổi trưa, trên đường hành quân, được nghỉ chân ở một xóm nhỏ, người chiến sĩ chợt nghe tiếng gà nhảy ổ vang vọng vào tâm tư. Âm vang của tiếng gà khiến anh bồi hồi cảm xúc


? Mạch cảm xúc của bài thơ diễn biến như thế nào ?
Trên đường hành quân, lúc dừng chân chợt nghe tiếng gà
ai nhảy ổ bên xóm nhỏ người chiến sĩ cảm thấy bao nỗi học nhằn như được xua tan đi. Những kỉ niệm tuổi thơ bên người bà và đàn gà bổng chợt đến. Từ đó người chiến sĩ tự nhủ phải quyết tâm chiến đấu vì Tổ quốc và người thân.

* Mạch cảm xúc: Từ hiện tại  quá khứ hiện tại
1.Tiếng gà trưa khơi nguồn cảm xúc
- Thời điểm : buổi trưa , bên xóm nhỏ.
- Hoàn cảnh : trên đường hành quân
- Tiếng gà:
+ là âm thanh gần gũi, quen thuộc của làng quê,
dự báo điều tốt lành.
+là tiếng gà nhảy ổ để có những quả trứng hồng
,tạo thành niềm vui cho người nông dân cần cù, chịu
khó.

 Kỉ niệm khó quên của con người



Đọc - Tìm hiểu chung
Đọc - Hiểu văn bản:


Nghe
gọi về tuổi thơ
bàn chân đỡ mỏi
xao động nắng trưa

Tại sao âm thanh tiếng gà
trưa lại có thể gợi những cảm
giác đó của con người
?
Buổi trưa ở làng quê là thời điểm rất yên tĩnh, do
đó tiếng gà có thể khua động cả không gian.
Tiếng gà quê đem lại niềm vui cho con người, có thể giúp con người vơi đi nỗi vất vả.
Tiếng gà gợi về những kỉ niệm tốt lành thuở ấu thơ : những quả trứng hồng, bộ quần áo mới và tình bà cháu thân thương...
1.Tiếng gà trưa khơi gợi cảm xúc
-Nghệ thuật: Điệp từ,phép ẩn dụ chuyển đổi cảm giác.
-Nội dung:
+Tiếng gà trưa – biểu tượng của làng quê đã̃ gắn
bó thân thiết, khơi gợi biết bao cảm xúc chân thành tươi
vui trong tâm trí nhà thơ
+Tình làng quê thắm thiết, sâu nặng.
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng nhà ai nhảy ổ :
“Cục ... cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ
Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng

Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng:
- Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt!
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng



Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp

Cứ hàng năm hàng năm
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới



Ôi cái quần chéo go
Ống rộng dài quét đất
Ôi cái áo trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt.
Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng
Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ.
Xin chân thành cảm ơn !